Η συμμετοχή στην παραγωγή της νομοθεσίας: Ένα βήμα προς την άμεση δημοκρατία των πολιτών;

Μετά την εισαγωγή της ανοικτής διακυβέρνησης στη Χώρα μας (opengov) [βλ. την Ανακοίνωση της 2/11/2009], με τα θετικά αποτελέσματα που είχε και το αυξημένο ενδιαφέρον που προκάλεσε, μία νέα τάση είναι η συμμετοχή των πολιτών στην παραγωγή της νομοθεσίας (Co-Creation of Laws). Η νομοθεσία που δημιουργείται μέσα από αυτή τη διαδικασία, η οποία μπορεί να ονομασθεί βικινομοθεσία [βλ. στις ΗΠΑ WikiBills], παρουσιάζει αναλογίες με τα διάφορα συμμετοχικά projects που ανθίζουν στο Διαδίκτυο, όπως είναι π.χ. η Βικιπαίδεια, αλλά στην ουσία αποτελούν θεσμούς άμεσης δημοκρατίας που γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ της πολιτικής και των πολιτών.

Στις ΗΠΑ έχει δημιουργεί ένα φόρουμ για τη συνεργατική δημιουργία νομοθεσίας, το LexPop, στα πλαίσια του οποίου εκτυλίσσονται οι προσπάθειες για το συμμετοχικό σχεδιασμό της πολιτικής, με βάση δύο μοντέλα, α) ένα συνεργατικό βίκι (Wiki), ανοικτό σε όλους τους πολίτες, και β) τη διαδικασία ανάπτυξης πολιτικής σε συνεργασία με έναν συγκεκριμένο νομοθέτη (π.χ. βουλευτή),η οποία εξελίσσεται σε τρία στάδια: έρευνα/συζήτηση/επιχειρηματολογία.

Η πρώτη προσπάθεια με βάση το δεύτερο μοντέλο ανακοινώθηκε ότι αφορά τη δημιουργία ενός νόμου για την ουδετερότητα του Διαδικτύου (net neutrality), σε συνεργασία με τον βουλευτή (Representative) Tom Sannicandro της Μασαχουσέτης.

Μια παρόμοια προσπάθεια έχει ήδη ξεκινήσει από το 2009 στη Βραζιλία, μέσω του προγράμματος e-Democracia (βλ. Can People Help Legislators Make Better Laws? Brazil Shows How). Το πρόγραμμα αυτό το οποίο είναι ένα είδος ανοικτής διαβούλευσης (Croudsourcing), το οποίο στηρίζεται στη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε συνδυασμό με παραδοσιακές εκδηλώσεις (π.χ. ακροάσεις επιτροπών, συνέδρια) και έχει ως στόχο να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον ενός ευρέως τμήματος του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών, δημοσίων υπαλλήλων, ερευνητών, μη κυβερνητικών οργανώσεων και ομάδων πολιτών. Αποσκοπεί στο να καταστήσει εύκολη την πρόσβαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων από πολίτες που δεν συνδέονται με ισχυρές ομάδες συμφερόντων ή επιχειρήσεις.

Πιστεύουμε ότι μέσω από παρόμοιες πρωτοβουλίες ανοίγουν οι δρόμοι για την κινητοποίηση των πολιτών και την ουσιαστική συμμετοχή τους στη δημοκρατική διαδικασία, καθώς για την τόνωση του ενδιαφέροντος, εν γένει, για συμμετοχή στα κοινά.