Το νέο τεύχος του περιοδικού EJLT

Δημοσιεύθηκε το νέο τεύχος του περιοδικού EUROPEAN JOURNAL OF LAW AND TECHNOLOGY, το οποίο εκδίδεται σε συνέχεια του περιοδικού JILT.

To περιοδικό European Journal of Law and Technology (EJLT) κυκλοφορεί σε ανοικτή πρόσβαση και επικεντρώνεται σε ζητήματα δικαίου και τεχνολογίας σε ευρωπαϊκό πλαίσιο.



Περιεχόμενα του τεύχους:

LET THERE BE LITE: A BRIEF HISTORY OF LEGAL INFORMATION RETRIEVAL
Jon Bing

THE GLOBAL DEVELOPMENT OF FREE ACCESS TO LEGAL INFORMATION
Graham Greenleaf

HOW STRUCTURAL FEATURES OF THE U.S. JUDICIAL SYSTEM HAVE AFFECTED THE TAKE-UP OF DIGITAL TECHNOLOGY BY COURTS
Peter W Martin

LEGAL INFORMATICS – A PERSONAL APPRAISAL OF CONTEXT AND PROGRESS
Richard Susskind

JURIMETRICS PLEASE!
Richard de Mulder

THE RISE AND FALL OF THE LEGAL EXPERT SYSTEM
Philip Leith

FROM LEGAL THESAURUS TO E-SIGNATURES
Fernando Galindo

SOCRATES AND CONFUCIUS: A LONG HISTORY OF INFORMATION TECHNOLOGY IN LEGAL EDUCATION
Abdul Paliwala

COMMENTARIES
Citizen Access to Sources of Law: re-engineering for e-Gov?
Philip Leith

BOOK AND RELATED TOPICS
Review: The Software License Unveiled
Philip Leith

4th Workshop on Legal Ontologies and Artificial Intelligence

[CFP] LOAIT 2010

4th Workshop on Legal Ontologies and Artificial Intelligence Techniques
July 7th, 2010, Fiesole (Florence), Italy

Paper submission: May 3rd, 2010
in conjunction with Deon-2010

LOAIT 2010-"Legal Concepts and Ontologies: knowledge representation, comparison, harmonization and learning"

http://www.ittig.cnr.it/loait/loait10.html

Topics of Interest include but are not limited to:
* Knowledge discovery and organization by AI approaches
* Design Patterns in Legal Ontologies
* Ontologies, Legal Standards and machine learning
* Ontologies and machine learning for classification tasks
* Text Categorization and Ontology
* AI techniques on legal standards
* Ontologies and Semantic Web
* Legal Ontologies for Semantic Web Services
* Ontology learning from legal texts, including sub-areas such as ontology customization, ontology merging, ontology extension, ontology evolution, etc.
* Ontology Matching
* Lexicons for Legal Applications (Multilingual Legal Information Retrieval and Legal Drafting)
* Natural Language Processing and Legal Ontologies
* Natural Language Processing and Legal Information Retrieval and Extraction
* Information Extraction from legal texts
* Engineering of regulatory ontologies: conceptual analysis, representation, modularization and layering, reusability, evolution and dynamics, etc.
* Multilingual and terminological aspects of regulatory ontologies
* Ontological views on models of legal reasoning: regulatory compliance, case-based reasoning, reasoning with uncertainty, etc.
* Experiences with projects and applications involving regulatory ontologies in legal knowledge based systems, legal information retrieval, e-governments, e-commerce
* Modeling legal norms, concepts, rules, cases, principals, values and procedures, methods for managing organizational change when introducing legal knowledge systems
* Regulatory ontologies of property rights, persons and organizations, legal procedures, contracts, legal causality, etc.

***Program Chairs***
Enrico Francesconi (Institute of Legal Information Theory and Techniques (ITTIG-CNR) Florence, Italy)
Simonetta Montemagni (Institute of Computational Linguistics (ILC-CNR), PISA, Italy)
Piercarlo Rossi (University of Oriental Piedmont, Italy)
Daniela Tiscornia (Legal Information Theory and Techniques (ITTIG-CNR) Florence, Italy)


***Program Committee***
Gian Maria Ajani, University of Turin, Italy
Tommaso Agnoloni, ITTIG-CNR, Italy
Trevor J.M. Bench-Capon, University of Liverpool, UK
V. Richard Benjamins, Telefónica R&D, Spain
Guido Boella, University of Turin, Italy
Alexander Boer, Leibniz Center for Law, University of Amsterdam, The Netherlands
Joost Breuker, Leibniz Center for Law, University of Amsterdam, The Netherlands
Thomas Bruce, Cornell Law School, US
Paul Buitelaar, DERI research institute in Galway, Ireland
Pompeu Casanovas, Institute of Law and Technology, Universitat Autònoma de Barcelona, Spain
Aldo Gangemi, Institute of Cognitive Sciences and Technologies (ISTC-CNR), Italy
Roberto García, Universitat de Lleida, Spain
Mustafa Jarrar, University of Cyprus, Cyprus
Michael Klein, VU University Amsterdam, The Netherlands
Alessandro Lenci, Department of Linguistics, University of Pisa, Italy
Wim Peters, Natural Language Processing Research Group, University of Sheffield, UK
Giovanni Sartor, European University Institute, Florence, Italy
Marco Schorlemmer, IIIA-CSIC, Spain
Erich Schweighofer, University of Vienna, Austria
Barry Smith, University at Buffalo, US
York Sure, SAP Research, Germany
Daniela Tiscornia, Institute of Legal Information Theory and Techniques (ITTIG-CNR), Italy
Tom van Engers, Leibniz Center for Law, University of Amsterdam, The Netherlands
Réka Vas, Department of Information Systems, University Corvinus of Budapest, Hungary
Radboud Winkels, Leibniz Center for Law, University of Amsterdam, The Netherlands
Adam Wyner, Department of Computer Science, University College London, UK

Νομικά Ζητήματα από τις Ψηφιακές βιβλιοθήκες

Ιωάννης Ιγγλεζάκης

Νομικά Ζητήματα από τις Ψηφιακές βιβλιοθήκες

Εισήγηση στην ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ»
ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ASSOCIATION LITTERAIRE ET ARTISTIQUE INTERNATIONALE Groupe Hellénique

Σε συνεργασία με τον ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ



Ι. Εισαγωγή

Στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας, οι αλλαγές που επέρχονται στον τρόπο πρόσληψης, διαχείρισης και διάδοσης της πληροφορίας είναι επαναστατικές και δεν αφήνουν ανεπηρέαστο κανένα τομέα της κοινωνίας και της οικονομίας. Στον πολιτιστικό τομέα, ένας σημαντικός νεωτερισμός είναι αυτός της ψηφιακής ή άλλως, εικονικής βιβλιοθήκης, η οποία συνιστά τη μετεξέλιξη της παραδοσιακής βιβλιοθήκης στη νέα χιλιετία. Ως ψηφιακή βιβλιοθήκη, ειδικότερα, νοείται το είδος εκείνο της βιβλιοθήκης που περιέχει συλλογές ψηφιακών δεδομένων, το περιεχόμενό των οποίων καθίσταται επιγραμμικά διαθέσιμο, σε παγκόσμια κλίμακα.
Μεταξύ των διαφόρων ψηφιακών βιβλιοθηκών υφίστανται σημαντικές διαφορές που καθιστούν δυσχερή τη συναγωγή κοινών χαρακτηριστικών για αυτές. Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες μπορεί να είναι διεθνείς, εθνικές ή τοπικές, να αποτελούν δημιουργήματα μη κερδοσκοπικών οργανισμών ή να έχουν εμπορικό σκοπό και ακόμα μπορεί να είναι δημόσιες, ιδιωτικές ή αποτέλεσμα της συνεργασίας του δημοσίου τομέα με ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το κοινό στοιχείο σε όλες τις σχετικές εφαρμογές είναι ότι το υλικό τους καθίσταται διαθέσιμο μέσω του Διαδικτύου σε κοινότητες χρηστών, οι οποίες είτε οριοθετούνται ανάλογα με ορισμένα κριτήρια (μέλη μιας ερευνητικής κοινότητας ή ενός πανεπιστημιακού τμήματος κλ.π.) είτε αποτελούν το σύνολο των χρηστών του Διαδικτύου.
Γενικότερα, η ψηφιακή πρόσβαση στη γνώση αρχίζει σταδιακά να κερδίζει έδαφος έναντι του παραδοσιακού τρόπου ανάγνωσης βιβλίων, καθώς, πέρα από τις ψηφιακές βιβλιοθήκες, αξιόλογη διάδοση αρχίζει να βρίσκει και το ηλεκτρονικό βιβλίο. Αρχίζει, έτσι, να διαμορφώνεται μια νέα ψηφιακή κουλτούρα που αφορά τον τρόπο με τον οποίο έρχεται σε επαφή και διαβάζει ο αναγνώστης το βιβλίο. Ενδεικτικό της τάσης αυτής είναι η διάδοση φορητών μέσων ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων (ebooks), αλλά και η χρήση του κινητού τηλεφώνου για τον ίδιο σκοπό (mbooks). Η μελέτη, επομένως, των ζητημάτων που αφορούν τις ψηφιακές βιβλιοθήκες είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την ανίχνευση και διακρίβωση των νέων τάσεων.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η δημιουργία ψηφιακών βιβλιοθηκών είναι ένα ακόμα βήμα στην τάση αποϋλοποίησης που βρίσκει εφαρμογές σε πολλούς τομείς της οικονομίας και του πολιτισμού. Έτσι, μετά τη μουσική και τις ταινίες, αντικείμενο ψηφιοποίησης γίνεται και το βιβλίο, όπως και το λοιπό υλικό που περιέχεται στις βιβλιοθήκες. Με τη δημιουργία ψηφιακών βιβλιοθηκών αξιοποιείται η σύγχρονη τεχνολογία για τον μετασχηματισμό των παραδοσιακών βιβλιοθηκών και την μετατροπή του έντυπου υλικού τους σε ψηφιακό.
H δημιουργία ψηφιακών βιβλιοθηκών αναμένεται να ενταθεί στα προσεχή χρόνια, καθώς οι ψηφιακές βιβλιοθήκες έχουν οικουμενικό χαρακτήρα, ενώ αποτελούν μέσο «εκδημοκρατισμού» μπορούμε να πούμε και ανοικτής διάδοσης της γνώσης και του πολιτισμού. Επίσης, συμβάλλουν στη διατήρηση της επιστημονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, καθ’ όσον τα μέσα της ψηφιακής τεχνολογίας παρέχουν πλείστες όσες δυνατότητες για το σκοπό αυτό, καθιστώντας δυνατή τη μετάβαση από το αναλογικό παρελθόν σε ένα ψηφιακό μέλλον όσον αφορά τις βιβλιοθήκες και το υλικό τους.


ΙΙ. Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και το εξωτερικό

Στη χώρα μας, η ανάπτυξη ψηφιακών βιβλιοθηκών προχωρεί με σταθερά βήματα, με την υποστήριξη του προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας», στη βάση του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Ανάμεσα στα έργα που εξελίσσονται στο πλαίσιο αυτό αξίζει να αναφερθούν η ψηφιακή βιβλιοθήκη νεοελληνικών σπουδών «Ανέμη» του Πανεπιστημίου Κρήτης η ψηφιακή συλλογή του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως, η ψηφιακή βιβλιοθήκη επιστήμης & τεχνολογίας του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), η Γεννάδειος βιβλιοθήκη και διάφορες συλλογές, στις οποίες διατίθεται πρόσβαση μέσω των Πανεπιστημίων.
Στο εξωτερικό, λειτουργούν σημαντικές ψηφιακές βιβλιοθήκες, όπως είναι η βρετανική βιβλιοθήκη (www.bl.uk) και η γαλλική εθνική βιβλιοθήκη (www.bnf.fr). Πολύ σημαντικές ψηφιακές βιβλιοθήκες βρίσκει κανείς στις ΗΠΑ, όπως είναι, λ.χ., η βιβλιοθήκη Περσέας (http://www.perseus.tufts.edu/hopper/) που περιέχει πηγές μελέτης του αρχείου κόσμου. Η ψηφιακή βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας φιλοδοξεί να ανακτήσει μέρος από την αίγλη της φημισμένης βιβλιοθήκης της αρχαιότητας (http://www.alexandria.ucsb.edu/).
Και η Ευρωπαϊκή Ένωση δραστηριοποιείται έντονα στον τομέα των ψηφιακών βιβλιοθηκών. Το πολιτιστικό της όραμα είναι η Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, με την οποία θα καταστεί δυνατή η ψηφιοποίηση και διάσωση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ήδη η πύλη πρόσβασης στη βιβλιοθήκη EUROPEANA άρχισε να λειτουργεί από τις 20 Νοεμβρίου 2008.
Ένα ιδιαίτερο αμφιλεγόμενο εγχείρημα είναι το πρόγραμμα ψηφιακής αναζήτησης «Google Print Library Project» που στόχο έχει την ψηφιοποίηση του περιεχομένου μεγάλου αριθμού βιβλίων και τη διάθεσή τους μέσω του Διαδικτύου. Πέρα από τα έργα, στα οποία έχει λήξει η προστασία και τα οποία θα προσφέρονται για ανάγνωση μέσω του Διαδικτύου, αλλά όχι για εκτύπωση ή αποθήκευση, για τα λοιπά βιβλία η πολιτική της εταιρίας Google είναι να δημοσιεύεται ένα τμήμα τους αποτελούμενο από μία ή δύο προτάσεις που θα περιέχουν τους όρους αναζήτησης, καθώς και τα στοιχεία του βιβλίου, ώστε να μπορεί στη συνέχεια ο χρήστης να αγοράσει ή να δανεισθεί το βιβλίο από μία βιβλιοθήκη. Η εταιρία θεωρεί ότι η δημοσιοποίηση τμήματος μόνο των βιβλίων εμπίπτει, κατά το αμερικανικό δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας, στην εξαίρεση της «δίκαιης χρήσης» (fair use), πράγμα που όμως αμφισβητείται έντονα.

ΙΙΙ. Νομικοί προβληματισμοί αναφορικά με τις ψηφιακές βιβλιοθήκες

1. Ψηφιοποίηση του περιεχομένου των βιβλιοθηκών

H πρώτη φάση της ανάπτυξης μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης συνίσταται στην ψηφιοποίηση του υλικού, το οποίο περιλαμβάνει βιβλία, χειρόγραφα, χάρτες, φωτογραφίες, εικόνες, μουσικές ηχογραφήσεις κ.ά. Το υλικό αυτό βρίσκεται σε αναλογική μορφή και με τη χρήση ειδικών μεθόδων ψηφιοποιείται, δηλ. οι πληροφορίες από τις οποίες αποτελείται μετατρέπονται σε δυαδικό κώδικα, και στη συνέχεια αποθηκεύεται σε η/υ ή και σε ψηφιακούς υλικούς φορείς (cd-rom, dvd).
Η διαδικασία της ψηφιοποίησης θεωρείται ως αναπαραγωγή, υπό την έννοια του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας και, επομένως, για να λάβει χώρα, πρέπει να το έχει επιτρέψει ο δημιουργός ή δικαιούχος των έργων, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 3 § 1 α΄ ν. 2121/1993. Επιπλέον, η ψηφιοποίηση μπορεί να θεωρηθεί και ως διασκευή ή μετατροπή, με συνέπεια να εμπίπτει στην εξουσία του δικαιούχου να επιτρέπει ή να απαγορεύει τη διασκευή, προσαρμογή ή άλλη μετατροπή, κατ’ άρθρο 3 § 1 γ΄ ν. 2121/1993.
Απομένει να ερευνηθεί αν μπορεί η ψηφιοποίηση να ενταχθεί σε μια από τις εξαιρέσεις από το δικαίωμα του δημιουργού (άρθρα 18 επ. ν. 2121/1993). Καταρχήν, μπορεί να γίνει χρήση της εξαίρεσης από το δικαίωμα αναπαραγωγής προς όφελος τυφλών και κωφαλάλων προσώπων του, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος (άρθρο 28Β ν. 2121/1993), δηλ. η αναπαραγωγή να αφορά χρήσεις που συνδέονται άμεσα με την αναπηρία και δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα, στο βαθμό που απαιτείται λόγω της συγκεκριμένης αναπηρίας.
Καμία άλλη εξαίρεση από τις προβλεπόμενες στο ν. 2121/1993 δεν μπορεί, όμως, να βρει εφαρμογή. Συγκεκριμένα, δεν μπορεί να εφαρμοστεί η εξαίρεση του άρθρου 19 ν. 2121/1993, το οποίο προβλέπει ότι επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η παράθεση σύντομων αποσπασμάτων από έργο άλλου νομίμως δημοσιευμένου για την υποστήριξη της γνώμης εκείνου που παραθέτει ή την κριτική της γνώμης του άλλου, εφόσον η παράθεση των αποσπασμάτων αυτών είναι σύμφωνη προς τα χρηστά ήθη και η έκταση των αποσπασμάτων δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό. Και τούτο, διότι η επιλογή αποσπασμάτων από ένα έργο και η ένταξή τους στις ψηφιακές βιβλιοθήκες, όπως γίνεται στο πρόγραμμα της Google, δεν γίνεται για το σκοπό αυτό που προβλέπει ο νόμος, αλλά για την πληροφόρηση του κοινού. ενίσχυση
Επίσης, δεν είναι εφαρμοστέα η διάταξη του άρθρου 22 ν. 2121/1993, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα – δίχως την άδεια του δημιουργού και δίχως αμοιβή – της αναπαραγωγής ενός πρόσθετου αντιτύπου από μη κερδοσκοπικές βιβλιοθήκες ή αρχεία, που έχουν αντίτυπο του έργου στην μόνιμη συλλογή τους, με σκοπό τη διατήρηση προκειμένου να διατηρήσουν το αντίτυπο αυτό ή να το μεταβιβάσουν σε άλλη, μη κερδοσκοπική, βιβλιοθήκη ή αρχείο. Και τούτο, διότι ο σκοπός της δημιουργίας ψηφιακής βιβλιοθήκης δεν είναι η διατήρηση ή μεταβίβαση του αντιτύπου, αλλά η διάδοση έργων μέσω του Διαδικτύου.
Βεβαίως, εφόσον η ψηφιοποίηση του περιεχομένου των βιβλιοθηκών γίνεται νόμιμα, η αποθήκευσή τους σε η/υ και η διατήρηση του ψηφιακού υλικού, π.χ. σε ακαδημαϊκά αποθετήρια ή σε ψηφιακές συλλογές, δεν είναι παράνομη, καθ’ όσον δεν συνιστά πράξη εκμετάλλευσης που εμπίπτει στο περιουσιακό δικαίωμα.

2. Επιγραμμική διάθεση του περιεχομένου των ψηφιακών βιβλιοθηκών

Η διάθεση του περιεχομένου των ψηφιακών βιβλιοθηκών μέσω του Διαδικτύου θίγει το δικαίωμα του δημιουργού να καθιστά προσιτό στο κοινό του έργου του, κατά τρόπο ώστε οποιοσδήποτε να έχει πρόσβαση στα έργα αυτά, όπου και όταν επιλέγει ο ίδιος (άρθρο 3 § 1 η΄ ν. 2121/1993). Επομένως, για να προβεί μια βιβλιοθήκη στη διάθεση του περιεχομένου της σε απευθείας σύνδεση στους χρήστες του Διαδικτύου, πρέπει να έχει εξασφαλίσει την άδεια των δημιουργών ή δικαιούχων.

3. Το ηθικό δικαίωμα

Πέρα από τα περιουσιακά δικαιώματα, μια σειρά ζητημάτων ανακύπτουν όσον αφορά την άσκηση του ηθικού δικαιώματος στις ψηφιακές βιβλιοθήκες. Καταρχήν, ο δημιουργός έχει την εξουσία δημοσίευσης, δηλ. το δικαίωμα να αποφασίζει για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό (άρθρο 4 § 1 α΄ ν. 2121/1993). Η εν λόγω εξουσία αφορά κάθε διαφορετικό τρόπο εκμετάλλευσης του έργου και, συνεπώς, καλύπτει και την παρουσίαση του έργου με ψηφιακή μορφή σε μια ψηφιακή βιβλιοθήκη, για την οποία πρέπει να υφίσταται η συγκατάθεση του δημιουργού, ακόμα και αν έχει λάβει χώρα η μεταβίβαση των περιουσιακών δικαιωμάτων σε τρίτο πρόσωπο.
Περαιτέρω, η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού πάνω στο έργο, η οποία συνίσταται στην εξουσία του να απαιτεί τη μνεία του ονόματός του στα αντίτυπα του έργου του και σε κάθε δημόσια χρήση του, στο μέτρο του δυνατού (άρθρο 4 § 1 β΄ ν. 2121/1993), επιτάσσει να γίνεται αναφορά του δημιουργού τόσο εσωτερικά, κατά την ευρετηρίαση της ψηφιακής βιβλιοθήκης, όσο και στην παρουσίαση ενός έργου, κάθε φορά που αυτό ανακαλείται στην οθόνη ή εκτυπώνεται. Δυσχέρειες παρουσιάζουν τα έργα πολυμέσων, στη δημιουργία των οποίων ενίοτε έχει συμβάλλει μεγάλος αριθμός δημιουργών, καθώς για αυτό το λόγο είναι προβληματική η αναφορά όλων των δημιουργών.
Στη συνέχεια θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι και η εξουσία διατήρησης της ακεραιότητας του έργου, δηλ. η εξουσία της απαγόρευσης κάθε παραμόρφωσης, περικοπής ή άλλης τροποποίησης του έργου του, καθώς και κάθε προσβολής του δημιουργού οφειλομένης στις συνθήκες παρουσίασης του έργου στο κοινό, επηρεάζεται αποφασιστικά από την ψηφιοποίηση των έργων σε μια ψηφιακή βιβλιοθήκη. Προσβολή της εξουσίας αυτής μπορεί να έχουμε καταρχήν κατά την αποθήκευση ενός ψηφιακού έργου. Συγκεκριμένα, σε πολλές περιπτώσεις είναι δυνατό η διαδικασία της ψηφιοποίησης να οδηγήσει σε απώλεια της ποιότητας του έργου, διότι λ.χ. οι ψηφιακές εικόνες δεν αποδίδουν πιστά το πρωτότυπο εικαστικό έργο ή διότι είναι κακή η ακουστική ποιότητα των ηχογραφήσεων. Σχετικά γίνεται δεκτό ότι όταν η απώλεια ποιότητας είναι περιορισμένη και οφείλεται στη φύση των τεχνικών μέσων που χρησιμοποιούνται, δεν προσβάλλεται το εν λόγω ηθικό δικαίωμα. Εάν, όμως, η ψηφιοποίηση έχει λάβει χώρα χωρίς να έχουν αξιοποιηθούν οι τεχνικές δυνατότητες στο μέγιστο ή αν λόγω των ελλείψεων μεταβάλλεται ουσιαστικά το έργο, διαπιστώνεται η προσβολή του δικαιώματος.
Προσβολή της εξουσίας διατήρησης της ακεραιότητας του έργου μπορεί να έχουμε και στην περίπτωση της ψηφιακής επικοινωνίας ή διάδοσής των έργων, όταν λόγω των συνθηκών παρουσίασης στο κοινό, το περιεχόμενο του έργου δεν βρίσκεται σε συμφωνία με το περιβάλλον της ψηφιακής βιβλιοθήκης, όπως όταν περιλαμβάνεται σε άλλη κατηγορία έργων από αυτή στην οποία θα έπρεπε να περιληφθεί σύμφωνα με την άποψη του δημιουργού, όπως π.χ. όταν ένα διήγημα καταταχθεί στην κατηγορία της φανταστικής λογοτεχνίας και όχι στα σύγχρονα διηγήματα.
Τέλος, προσβολή της εν λόγω εξουσίας δύναται να έχουμε και κατά τη διατήρηση ψηφιακών αντιγράφων των έργων και τούτο, εφόσον λόγω της παρόδου του χρόνου, τα αντίγραφα των έργων υφίστανται φθορά. Για το λόγο αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται κατάλληλοι μέθοδοι και τεχνολογίες διατήρησης του ψηφιακού υλικού, αλλά και να διενεργούνται τακτικοί έλεγχοι ποιότητας, ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση της ποιότητας και κατ’ ακολουθία, της ακεραιότητας του έργου.
Μικρή είναι η σημασία που έχουν στο περιβάλλον των ψηφιακών βιβλιοθηκών η εξουσία υπαναχώρησης ή μετάνοιας και η εξουσία προσπέλασης στο έργο. Και τούτο, διότι όσον αφορά την πρώτη, ο δημιουργός μπορεί θεωρητικά να ασκήσει το δικαίωμα του υπαναχώρησης για ένα έργο που περιλαμβάνεται σε μια ψηφιακή βιβλιοθήκη και το οποίο δεν ανταποκρίνεται πια στις πεποιθήσεις του ή στις περιστάσεις, ωστόσο, λόγω του ότι δεν είναι ευχερής ο έλεγχος της διάδοσης των έργων στο Διαδίκτυο, είναι σχεδόν αδύνατο να εμποδιστεί η επικοινωνία του έργου σε επιγραμμική σύνδεση.
Παρομοίως και όσον αφορά την εξουσία προσπέλασης, η οποία συνίσταται στο δικαίωμα πρόσβασης του δημιουργού στο έργο του, ακόμα και όταν έχει μεταβιβάσει το περιουσιακό δικαίωμα επί αυτού ή όταν η κυριότητα του υλικού φορέα στον οποίο ενσωματώνεται, ανήκει σε τρίτο, είναι σχεδόν αδύνατο να ασκηθεί αυτή στο πλαίσιο μια ψηφιακής βιβλιοθήκης, διότι η εξουσία αυτή έχει εφαρμογή μόνο σε έργα μοναδικής ενσωμάτωσης και όχι στα ψηφιακά αντίγραφα των έργων, τα οποία περιέχονται στις ψηφιακές βιβλιοθήκες.
Αξίζει ακόμη να αναφερθεί ότι προσβολή του ηθικού δικαιώματος μπορεί να έχουμε όχι μόνο από τους δημιουργούς, αλλά και από τους χρήστες της ψηφιακής βιβλιοθήκης. Στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον ο κάθε χρήστης μπορεί να γίνει και δημιουργός και αυτό χωρίς να απαιτούνται σημαντικές οικονομικές επενδύσεις, με την οικειοποίηση στοιχείων ή ολόκληρων ξένων έργων. Έτσι, όταν τμήμα ενός έργου χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός νέου έργου, ο δημιουργός του αρχικού έργου μπορεί να θεωρήσει ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο προσβάλλεται η ηθική εξουσία διατήρησης της ακεραιότητας του έργου του. Τέτοια προσβολή δεν θα υφίσταται, βεβαίως, όταν το νέο έργο αποτελεί ένα ανεξάρτητο πρωτότυπο έργο που δεν μπορεί να αναγνωρισθεί ως έργο του αρχικού δημιουργού.
Περαιτέρω, η εξουσία διατήρησης της ακεραιότητας του έργου μπορεί να προσβάλλεται με τη χρήση υπερσυνδέσμων (links), με τους οποίους γίνεται παραπομπή σε άλλες ιστοσελίδες ή με πλαίσια (frames), μέσω των οποίων προβάλλεται το περιεχόμενο άλλων ιστοσελίδων, χωρίς να απομακρύνεται ο χρήστης από την αρχική ιστοσελίδα. Για να υφίσταται προσβολή του ηθικού δικαιώματος του δημιουργού πρέπει η συγκεκριμένη ηλεκτρονική σύνδεση ενός έργου με άλλα έργα ή ιστοσελίδες να προκαλεί μια συσχέτιση μεταξύ τους που να αντίκειται στο περιεχόμενο του έργου, όπως όταν λ.χ. μια ιστοσελίδα ερωτικού περιεχομένου επενδύεται μουσικά με ένα από απόσπασμα εκκλησιαστικής μουσικής.
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι προσβολή της αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού από τον χρήστη μπορεί να προκύψει κατά τη δημιουργία ψηφιακών αντιτύπων ενός έργου, στα οποία παραποιείται η μνεία του δημιουργού .

4. Βάσεις δεδομένων για τη διαχείριση των ψηφιακών βιβλιοθηκών

Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες, για να λειτουργήσουν πρέπει να είναι οργανωμένες, όπως και οι παραδοσιακές, οι οποίες διαθέτοντας ευρετήρια για την αναζήτηση περιεχομένου. Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες αξιοποιούν την σύγχρονη τεχνολογία και διαθέτουν ηλεκτρονικά ευρετήρια, αλλά και περιλήψεις. Οι βάσεις δεδομένων των βιβλιοθηκών, περιλαμβάνουν συχνά και τον θησαυρό, δηλ. ένα λεξιλόγιο όρων, οι οποίοι περιγράφουν το νοηματικό εύρος του εκάστοτε γνωστικού πεδίου, μέσω της συσχέτισης εννοιών. Η δημιουργία ευρετηρίων είναι πράξη αδιάφορη για το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως και η δημιουργία θησαυρού, αλλά το ίδιο δεν συμβαίνει και όσον αφορά τις περιλήψεις των έργων, για τις οποίες πρέπει να υπάρχει άδεια από το δημιουργό ή δικαιούχο. Σημειώνεται εδώ ότι είναι ενδεχόμενο η δημιουργία της περίληψης να προσβάλει την εξουσία διατήρησης της ακεραιότητας του έργου, εφόσον η περίληψη δεν περιλαμβάνει τα στοιχεία που κατά την κρίση του δημιουργού αποδίδουν πιο κατάλληλα το περιεχόμενο και την ουσία του έργου, αλλά το προσεγγίζουν από διαφορετική σκοπιά και δημιουργούν στους χρήστες μια διαφορετική εικόνα για το περιεχόμενό του.
Το τελικό αποτέλεσμα, βεβαίως, δηλ. η συνολική βάση δεδομένων, προστατεύεται από το ν. 2121/1993 με το δικαίωμα του δημιουργού ή με το δικαίωμα ιδιαίτερης φύσης (sui generis).

5. Ορφανά έργα και εξαντλημένα έργα

Σημαντικά προβλήματα προκαλούν τα λεγόμενα ορφανά έργα και όσα έργα έχουν εξαντληθεί και δεν κυκλοφορούν πλέον. Ως ορφανά νοούνται τα έργα των οποίων οι δικαιούχοι δεν μπορούν να προσδιορισθούν ή δεν μπορούν να ευρεθούν, όταν είναι γνωστοί, και δεν είναι έτσι δυνατόν να τους ζητηθεί η άδεια για την ψηφιοποίηση και δημοσιοποίηση των έργων στο Διαδίκτυο, ακόμα και με τη διενέργεια της πλέον επιμελούς έρευνας. Τούτο έχει ως συνέπεια να δημιουργείται ανασφάλεια στους χρήστες των έργων και ανυπέρβλητα εμπόδια στις ψηφιακές βιβλιοθήκες, καθώς απαιτείται μια μακρά διαδικασία για την ανεύρεση των δικαιούχων, ενώ το σχετικό κόστος είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Σε ορισμένα κράτη υπάρχουν λύσεις για το πρόβλημα των ορφανών έργων, οι οποίες χρήζουν μελέτης. Έτσι, λ.χ., στον Καναδά, ο οργανισμός πνευματικής ιδιοκτησίας μπορεί να χορηγήσει άδεια για τη χρήση των εν λόγω έργων, αφού προηγουμένως ο χρήστης έχει καταβάλει προσπάθεια για την ανεύρεση των δικαιούχων, επικοινωνώντας με οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, εκδοτικούς οίκους, το Διαδίκτυο, βιβλιοθήκες, πανεπιστήμια, μουσεία και με τους κληρονόμους των δημιουργών. Σε άλλα κράτη, η άδεια για τη χρήση των έργων χορηγείται από μία δημόσια αρχή, ενώ στη Γαλλία, το Εθνικό Οπτικοακουστικό Ινστιτούτο καταρτίζει συμφωνίες με διάφορες κατηγορίες δικαιούχων μέσω οργανισμών συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων και συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Μια αξιοσημείωτη προσέγγιση για τη λύση του προβλήματος των ορφανών έργων ακολουθείται στα σκανδιναβικά κράτη και στην Ουγγαρία, όπου εφαρμόζεται ένα σύστημα εκτεταμένων συλλογικών αδειών για ορισμένες κατηγορίες έργων. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, η σύμβαση που καταρτίζεται μεταξύ του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και ενός χρήστη δεν καλύπτει μόνο τα συμβαλλόμενα μέρη, δηλ. τους εν λόγω οργανισμούς, τους δικαιούχους που έχουν καταρτίσει σύμβαση ανάθεσης με τους οργανισμούς και τους χρήστες, αλλά αναπτύσσει επιπλέον δεσμευτική ισχύ και έναντι των δικαιούχων που δεν αντιπροσωπεύονται. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι χρήστες των έργων προστατεύονται έναντι αξιώσεων που δύνανται να εγείρουν εναντίον τους οι μη αντιπροσωπευόμενοι δικαιούχοι. Οι τελευταίοι έχουν το δικαίωμα να λάβουν αμοιβή για τη χρήση των έργων τους, αλλά και δικαίωμα εκ των υστέρων να προβάλουν αντίρρηση σε αυτή. Τα εν λόγω πρόσωπα μπορεί να είναι και άγνωστοι ή αποβιώσαντες. Συνεπώς, το σύστημα αυτό μπορεί να βρει εφαρμογή και στα ορφανά έργα.
Παραπέρα, αξίζει να αναφερθεί μια άλλη προσέγγιση η οποία περιλαμβάνεται σε σχέδιο νόμου στις ΗΠΑ, στο οποίο προβλέπεται περιορισμός της ευθύνης του χρήστη ενός ορφανού έργου, υπό την προϋπόθεση ότι έχει προηγηθεί μια ευλόγως επιμελής έρευνα ως προς το πρόσωπο του δικαιούχου, η οποία απέβη μάταια.
Στην ΕΕ δεν έχει εισέτι επιτευχθεί συναίνεση ως προς το πιο σύστημα είναι το πιο κατάλληλο για εφαρμογή. Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για τις ψηφιακές βιβλιοθήκες εξέδωσε το Δεκέμβριο 2009 Έκθεση, στην οποία περιλαμβάνονται προτάσεις για την αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων. Σχετικά με το ζήτημα των ορφανών έργων, συστήνεται στα κράτη μέλη της ΕΕ να θεσπίσουν ένα σύστημα που θα επιτρέπει τη χρήση τους για εμπορικούς και μη εμπορικούς σκοπούς, βάσει συγκεκριμένων προβλέψεων και με καταβολή αμοιβής στους δικαιούχους και υπό την προϋπόθεση ότι ο χρήστης θα διενεργήσει προηγουμένως μια ευλόγως επιμελή έρευνα στο κράτος προέλευσης του έργου για την εύρεση των δικαιούχων.
Τα έργα που δεν είναι πλέον σε κυκλοφορία, αν και συνεχίζουν να υφίστανται αντίτυπά τους στις βιβλιοθήκες και στο κοινό, επίσης συνιστούν ένα μεγάλο πρόβλημα, διότι συνεχίζουν να προστατεύονται με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και η ψηφιοποίηση τους προσκρούει στη δυσχέρεια ανεύρεσης των δικαιούχων και διαπραγμάτευσης για τη χορήγηση άδειας χρήσης των έργων στις ψηφιακές βιβλιοθήκες. Η προαναφερθείσα Ομάδα Εμπειρογνωμόνων διαμόρφωσε δύο υποδείγματα συμφωνίας για την ψηφιοποίηση και διάθεση έργων που δεν είναι σε κυκλοφορία, από τις οποίες η πρώτη αφορά τη διάθεση έργων σε περιβάλλον κλειστών δικτύων και η δεύτερη την εκμετάλλευση στο Διαδίκτυο.
Περαιτέρω, η παραπάνω ομάδα προτείνει τη δημιουργία βάσεων δεδομένων και κέντρων εκκαθάρισης δικαιωμάτων για ορφανά έργα και έργα που δεν βρίσκονται σε κυκλοφορία. Τα κέντρα εκκαθάρισης μπορεί να λειτουργήσουν ως σημεία πρόσβασης για τη χορήγηση αδειών χρήσης έργων, ενώ οι βάσεις δεδομένων διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών για τις παραπάνω κατηγορίες έργων μεταξύ πολιτιστικών οργανισμών, δημιουργών και εκδοτών.

IV. Επίμετρο

Είναι σαφές ότι η πρόοδος που επιτυγχάνεται με τη δημιουργία των ψηφιακών βιβλιοθηκών απαιτεί τον εκσυγχρονισμό του ισχύοντος νομικού πλαισίου που είναι δεσμευτικό και δεν επιτρέπει την δίχως άλλο αξιοποίηση του υλικού των παραδοσιακών βιβλιοθηκών μέσω της ψηφιοποίησης και της διάθεσής του στο Διαδίκτυο. Κατά την άποψή μας, θα μπορούσε να προβλέπεται στο νόμο εξαίρεση από το δικαίωμα του δημιουργού με ταυτόχρονη πρόβλεψη, όμως, εύλογης αμοιβής στο δημιουργό, όπως προβλέπεται αντίστοιχα στην περίπτωση της ψηφιακής αντιγραφής έργων (18 § 3 ν. 2121/1993).

Viviane Reding οn the Consumer Rights Directive

Viviane Reding Vice-President of the European Commission responsible for Justice, Fundamental Rights and Citizenship An ambitious Consumer Rights Directive: boosting consumers' protection and helping businesses European Consumer Day 2010 Madrid, 15 March 2010

An ambitious Consumer Rights Directive: boosting consumers' protection and helping businesses


Madrid, 15 March 2010

Ladies and Gentlemen,

I am very grateful to the European Economic and Social Committee for the invitation to take part in European Consumer Day. I can think of no better occasion to discuss my vision of consumer rights in the EU.

As you know, consumer policy is at the heart of the Barroso II Commission. The fact that two Commissioners are here today shows the level of importance we put on this issue. You can rest assured that within our respective fields, John Dalli and I will work together in the interest of European consumers.

I know the importance of consumer protection. In my previous position as Commissioner responsible for telecoms, I fought to ensure that consumers had more rights, more information and better protection. Let me give you one example: I put forward a user-friendly online consumer guide to make sure people know their rights online. This eYouguide explains the concrete rights European consumers have when they shop online thanks to 25 years of EU consumer protection rules.

In the new Commission, I'm responsible for Justice and Fundamental Rights, including consumer legislation as it relates to contract law. That is why I want to focus today on the proposed Consumer Rights Directive. This legislation needs to be the cornerstone for consumer protection in the Single Market in the coming years. It is therefore my priority to work with the European Parliament and Member State governments to make a breakthrough on this important legislation. The proposed law must balance businesses' need for legal certainty with a guarantee for the highest level of consumer protection.

In this time of economic crisis, it is more important than ever that we work hard and fast to bring these rights to consumers. Until consumers feel that their rights are protected when they shop across borders, they will limit their purchases to their own countries and won't take advantage of the EU's crown jewel – the Single Market. That is why the proposed Consumer Rights Directive is therefore deliberately ambitious. The current status quo of minimum harmonisation in the existing consumer protection directives does not come close to establishing a real Single Market for businesses and consumers.

Where consumer confidence in the Single Market stands

Ladies and Gentlemen,

We live in a Single Market of more than 500 million consumers. But when you go online and try to shop, you wouldn't realise it. Those 500 million consumers are some of the most tech-savvy, innovation-hungry consumers in the world. But at the moment, the Single Market is letting them down, especially when they go online.

There are many pitfalls: Many websites only let you shop online with an address in a certain country. One survey said that 61% of cross-border transactions cannot be completed because the online shops do not serve the consumer's country.

But online technology gets more consumer friendly all the time. Even though half of EU households have a high-speed internet connection, consumers' lack of confidence still holds them back from shopping online. Another survey showed that only 12% of EU web users feel safe making transactions on the internet.

What's encouraging is that there is strong desire to take advantage of the Single Market. A third of consumers would consider buying online from another country because it is cheaper or better. Sadly, only 7% actually do so. If we give consumers more confidence, we could unlock the full economic potential of Europe's single online market, worth more than €100 billion in revenues.

It is a huge disappointment that more than 20 years after the European single act many citizens are denied access to the Single Market. Consumers should take advantage of our crown jewel. They should have access to better choices, products and competitive prices.

That is why the Commission's proposal was based on full harmonisation of the most essential consumer rights, as this would go a long way towards making a real Single Market for businesses and consumers.

A single set of consumer rights would make it easier for small businesses, especially for reaching out to consumers across the EU. A single set of rights would boost business's confidence to trade across borders. As a result, there would be fewer refusals of cross-border sales.

A single set of consumer rights would make it easier for the Commission to conduct pan-European information campaigns. Consumers who know their rights will be more confident to purchase from abroad.

A Consumer Rights Directive must be worthy of its name. For that to happen, consumers must be reassured that the Treaty guarantee of a "high level of consumer protection" is clear in the final text. The Commission's proposal of 2008 calls for:

Consumers to be protected against the risk of loss or damage until they are actually in possession of the goods;

Consumers no longer to have to fear hidden charges. If they are not informed upfront about additional charges for delivery they will not have to pay them;

Consumers to have more time to change their mind thanks to a longer, 14-day cooling off period for both distance and off-premises contracts;

It also introduces, for the first time, an EU ban on pre-ticked boxes on websites, so that consumers consciously decide what they do and do not agree to.

I'm aware that achieving these objectives is a complex and detailed task. Community legislation based on a "full harmonisation" approach must meet a very high standard, both in the quality of the text and in the level of protection that is assured. I understand the concerns of the European Parliament and the Member States.

Full harmonisation of these cross-border rights means that EU countries may have to adjust some national rules that go further than the proposal.

This has led to concerns among Member States, consumer organisations and European Parliament members that the level of protection would decline and that consumers would be worse off. There are also concerns that full harmonisation makes consumer protection inflexible and curtails the national legislators' ability to react quickly and appropriately to new market developments.

These are legitimate concerns, and I will address them. In my view, consistently basing the proposal on the most stringent rules that already exist in the 27 Member States is not necessarily the most proportionate way to help consumers.

But it is clear that the proposal as it is today does not offer the right level of protection on all issues. I am therefore ready to work with the Parliament and the Member States to see whether increasing the level of protection for certain rules would lead to a better outcome for consumers, without putting too high a burden on businesses.

I am encouraged by rapporteur Dr Andreas Schwab's working paper, which demonstrates that the Parliament is looking creatively at finding a balanced way forward, in particular, with the idea of carefully targeting areas where there is full harmonisation. I am therefore going to look at whether the harmonisation in the Commission's 2008 proposal is sufficiently targeted towards those issues that have the most benefit from a Single Market point of view.

I want to move this dossier forward, so I will always look to the most practical solution. I will consider the option of more targeted harmonisation where it is practical. A possibility could be to go for fully harmonised rules on distance contracts and allow diverging national rules for face-to-face contracts. Workable fully harmonised rules for the online world could then pave the way for more harmonisation for off-line contracts at a later stage.

The Consumer Rights Directive

Let me quickly review the main aspects of the proposal and how I see the way forward. The proposal consists of five main areas. Some are more difficult to resolve than others, but we will find solutions for all of them.

First, we must find a way forward on definitions, which have to be consistent if the overall proposals are going to bring coherent rules to the whole EU. I am confident we can make good progress here. I want to secure full harmonisation of all the definitions and acknowledge the hard work already done to tighten up this aspect of the proposal.

Second, we must find a way forward on pre-contractual information. This is more difficult. Some countries have more detailed rules on specific sectors, such as health services or estate agents, which would be affected by the proposal. This is an area where we may need to be pragmatic, by focusing efforts on those transactions having a strong Single Market dimension, but retaining a minimum harmonisation approach for face-to-face contracts.

Third, we must find a way forward on direct selling and distance selling. This is essential for boosting e-commerce. Most governments accept that progress must be made to develop the Single Market. We must fully harmonise these specific rules to allow distance traders and direct sellers to move beyond their national borders. For example, EU rules on the proposed 14-day cooling off period and standard withdrawal forms will give distance traders and direct sellers the legal certainty they need for simplified cross-border trade.

Fourth: the tricky area of sales contracts. I believe a distinction has to be made:

To create a level playing field, we must have rules on product delivery for online sales and who assumes the risk. For example, the rules on delivery diverge from country to country: In Germany, the risk of loss or damage falls on the seller until delivery of the product to the consumer, while in Italy the risk is transferred to the consumer with the conclusion of the contract.

At the same time, we also must have rules on consumer remedies and legal guarantees. Now this is another tricky area. The relationship between the consumer remedies and the national contract law remedies is not always clear. In the UK, there is a right to reject a product. In France, consumers can have a guarantee for hidden defects in a product. These are typical examples. I do not yet know whether the prospect of achieving full harmonisation of all the remedies for defective products is realistic. I acknowledge the Member States' monumental work to improve the clarity of the proposal in this area. Again, this is an area where we should consider an approach differentiating between those contracts with the most compelling Single Market dimension – namely on-line sales – as opposed to face-to-face contracts, in order to advance negotiations.

And finally, ladies and gentlemen, we must find a way forward on the proposal to fully harmonise the rules on unfair contract terms. A single EU-wide clause on unfairness would do nothing to harm the important role national authorities and courts have in investigating and assessing unfair terms. The purpose of EU rules is to ensure that national authorities and courts follow the same standards when assessing contract clauses. Such rules would not affect their power to assess individual cases. So, we should be able to achieve full harmonisation here.

More challenging is the question how to proceed on the proposed EU-wide lists of terms that are banned or presumed to be illegal, which cannot be added to at national level. I will consider the possibility of having a closed list of banned terms only for distance contracts, with greater flexibility allowed for face-to-face contracts.

Those are the five main issues currently on the table. Now that we know the challenges, let's work together on finding solutions in a way that helps businesses and consumers.

Ladies and Gentlemen, Jacques Delors said with insight that nobody falls in love with the Single Market.

Well, we don't need a love affair, a rational calculation will do! The beauty of the Single Market is that by removing barriers we should not have to choose between business and consumer interests. We do not have to look at each measure and toss a coin to see who should benefit most. A well-crafted legislative text will work in the interests of both!

Thank you.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ»

ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ
ASSOCIATION LITTERAIRE ET ARTISTIQUE INTERNATIONALE
Groupe Hellénique

Σε συνεργασία με τον
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

«ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ»


Εισηγήσεις
Τα δικαιώματα του δημιουργού στην οικονομία της γνώσης και η σημασία του ηθικού δικαιώματος
Ανθούλα Παπαδοπούλου, Επικ. Καθηγήτρια Νομικής ΑΠΘ

Η εξορία των ιδεών από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας: κριτική αποτίμηση της διάκρισης ιδέας – μορφής στον 21ο αιώνα
Τατιανή –Ελένη Συνοδινού, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, ΔΝ

Νομικά ζητήματα από τις ψηφιακές βιβλιοθήκες
Ιωάννης Ιγγλεζάκης, Επικ. Καθηγητής Νομικής ΑΠΘ, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης

Το δικαίωμα παρουσίασης στο κοινό των δημιουργών και των ερμηνευτών – εκτελεστών καλλιτεχνών
Έλλη Γ. Ρούσσου, Δικηγόρος Αθηνών

Ειδικότερα θέματα δημόσιας εκτέλεσης
Γρηγόρης Τρικούκης, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης

Συντονισμός
Δ. Καλλινίκου, Καθηγήτρια Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Ε.Π.Π.Ι
Α. Δεσποτίδου, Λέκτορας Νομικής ΑΠΘ, Δικηγόρος, μέλος του ΔΣ της Ε.Π.Π.Ι





Παρασκευή19 Μαρτίου 2010

Ώρα 18:00

Αίθουσα εκδηλώσεων
Τράπεζας Πειραιώς
(Κατούνη 12-14, Λαδάδικα)

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

H ιδιωτικότητα (privacy) ως ηθικό και κοινωνικό ζήτημα έχει μελετηθεί επί μακρόν από φιλοσόφους, κοινωνικούς επιστήμονες και νομικούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Η κλασική προσέγγιση οδηγεί στο 1890 και στην αναφορά των δικαστών S. Warren και L. Brandeis στις ΗΠΑ ότι η ιδιωτικότητα αναφέρεται «…στο δικαίωμα των πολιτών σε μία ανενόχλητη ιδιωτική ζωή (the right of an individual to be let alone)». Αργότερα, η προστασία της ιδιωτικότητας αναγνωρίστηκε ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, στη Διεθνή Σύμβαση για τα Πολιτικά Δικαιώματα, εντάχθηκε στα Θεμελιώδη Δικαιώματα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε σειρά άλλων κειμένων και διεθνών συμβάσεων.

Προϊόντος του χρόνου, η κλασική αντίληψη της ιδιωτικότητας εμπλουτίστηκε σημαντικά με επιμέρους δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, ο περιορισμός της προσβασιμότητας, ο αποκλειστικός έλεγχος της πρόσβασης στον ιδιωτικό χώρο, η ελαχιστοποίηση των “παρεμβάσεων”, η προσδοκία της εχεμύθειας, το δικαίωμα στο απόρρητο και το δικαίωμα στην ανωνυμία.

Στο μεταξύ, η αλματώδης ανάπτυξη της πληροφορικής και των επικοινωνιών και η ταχεία σύγκλισή τους οδήγησαν στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών και άλλων υπηρεσιών, που αποσκοπούν στη βελτίωση της ζωής των πολιτών, στη δυνατότητα ευκολότερης και αμεσότερης επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών με χρήση του Internet, στην αξιοποίηση του Παγκόσμιου Ιστού (Web) στο χώρο του ηλεκτρονικού επιχειρείν κ.λπ. Στο χώρο αυτό, όμως, η αποκέντρωση της επεξεργασίας των δεδομένων και η διείσδυση της δικτύωσης στο σύνολο σχεδόν της ανθρώπινης δραστηριότητας, αλλάζουν ριζικά το περιβάλλον χρήσης των προσωπικών πληροφοριών, οπότε εγείρονται σημαντικά ζητήματα σχετικά με την προστασία της ιδιωτικότητας στον ψηφιακό κόσμο.

Στον παρόντα συλλογικό τόμο παρουσιάζονται ολοκληρωμένα, για πρώτη φορά στην Ελληνική βιβλιογραφία:

- Τεχνολογικά θέματα που αποσκοπούν στην προστασία της ιδιωτικότητας (π.χ. τεχνολογίες ενίσχυσης της ιδιωτικότητας, τεχνολογίες προστασίας της ιδιωτικότητας σε περιβάλλοντα ψηφιακών κοινοτήτων, σε εφαρμογές αξιοποίησης RFID, τεχνικά μέτρα υλοποίησης της ψευδωνυμίας και διασφάλισης της ανωνυμίας, μηχανισμοί προστασίας της ιδιωτικότητας σε ασύρματα και κινητά δίκτυα επικοινωνιών, δίκτυα τέταρτης γενιάς και ασύρματα δίκτυα αισθητήρων, τεχνολογίες προστασίας της ιδιωτικότητας σε κατανεμημένα συστήματα εξόρυξης δεδομένων, τεχνικά θέματα προστασίας της ιδιωτικότητας σε περιβάλλοντα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, μαθηματικά μοντέλα υπολογισμού του κόστους προστασίας της ιδιωτικότητας κ.λπ.)

- Νομικά ζητήματα που ανακύπτουν στον ψηφιακό κόσμο (π.χ. προστασία της ιδιωτικότητας σε κοινωνικά δίκτυα, ιδιωτικότητα και αξιοποίηση εφαρμογών RFID, ιδιωτικότητα σε περιβάλλοντα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, σε εφαρμογές ιατρικών πληροφοριακών συστημάτων, προστασία του απορρήτου στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας και προστασία προσωπικών δεδομένων, νομική διασφάλιση του απορρήτου στις κινητές επικοινωνίες κ.λπ.



Έτος Έκδοσης: 2010
Εκδότης: ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ
Αριθμός σελίδων: 744
Κωδικός ISBN: 9789607182708
Αριθμός προϊόντος: 2000458445

Ανεξαρτησία των αρχών ελέγχου της προστασίας δεδομένων

Με πρόσφατη απόφασή του το ΔΕΚ στην υπόθεση C-518/07, έκρινε ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας παρέβη τις διατάξεις της οδηγίας 95/46/ΕΚ, υποβάλλοντας σε κρατική εποπτεία τις αρχές ελέγχου που είναι αρμόδιες για την επίβλεψη της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Ειδικότερα, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε προσφυγή, ζητώντας από το Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 28, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της οδηγίας 95/46/ΕΚ, υποβάλλοντας σε κρατική εποπτεία τις αρχές ελέγχου που είναι αρμόδιες για την επίβλεψη της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον εκτός του δημοσίου τομέα στα διάφορα Länder και μεταφέροντας ως εκ τούτου εσφαλμένως στο εσωτερικό δίκαιο την επιταγή περί «πλήρους ανεξαρτησίας» των αρχών που είναι επιφορτισμένες με τη διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων αυτών.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε στην απόφασή του ότι το άρθρο 28, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της οδηγίας 95/46 έχει την έννοια ότι οι αρχές ελέγχου που είναι αρμόδιες για την επίβλεψη της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον εκτός του δημοσίου τομέα πρέπει να απολαύουν ανεξαρτησίας η οποία τους παρέχει τη δυνατότητα να ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς εξωτερική επιρροή. Η ανεξαρτησία αυτή αποκλείει όχι μόνον κάθε εξωτερική επιρροή εκ μέρους των ελεγχομένων οργανισμών, αλλά και κάθε εντολή και κάθε άλλη εξωτερική επιρροή, άμεση ή έμμεση, η οποία θα μπορούσε να διακυβεύσει την εκ μέρους των εν λόγω αρχών εκπλήρωση των καθηκόντων τους που συνίσταται στην επίτευξη της προσήκουσας ισορροπίας μεταξύ της προστασίας του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και της ελεύθερης κυκλοφορίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Στη Γερμανία, συγκεκριμένα, η κρατική εποπτεία επιτρέπει κατ’ αρχήν στην κυβέρνηση του οικείου Land ή σε ένα όργανο της διοικητικής αρχής που υπακούει στις εντολές της κυβερνήσεως αυτής να επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα τις αποφάσεις των αρχών ελέγχου ή, ενδεχομένως, να ακυρώνει και να αντικαθιστά τις αποφάσεις αυτές.

Βεβαίως, η κρατική εποπτεία σκοπεί αποκλειστικώς και μόνο στη διασφάλιση της συμφωνίας της δραστηριότητας των αρχών ελέγχου προς τις εφαρμοστέες εθνικές και κοινοτικές διατάξεις και, συνεπώς, δεν έχει ως σκοπό να υποχρεώσει τις εν λόγω αρχές να επιδιώξουν ενδεχομένως πολιτικούς σκοπούς αντίθετους προς την προστασία των φυσικών προσώπων από την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και προς τα θεμελιώδη δικαιώματα. Ωστόσο, δεν αποκλείεται οι αρχές εποπτείας, οι οποίες υπάγονται στη γενική διοίκηση και, συνεπώς, υπακούουν στις εντολές της κυβερνήσεως του οικείου Land, να μην είναι σε θέση να ενεργήσουν αντικειμενικά όταν ερμηνεύουν τις διατάξεις περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Συγκεκριμένως, όπως επισημαίνει με τις παρατηρήσεις του ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δδεδομένων, η κυβέρνηση του οικείου Land μπορεί να έχει συμφέρον να μην τηρεί τις διατάξεις περί προστασίας των φυσικών προσώπων από την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, οσάκις πρόκειται για την επεξεργασία των δεδομένων αυτών στον εκτός του δημοσίου τομέα. Η εν λόγω κυβέρνηση μπορεί να ενδιαφέρεται για την επεξεργασία αυτή, εφόσον μετέχει ή θα μπορούσε να μετέχει σ’ αυτήν, επί παραδείγματι σε περίπτωση συνεταιρισμού μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα ή στο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων με τον ιδιωτικό τομέα. Η κυβέρνηση αυτή μπορεί επίσης να έχει ειδικό συμφέρον αν είναι αναγκαίο ή ακόμη και απλώς χρήσιμο γι’ αυτήν να έχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων προκειμένου να εκτελέσει ορισμένα από τα καθήκοντά της, επί παραδείγματι για φορολογικούς ή κατασταλτικούς σκοπούς. Η ίδια αυτή κυβέρνηση μπορεί εξάλλου να έχει επίσης την τάση να ευνοεί οικονομικά συμφέροντα κατά την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων εκ μέρους ορισμένων σημαντικών από οικονομικής απόψεως εταιριών για το Land ή για την περιφέρεια.

Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι απλώς και μόνον ο κίνδυνος ότι οι εποπτεύουσες αρχές μπορούν να ασκήσουν πολιτική επιρροή επί των αποφάσεων των αρχών ελέγχου αρκεί για να εμποδίσει την ανεξάρτητη άσκηση των καθηκόντων τους. Αφενός, όπως επισήμανε η Επιτροπή οι αρχές αυτές θα μπορούσαν να επιδείξουν «εκ προοιμίου υπακοή», λαμβάνοντας υπόψη την πρακτική της εποπτεύουσας αρχής κατά τη λήψη αποφάσεων. Αφετέρου, ο ρόλος των θεματοφυλάκων του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή τον οποίο αναλαμβάνουν οι εν λόγω αρχές επιβάλλει όπως οι αποφάσεις τους και, συνεπώς, και οι ίδιες είναι υπεράνω κάθε υποψίας μεροληψίας.

Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, το ΔΕΚ διαπιστώνει ότι η κρατική εποπτεία που ασκείται επί των γερμανικών αρχών ελέγχου που είναι αρμόδιες για την επίβλεψη της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον εκτός του δημοσίου τομέα δεν συμβιβάζεται με την επιταγή περί ανεξαρτησίας, όπως αυτή περιγράφεται στη σκέψη 30 της παρούσας αποφάσεως.

Βλ. Spiegel: Europa befreit Datenschützer von politischem Druck

Επίσης, βλ.
ECJBlog.com
News and analysis about the European Court of Justice

BILETA 2010 Conference

BILETA 2010 Conference
Monday 29 – Tuesday 30 March 2010

Hosted by the Faculty of Law, Centre for Legal Informatics (DEICL/SIL), at the University of Vienna, Austria

“Globalisation, Internet and the Law”

Cyberspace, globalisation, global civil society and governance remain in the focus of interest, in particular in in times of an economic crisis. 2010 is not only the magic year for the European knowledge society (Lisbon target) but may see the birth of an International Organisation deriving its authority from the global civil society. “Electronic life” becomes a reality. Questions of data protection and intellectual property determine more and more our life.

This year’s annual conference focuses on the ways in which law and technology can contribute to a better legal system in the era of globalisation. Law Schools have to contribute to this ongoing evolution in order to maintain efficient rule of law in the knowledge society.

Should you have any queries about this conference please contact

Prof. DDr. Erich Schweighofer

General Chair

Prof. Dr. AbdulHusein Paliwala, University of Warwick

Sefton Bloxham, University of Cumbria

Dr. Burkhard Schafer, University of Edinburgh

Programme

Prof. DDr. Erich Schweighofer (chair)

Mag. Anton Geist, LL.M (Edinburgh) (assistance)

Local Organisation

General Secretary Eugen Mühlwenzl

Mag. Anton Geist, LL.M. (Edinburgh) (assistance)

Prof. DDr. Erich Schweighofer

General information :

Prof. DDr. Erich Schweighofer

Contributions
Proposals are welcome for abstracts and expressions of interest to convene a stream in any of the following areas:

E-learning

E-Learning and Legal Education

Technology in the law school

Search Technologies
Document Production
E-Discovery
Knowledge Systems and Legal Ontologies
Virtual Worlds / SNS

ICT law

Intellectual Property – including Copyright, Open Source etc.
Privacy and Data-protection
Intellectual Property Law
Cybercrime – including Criminological Aspects
E-Commerce
E-Government
E-Justice
E-Democracy

Globalisation and governance

Globalisation
ICANN and Internet Governance

Legal theory and education

Legal Theory and Critical Perspectives
Legal Semiotics

There will be a prize-winning competition for the best Postgraduate Student Paper presented at the conference.

Full papers accepted and presented at the conference will be put forward for peer-review or special editions of journals in the areas of law, technology and education. The OCG Austrian Society of Computers and Law may consider to produce printed conference proceedings.

For the submission of abstracts, we use a custom installation of the conference management system MyReview.

Please follow this link to open the conference management in a new browser window. Choose “Authors – Submit an abstract” for abstract submission. You will get a password which will allow you to access the system, upload the file of your paper, and modify the information associated with this paper.

Early submissions and suggestions for streams (including convenors) are welcome.

Deadline for early submissions: 31 October 2009.

Deadline for late submissions: 15 January 2010.

Deadline for very late contributions: 28 February 2010.

Papers should be of high quality, original, unpublished, and not submitted elsewhere. Authors of papers are asked to submit a a full text version of the respective contribution (8 o 10 pages). The guidelines for the final version are available at http://www.ocg.at/publikationen/books/paper.html.

Call for Papers EGOVIS 2010

Call for Papers
International Conference on Electronic Government and the Information Systems Perspective EGOVIS 2010 in conjunction with DEXA 2010
www.dexa.org

Bilbao (Spain)
August 30-September 3, 2010

We are proud to announce two invited talks:
• Trevor Bench-Capon, University of Liverpool, UK
Tentative title: “We Can Work It Out: Argumentation techniques for e-particpation”
• Roland Traunmüller, University of Linz, Austria
Title: “Web 2.0 Applications create a new Government”

The international conference EGOVIS represents a continuous sequel of the 8th International Conference EGOV in conjunction with DEXA, which focuses on information systems aspects of e-government. Information systems are a core enabler for electronic government/governance with all its dimensions: e-administration, e democracy, eparticipation and e-voting.

EGOVIS papers should be submitted by researchers and practitioners describing innovative solutions, from an IT standpoint. The conference delivers a platform for a broad discussion, from stakeholders dealing with information systems aspects of electronic government. - Hence it will offer the opportunity to extensive discussions on problems, requirements, and implemented solutions in the field.
EGOVIS 2010 invites paper submissions on all topics of e-government from the information systems perspectives with all its dimensions and peculiarities within the areas of e-democracy, e-participation e-voting and others.

Suggested Topics:
Papers from the field of e-government focussing the information systems perspectives are invited for submission.
Topics of interest include (but are not limited to) the following:
Accessibility
Algorithms
Business process reengineering
Change and RISK management
Cloud computing
Collaboration support systems
Cybernetics policies
Data analysis
Database aspects
Data mining and datawarehousing
Digital citizen cards
Digital libraries
Education and training
E-government enterprise architectures
Electronic signature
Expert systems and decision support
Geographical information systems (GIS)
Governance in cyberspace
Government collaboration patterns
ICT in e-government
Information modelling and integration
Information overload
Information retrieval
Information systems architecture
Interoperability
Knowledge management
Legal and regulatory aspects
Metadata and public information
Mobile services
Open source for e-government
Personalization and recommender systems
Privacy, trust and security
Semantic Web and ontologies
Service-oriented architectures
Software solutions
Strategic management and performance
measurement
Ubiquitous and pervasive computing
User acceptance
User interfaces
Value creation and business modelling
Web 2.0 applications
Web services
Workflow management
WWW and databases

Honorary Chairpersons:
• Wichian Chutimaskul, King Mongkut's University of Technology, Thailand
• Fernando Galindo, University Zaragoza, Spain
• Roland Traunmüller, University of Linz, Austria

General Chairperson:
• Roland Wagner, University Linz, Austria

Conference Program Chairpersons:
• Kim Normann Andersen, Copenhagen Business School, Denmark
• Enrico Francesconi, Italian National Research Council, Italy
• Åke Grönlund, Örebro University, Sweden
• Tom van Engers, University of Amsterdam, The Netherlands
IMPORTANT DATES:
• Paper submission: March 7, 2010
• Notification of acceptance: May 12, 2010
• Camera-ready copies due: June 7, 2010
PAPER SUBMISSION DETAILS:
Authors are invited to submit electronically original contributions or experience reports in English.
• The submitted manuscript should closely reflect the final paper as it will appear in the proceedings.
• Papers should not exceed 15 pages in LNCS format (http://www.springer.de/comp/lncs/authors.html).
• Any submission that exceeds length limits or deviates from formatting requirements may be rejected without review.

For paper registration and electronic submission see http://confdriver.ifs.tuwien.ac.at/ starting January 2010.
Submitted papers will be carefully evaluated based on originality, significance, technical soundness, and clarity of exposition.

Duplicate submissions are not allowed. Authors are expected to agree to the following terms: "I understand that the paper being submitted must not overlap substantially with any other paper that I am a co-author of and that is currently submitted elsewhere. Furthermore, previously published papers with any overlap are cited prominently in this submission."

Duplicate submissions will be rejected. Questions about this policy or how it applies to your work should be directed to the PC-chairs.

ACCEPTED PAPERS:
All accepted conference papers will be published in "Lecture Notes in Computer Science" (LNCS) by Springer Verlag. Accepted papers will be of two sizes: regular (15-page papers) and short (up to 8 pages). The former will tend to be descriptions of complete technical work, while the latter will tend to be descriptions of interesting, innovative ideas, which nevertheless require more work to mature. Authors of accepted papers must sign a Springer copyright release form.
For further inquiries, please contact the Conference Organisation Office (gabriela@dexa.org)

Program Committee:
Ignacio Aedo, Universidad Carlos III de Madrid, Spain
Jan Aidemark, Växjö University, Sweden
Kim Normann Anderson, Copenhagen Business School, Deanmark
Majed Ayyad, NextLevel Technology Systems, Palestine
Carlo Batini , University of Milano Bicocca, Italy
Victor Bekkers, Erasmus University Rotterdam, The Netherlands
Trevor Bench-Capon, Liverpool University, UK
Pompeu Casanovas, Univ. Autonoma of Barcelona, Spain
Alejandra Cechich, Universidad Nacional del Comahue, Argentina
Wojciech Cellary, Poznan University of Economics, Poland
Wichian Chutimaskul, King Mongkut's University of Technology, Thailand
Roger Clarke, Xamax Consultancy Pty Ltd, Australia
Flavio Corradini, University of Camerino, Italy
Peter Cruickshank, Edinburgh Napier University, UK
Vytautas Cyras, Vilnius University, Lithuania
Annelie Ekelin, Blekinge Institute of Technology, Sweden
Fernand Feltz, Centre de Recherche Public - Gabriel Lippmann, Luxembourg
Enrico Francesconi, Italian National Research Council, Italy
Fernando Galindo, University of Zaragoza, Spain
Johann Gamper, Free University of Bozen, Italy
Stefanos Gritzalis, University of the Aegean, Greece
Åke Grönlund, Örebro University, Sweden
Henning Sten Hansen, Aalborg University, Denmark
Helle Zinner Henriksen, Copenhagen Business School, Denmark
Patrik Hitzelberger, Centre de Recherche Public - Gabriel Lippmann, Luxembourg
Hannakaisa Isomaki, University of Jyväskylä, Finland
Christos Kalloniatis, University of the Aegean, Greece
Nikos Karacapilidis, University of Patras, Greece
Dimitris Karagiannis, University of Vienna, Austria
Vagelio Kavakli, University of the Aegean, Greece
Yoon-seok Ko, National Information Society Agency, Korea
Takashi Koga, National Institute of Informatics, Japan
Jaroslav Kral, Charles University of Prague, Czech Republic
Irene Krebs, Brandenburg University of Technology in Cottbus, Germany
Josef Küng, University of Linz, Austria
Hun-yeong Kwon, Kwangwoon University, Korea
Fabio Luiz Leite Júnior, University Federal de Campina Grande, Brasil
Philip Leith, Queen's University Belfast, UK
Juliet Lodge, University of Leeds, UK
Marian Mach, Technical University of Košice, Slovakia
Peter Mambrey, Fraunhofer Institute, Germany
Antonio Maña, University Malaga, Spain
Francisco Javier García Marco, University of Zaragoza, Spain
Pedro Rafael Muro-Medrano, University of Zaragoza, Spain
Sinisa Neskovic, University of Belgrade, Serbia
Mara Nikolaidou, Harokopio University of Athens, Greece
Javier Nogueras, University of Zaragoza, Spain
Monica Palmirani, University of Bologna, Italy
Christos Papatheodorou, Ionian University & "Athena" Research Centre , Greece
Peter Parycek, Danube University Krems, Austria
Aljosa Pasic, Atos Research, Spain
Paloma Diaz Perez, Universidad Carlos III de Madrid, Spain
Günther Pernul, University Regensburg, Germany
Andrea Polini, University of Camerino, Italy
Reinhard Posch, Technical University Graz, Austria
Gerald Quirchmayr, University Vienna, Austria
Peter Regner, FAW, Austria
Siegfried Reich, Salzburg Research, Austria
Aires J Rover, Federal University of Santa Catarina, Brasil
Luis Álvarez Sabucedo, University of Vigo, Spain
Erich Schweighofer, University of Vienna, Austria
Frances Slack, Sheffield Hallam University, UK
Youjin Song, Dongguk University, Korea
Jan Stanek, University of South Australia, Australia
Daniela Tiscornia, ITTIG Institute for Theory and Techniques for Legal Information, Italy
A Min Tjoa, Vienna University of Technology, Austria
Roland Traunmüller, University Linz, Austria
Gonzalo Valdes, University of Santa Maria (UTFSM), Chile
Tom M. van Engers, University of Amsterdam, The Ntherlands
Lex S. van Velsen, University of Twente, The Netherlands
Costas Vassilakis, University of Peloponnes, Greece
Daniel Ventre, CNRS – French National Center of Scientific Research, France
Gianluigi Viscusi, University of Milano Bicocca, Italy
Doug Vogel, City University Hong Kong, Hong Kong
Arild Waaler, University of Oslo, Norway
Roland Wagner, University Linz, Austria
Mary-Anne Williams, Stanford University, USA
Christopher C. Wills, Kingston University, UK
Arthur Winter, ADV, Austria
Robert Woitsch, BOC, Austria
Chien-Chih Yu, National ChengChi University, Taiwan

MeTTeG104th International Conference on Methodologies, Technologies and Tools enabling e-Government, 1- 2 July 2010 - Olten, Switzerland

MeTTeG104th International Conference on Methodologies, Technologies and Tools enabling e-Government, 1- 2 July 2010 - Olten, Switzerland

Call for Papers
The MeTTeG conference intends to bring together researchers and practitioners active in the area of electronic government with a focus on the role played by the information and communication technologies. It provides a forum for participants from different perspectives and disciplines to present innovative methodologies, technologies and tools, share experiences and lessons learned from case studies, and discuss challenges.

Public administrations made great effort to provide more sophisticated E-Government services, for example offering one-stop services and supporting personalisation. While strategies, methodologies and realisation of E-Government services vary significantly between the various actors and stakeholders, the alignment of IT with the processes and objectives of the service providers plays an increasing role in service management. A further challenge is how to enhance the dissemination, accessibility and acceptance of E-Government services by citizens and companies.

Topics of interest for the 4th International Conference on Methodologies, Technologies and Tools enabling e-Government include but are not limited to:

Methodologies
- One-Stop Government
- Distributed Services Provision and Management
- Theory and Formal Methods
- Verification and Validation
- E-Government Processes
- Re-engineering in Public Administration
- Services Integration
- Enterprise Architectures
- Business-IT-Alignment Modeling
- Pro-Activeness

Technologies
- Mobile Public Services
- Multimedia
- Web Services
- Semantic Web Technologies
- E-Government Ontologies and Metadata
- Infrastructure
- Interoperability and Standards
- Emerging Technologies

Tools
- Portals
- E-Voting
- E-Procurement
- Knowledge Management, Public Information, Decision Process Support
- Assessment and Quality of Service
- Workflow Management Systems
- Electronic Identity

Submission
Submit papers via the Electronic Submission System provided by EasyChair:

http://www.easychair.org/conferences/?conf=metteg10

Papers can have maximal length of 12 pages, including title page and bibliography. Please use the Word Template we provide.

All paper submissions will be reviewed.

Important Dates:
14 March 2010 Submission of Papers
30 April 2010 Notification of Authors
15 May 2010 Final Version

ΕΕΔΑ, Αντισυνταγματική η χρήση καμερών και γενετικού υλικού

Αντισυνταγματικές και αντισυμβατικές με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κρίνει η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου διατάξεις του Ν. 3783/2009 («Ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και άλλες διατάξεις») που αφορούν καταρχήν τη λειτουργία καμερών σε δημόσιους χώρους και την καταγραφή ήχου ή εικόνας και κατά δεύτερον την ανάλυση γενετικού υλικού στην ποινική διαδικασία και το αρχείο γενετικών αποτυπωμάτων.

Όπως σημειώνεται, ο νυν υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χάρης Καστανίδης είχε προεκλογικά δεσμευτεί ότι θα καταργήσει τις σχετικές διατάξεις (περίπτωση γ' παραγράφου 2 του άρθρου 3, άρθρο 5 και άρθρο 9Α).

Σε σειρά σχετικών αρνητικών γνωμοδοτήσεων είχε προχωρήσει το 2009 και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι οι ρυθμίσεις αυτές υιοθετήθηκαν από το Τμήμα διακοπής των εργασιών της Βουλής, παρά το γεγονός ότι κατά γενική ομολογία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Ολομέλειας, αφού αφορούν νομοσχέδιο για την άσκηση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων.

Οι κάμερες

Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία καμερών, στο νόμο προτάσσεται η χρήση τους από τις δημόσιες αρχές για τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, την προστασία προσώπων και πραγμάτων και τη διαχείριση της κυκλοφορίας.

Όπως σημειώνεται όμως στο πόρισμα της ΕΕΔΑ «οι ρυθμίσεις αυτές συρρικνώνουν την ιδιωτικότητα και την ατομικότητα διαμορφώνοντας ένα σύστημα συνεχούς επιτήρησης, που επεκτείνεται πέραν των συνόρων μέσω της αστυνομικής συνεργασίας με άλλα κράτη». Συγχρόνως το μέτρο έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό.

Είναι χαρακτηριστικό, σημειώνεται, ότι στη Βρετανία, όπου λειτουργούν περισσότερες από τέσσερα εκατ. κάμερες δεν έχει σημειωθεί σημαντική μείωση της εγκληματικότητας και μόνο σε κλειστούς και κλασικά φυλασσόμενους χώρους φαίνεται να λειτουργεί αποτρεπτικά.

Αντίστοιχα στη γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα καταγράφεται ότι οι δυο ρυθμίσεις (σ.σ. κάμερες και DNA) εντάσσονται στην ολοένα διευρυνόμενη παγκοσμίως πολιτική πρόληψης ενός δυσδιάκριτου και επομένως τρομακτικού κινδύνου που αναγάγει την ασφάλεια σε υπερδικαίωμα και τους άνευ ορίων περιορισμούς των δικαιωμάτων σε μονόδρομο σωτηρίας.

Το γενετικό υλικό

Η δεύτερη ρύθμιση που κρίνεται αντισυνταγματική καθιστά υποχρεωτική τη λήψη γενετικού υλικού για την ανάλυση DNA, όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ένα πρόσωπο έχει τελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών.

Η προϊούσα ρύθμιση προέβλεπε τη δυνατότητα και όχι την υποχρεωτική ανάλυση γενετικού υλικού ατόμου, για το οποίο υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις ότι είχε τελέσει κακούργημα με χρήση βίας ή κακούργημα που στρεφόταν κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή κακούργημα που αφορούσε εγκληματική οργάνωση ή τρομοκρατικές πράξεις.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση της ΕΕΔΑ, η λήψη γενετικού υλικού και η αποθήκευση πληροφοριών σε αρχείο προβλέπεται σε 20 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Όμως αφορά ειδικές περιστάσεις και σοβαρά εγκλήματα που τιμωρούνται με ποινή κάθειρξης. Αφορά καταδικασθέντες για σοβαρά εγκλήματα και για περιορισμένο χρονικό διάστημα μετά την έκδοση της καταδικαστικής απόφασης. Συγχρόνως, στα περισσότερα κράτη προβλέπεται δυνατότητα προσφυγής ενώπιον των αρχών προστασίας προσωπικών δεδομένων ή και ενώπιον δικαστηρίων.

Στη δική μας περίπτωση, απουσιάζουν σαφώς προσδιορισμένοι κανόνες για την ασφαλή εφαρμογή-χρήση του γενετικού υλικού. Δεν οριοθετείται με σαφήνεια το πεδίο διακριτικής ευχέρειας των αρχών και δεν προβλέπονται οι κατάλληλες διαδικαστικές εγγυήσεις κατά της αυθαιρεσίας.

Όπως αναφέρεται, τα στοιχεία του αρχείου γενετικού υλικού, που συνίσταται και λειτουργεί στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας κρατούνται για «αξιοποίηση» χωρίς να παρέχονται αναγκαίες διευκρινίσεις για τη διαδικασία διασφάλισης της ακεραιότητας, διαδικασία πρόσβασης σε αυτά και καταστροφής τους.

Κατά συνέπεια, η γενικότητα και συνοπτικότητα της διάταξης δεν συνάδει με τις ειδικές αρχές προστασίας των προσωπικών δεδομένων ούτε στον τομέα της αστυνομικής δράσης, ούτε στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

RISE workshop Agenda and Background Global mobility and security Brussels, March 25-26, 2010

TARTU UNIVERSITY
Global mobility and security
Brussels, March 25-26, 2010

The workshop will examine the opportunities and challenges that information and communication technologies (including biometrics) provide for the mobility of people and information. The workshop will focus on: governance and policy-making processes regarding identity management systems; the multifaceted prism of fundamental rights to privacy and security in relation to the implementation of biometrics, body scanners and other detection technologies; and cyber security of critical information infrastructures.

The aim of this workshop is to promote the overall involvement of stakeholders in the setting of technological policy within the EU that deals with security and detection technologies.

Workshop sessions

The workshop is divided into three sessions to discuss the issues described above. Each presentation (except introductory lectures and round tables) will last 20 minutes and will be followed by a 10-minute discussion.




WORKSHOP AGENDA
Thursday 25 March
13.00-13.30 Registration
13.30-14.00 Opening of the workshop

13.30-13.40 Emilio Mordini (confirmed), CSSC, Coordinator of the Rise Project
Welcome from the RISE Project

13.40-14.00 Margit Sutrop (confirmed), University of Tartu
Global mobility and security. Ethics and policy of biometrics.

Session I – Identity management: Governance and Policy Making
Co-Chairs: Nicolas Delvaux (TBC), Sagem Securité
Clemens Willemsen (confirmed), Netherlands Department of Justice


14:00-14:10 Nicolas Delvaux (TBC), Sagem Securité
Chair’s introductory remarks

14.10-14.30 Kjetil Rommetveit (confirmed), University of Bergen
Overview of the policy process introducing biometrics in the EU

14.30-14.40 Discussion

14.40-15.00 Karel de Vriendt (TBC), IDABC Unit, DG for Enterprise and Industry of the European Commission
Interoperable Delivery of European e-Government Services: Main Challenges

15.00–15.20 Max Snijder (confirmed), European Biometric Forum
Biometrics and e-Government

15.20-15.40 General Discussion

15.40-16.00 Coffee break

16.00-16.20 Kai Rannenberg (TBC), Goethe University
Information Technology misuse: policy issues

16.20-16.40 Alexander Nouak (TBC), Fraunhofer Inst. for Computer Graphics Research
Security in information technology

16.40-17.00 General Discussion

17.00- 17.10 Clemens Willemsen (confirmed), Netherlands Department of Justice
Chair’s final remarks

Friday 26 March

Session II – Fundamental Rights, Privacy, and Security: a multifaceted prism
Co-Chairs: Margit Sutrop (confirmed), University of Tartu
TBD

09.00-09.10 TBD
Chair’s introductory remarks

09.10-09.30 Special Address delivered by Siim Kallas (confirmed)
Vice-President of the European Commission, Transport Commissioner
Opening remarks

09.30-09.50 Peter Hustinx (confirmed), European Data Protection Supervisor
A Privacy Framework for the Stockholm Programme

09.50-10.10 TBC
Aviation security: ethics and privacy challenges

10.10-10.30 General Discussion

10.30-11.00 Coffee Break

11.00-11.20 Frank Paul (TBC), Large-scale IT Systems Unit, EC Directorate-General Justice, Freedom and Security
Balancing mobility, security and privacy

11.20-11.30 Discussion

11.30-11.50 Kamlesh Bajaj (confirmed), Data Security Council of India
Security and Privacy challenges in the Unique ID Project of Govt. of India

11.50-12.00 Discussion

12.00-12.20 Peter Fleischer (TBC), Google’s Privacy Council
TBC

12.20-12.30 Discussion

12.30-12.45 Margit Sutrop (confirmed), Tartu University
Chair’s final remarks

12.45-14.00 Lunch



Session III Critical Infrastructure Protection: the ethical and policy context
Chair: TBD
Karin Riis-Jørgensen (confirmed), European Privacy Association

14:00-14:10 TBD
Chair’s introductory remarks

14.10- 14.30 Key Note delivered Jaak Aaviksoo (confirmed), Estonian Minister of Defence
Are democratic states more vulnerable to cyberterrorism?

14.30-14.50 Hemi Pecker (TBC), Director for Technologies, Counter-Terrorism Bureau, National Security Council, Prime Minister’s Office, Israel
Policy issues raised by biometrics for terrorism prevention

14.50-15.00 Discussion

15.00-15.20 Christoph Kautz (TBC), European Commission, DG Enterprise and Industry
Security and Ethics in FP7

15.00-15.30 Discussion

15.30-16.00 Coffee break

16.00-16.20 François M. H. Géré (TBC), French Institute for Strategic Analysis
The Difficult Balance between Secret and Transparency

16.20-16.30 Discussion

16.30-16.40 Karin Riis-Jørgensen (confirmed), European Privacy Association
Chair’s final remarks

16.40-17.00 Niovi Pavlidou (confirmed), Aristotle University, University of Thessaloniki
Conclusions and Presentation of the second RISE workshop on global mobility and security

Call for Papers, IADIS

IADIS International Conference

Informatics 2010

Freiburg, Germany

26 - 28 July 2010


Call for Papers
This conference event shall host fundamental topics on Informatics. In addition, its scope is not just limited to fundamental theory, but it should also cover the impact of Informatics on society and human life, and it shall furthermore complement theory foundations with technical considerations and practice. Today, most research focuses on technical aspects of Informatics, but this event shall serve as well as platform for an exchange of ideas, which respect that all technology primarily has to serve human in their daily life and ease daily demands and problems. In this context non-technical people, handicapped people and third world have to be addressed by appropriate solutions and adequate engineering. Also in the technical realization of the principles of Informatics, the human factor plays an important role when Informatics is applied in manufacturing, engineering, and administration processes.

Main topics have been identified (see below). However, innovative contributions that don’t fit into these areas will also be considered since they might be of benefit to conference attendees.

Acceptance will be based primarily on originality, significance and quality of contribution.

Topics for this conference include, but are not limited to:

Theory Foundations

- Algorithms
- Architectures
- Artificial intelligence
- Compilers
- Complex systems
- Data modeling
- Expert systems
- Graph theory
- Hybrid methods
- Interfaces
- Interpreters
- Natural language processing
- Numerical computation
- Object orientation
- Ontologies
- Programming languages
- Programming techniques
- Scientific computing
- Service-oriented architecture
- Theorems


Human Respect

- Accessibility
- Application design
- Bio-signal processing
- Computing for handicapped
- Computer science in practice Education
and Informatics
- Ethics
- Freedom of information
- Geographic information
- Information retrieval
- Medical applications
- Multimedia
- Privacy
- Public digital libraries
- Public science archives
- Quality-of-service
- Security
- Ubiquitous tools
- Visualization
- Virtual reality



Technical Aspects

- Adaptive systems
- Computer aided design
- Computer aided manufacturing
- Computing practices
- Development processes
- Distribution processes
- Distributed systems
- Embedded systems
- Grid computing
- Industrial applications
- Interoperability
- Marketing
- Networking
- Parallel systems
- Performance issues
- Simulation
- Software development
- Software engineering
- System integration
- UML