Χρησιμοποίηση φίλτρων για την αποτροπή παραβιάσεων δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας

Ένα από τα θέματα που απασχολούν τη νομολογία των δικαστηρίων διεθνώς είναι η δημοσίευση προστατευόμενων έργων πνευματικής ιδιοκτησίας μέσω του Διαδικτύου, δίχως την άδεια του δημιουργού ή δικαιούχου, η οποία εγείρει θέμα ευθύνης του κατόχου του διαδικτυακού τόπου. Η νομολογία στα ζητήματα αυτά είναι πυκνή και συχνά αντιφατική !!

Γεγονός είναι ότι τα προβλήματα από τη δημοσίευση παράνομου περιεχομένου μπορούν να αποφευχθούν με τη χρήση φίλτρων στο Διαδίκτυο ή με το μπλοκάρισμα των διευθύνσεων που δημοσιεύουν το παράνομο περιεχόμενο. Πιο πρόσφορη είναι η μέθοδος του φιλτραρίσματος περιεχομένου, όπως είναι π.χ. η τεχνολογία που χρησιμοποιεί η εταιρία Audible
Magic, ήτοι, η χρήση μιας μοναδικής ψηφιακής αναπαράστασης κάθε προστατευόμενου έργου ("ψηφιακού αποτυπώματος"), το οποίο κάθε δικαιούχος εισάγει σε μια βάση δεδομένων που δημιουργείται για το σκοπό αυτό και με βάση το οποίο συγκρίνεται το περιεχόμενο που διακινείται στο δίκτυο ή φιλοξενείται σε ιστοσελίδες του παροχέα Διαδικτύου (ISP).

Βεβαίως, η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο (Οδηγία 2000/31) παρέχει τη δυνατότητα απαλλαγής των παροχέων υπηρεσιών Διαδικτύου από την ευθύνη για το περιεχόμενο που διακινούν ή φιλοξενούν, ενώ και το άρθρο 15 της οδηγίας προβλέπει ότι δεν υπάρχει γενική υποχρέωση για επιτήρηση του περιεχομένου. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τη νομολογία να δεχθεί την ευθύνη του παροχέα (Jean Yves L. dit Lafesse v Myspace, Tribunal de Grande Instance de Paris, Ordonnance de référé, 22 June 2007, διαθέσιμο στην ηλ. διεύθυνση: tinyurl.com/bdpm3a).

Μια αξιόλογη μελέτη στη θεματική αυτή, είναι το άρθρο της Χριστίνας Αγγελοπούλου,
Filtering the Internet for Copyrighted Content in Europe, IRIS, διαθέσιμο στην ηλ. διεύθυνση: http://www.obs.coe.int/oea_publ/iris/iris_plus/iplus4_2009.pdf.en

Στο άρθρο αυτό εξετάζεται σε ποιες περιπτώσεις υπηρεσιών (απλή φιλοξενία ή παροχή υπηρεσιών Διαδικτύου) είναι χρήσιμα τα φίλτρα Διαδικτύου και σε ποιες χρησιμοποιούνται ευρέως. Η συζήτηση αυτή οδηγεί στο ερώτημα αν τέτοια φίλτρα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εκουσίως ή η θα πρέπει η χρήση τους να καθίσταται υποχρεωτική από το νόμο ή μετά από δικαστική απόφαση.

Η συγγραφέας αναλύει με εμβρίθεια τη διεθνή νομολογία και καταδεικνύει ότι για την απάντηση στο ερώτημα απαιτείται να εξετασθεί κατά πόσο συμβιβάζεται η μη υποχρέωση ενεργούς αναζήτησης παράνομου περιεχομένου εκ μέρους των παροχέων με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Και βεβαίως, φραγμός στον έλεγχο του περιεχομένου είναι το δικαίωμα στην ελευθερία της πληροφόρησης που προστατεύεται από το άρθρο 10 ΕΣΔΑ.

Τέλος, εύλογα θεωρεί η συγγραφέας ότι η αναθεώρηση της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο θα πρέπει να επεκταθεί στα ζητήματα αυτά. Τούτο θα έχει συνέπειες, ασφαλώς, όσον αφορά και τη χρήση φίλτρων του διαδικτύου.