ΕΔΑΔ: Απόφαση για την ελευθερία της έκφρασης και την παιδική πορνογραφία

To Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέδωσε στις 10.5.2011 απόφαση (αίτηση αριθ. 1685/10 της Ulla Annikki KARTTUNEN κατά Φινλανδίας με την οποία έκρινε ότι η δημοσίευση υλικού παιδικής πορνογραφίας στο πλαίσιο ενός έργου τέχνης δεν εμπίπτει στην προστασία της ελευθερίας έκφρασης του άρθρου 10 ΕΣΔΑ.

Η διαδικασία ενώπιον του ΕΔΑΔ αφορούσε την έκθεση το 2008 („Neitsythuorakirkko“, „Εκκλησία παρθένων πορνών“) μιας φινλανδής καλλιτέχνιδας που περιείχε πάνω από 100 πορνογραφικές εικόνες ανήλικων κοριτσιών και γυναικών. Η καλλιτέχνης χρησιμοποίησε φωτογραφίες από δημόσια προσβάσιμες ιστοσελίδες. Μετά την έκθεση οι εικόνες κατασχέθηκαν από την αστυνομία και η καλλιτέχνις καταδικάσθηκε για την έκθεση πορνογραφικών εικόνων.

Η εν λόγω καλλιτέχνης αφού εξάντλησε τα ένδικα μέσα άσκησε προσφυγή στο ΕΔΑΔ ισχυριζόμενη ότι παραβιάσθηκε το άρθρο 10 ΕΣΔΑ και ειδικότερα, ότι παραβιάσθηκε το δικαίωμά της στην ελεύθερη έκφραση ως καλλιτέχνιδος. Ισχυρίσθηκε ότι με τις πορνογραφικές εικόνες ήθελε να δώσει το έναυσμα για συζήτηση σχετικά με την παιδική πορνογραφία και την ευκολία πρόσβασης στο σχετικό υλικό στο Διαδίκτυο.

Το ΕΔΑΔ απέρριψε την προσφυγή της και έκρινε ότι και οι καλλιτέχνες δεσμεύονται από το άρθρο 10 παρ. 2 ΕΣΔΑ (Η άσκησις τωv ελευθεριώv τoύτωv, συvεπαγoμέvωv καθήκovτα και ευθύvας δύvαται vα υπαχθή εις ωρισμέvας διατυπώσεις, όρoυς, περιoρισμoύς ή κυρώσεις, πρoβλεπoμέvoυς υπό τoυ vόμoυ και απoτελoύvτας αvαγκαία μέτρα εv δημoκρατική κoιvωvία δια τηv εθvικήv ασφάλειαv, τηv εδαφικήv ακεραιότηταv ή δημoσίαv ασφάλειαv, τηv πρoάσπισιv της τάξεως και πρόληψιv τoυ εγκλήματoς, τηv πρoστασίαv της υπoλήψεως ή τωv δικαιωμάτωv τωv τρίτωv, τηv παρεμπόδισιv της κoιvoλoγήσεωςεμπιστευτικώv πληρonoριώv ή τηv διασφάλσισιv τoυ κύρoυς και αμερoληψίας της δικαστικής εξoυσίας. ) Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι οι ποινικές διατάξεις με βάση τις οποίες τιμωρήθηκε αποσκοπούν στην προστασία των ηθών και των δικαιωμάτων των άλλων, ιδιαίτερα δε ότι αποσκοπούν στην προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και την προστασία της ιδιωτικής τους σφαίρας. Παρά δε την αλλαγή των ηθών η απόφαση ήταν εύλογη και ήταν αποτέλεσμα σωστής στάθμισης των αντιτιθέμενων δικαιωμάτων.

Ειδικότερα, το δικαστήριο δέχθηκε:


22. (...) the Court notes that the applicant’s conviction on the basis of Chapter 17, sections 18 and 19, of the Penal Code was intended to protect morals as well as the reputation or rights of others. The domestic courts found that the artistic work in question included hundreds of photographs of teenage girls or otherwise very young women in sexual poses and acts and that the possession and distribution of these pictures were criminalised. Their criminalisation was mainly based on the need to protect children against sexual abuse as well as violation of their privacy but also on moral considerations.
23. The Court recognises that conceptions of sexual morality have changed in recent years. Nevertheless, the Court does not find the view taken by the Finnish courts unreasonable, especially as the present case concerned minors or persons likely to be minors. The domestic courts, especially the District Court which balanced at length the relationship between freedom of expression, on the one hand, and morals and reputation and rights of others, on the other hand, found that the applicant’s freedom of expression did not justify the possession and public display of child pornography.
24. The applicant claimed that she had included the pictures in her work in an attempt to encourage discussion and raise awareness of how wide-spread and easily accessible child pornography was. The Court notes that the domestic courts acknowledged the applicant’s good intentions and therefore did not impose any sanctions on her. However, possessing and distributing sexually obscene pictures depicting children was still an act subject to criminal liability. The Court considers that it does not follow from the applicant’s claim that her conviction did not, in all the circumstances of the case, respond to a genuine social need.
25. In conclusion, in the Court’s opinion the reasons relied on by the domestic courts were both relevant and sufficient to show that the interference complained of was “necessary in a democratic society”. Having regard to all the foregoing factors, and the margin of appreciation afforded to the State in this area, the Court considers that the interference was proportionate to the legitimate aim pursued.
26. Accordingly, the applicant’s application is manifestly ill-founded and must thus be declared inadmissible pursuant to Article 35 §§ 3 and 4 of the Convention.