Η νομιμότητα υπερσυνδέσμων - Η απόφαση του ΔΕΕ στην απόφαση C 466/12 Nils Svensson κ.λπ. κατά Retriever Sveringe AB

Με την απόφαση της 13ης Φεβρουαρίου 2014 (C-466/12) το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πήρε θέση σε ένα πολύ σημαντικό νομικό ζήτημα που αφορά τη νομιμότητα της παραπομπής με υπερσυνδέσμους (links). Το ζήτημα αυτό είναι καίριο για τη λειτουργία ιστοτόπων που περιέχουν συνδέσμους, ιδίως deep links, με τους οποίους γίνεται παραπομπή στο περιεχόμενο άλλων ιστοχώρων.

Το ζήτημα που τίθεται είναι κατά πόσο θίγεται η εξουσία παρουσίασης στο κοινό, σύμφωνα με το άρθρο 3 της οδηγίας 2001/29 που ορίζει ότι: «1.      Τα κράτη μέλη παρέχουν στους δημιουργούς το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν κάθε παρουσίαση στο κοινό των έργων τους, ενσυρμάτως ή ασυρμάτως, καθώς και να καθιστούν προσιτά τα έργα τους στο κοινό κατά τρόπο ώστε οποιοσδήποτε να έχει πρόσβαση σε αυτά όπου και όταν επιλέγει ο ίδιος.

[...]

3.      Τα δικαιώματα που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 δεν αναλώνονται με οιαδήποτε πράξη παρουσίασης ή διάθεσης στο κοινό, με την έννοια του παρόντος άρθρου.»  

Το δικαστήριο δέχθηκε ότι το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29 έχει την έννοια ότι δεν συνιστά πράξη παρουσίασης στο κοινό, κατά τη διάταξη αυτή, η παροχή σε ιστότοπο δυνάμενων να ενεργοποιηθούν με επιλογή συνδέσμων προς έργα που διατίθενται ελεύθερα σε άλλον ιστότοπο.

Συγκεκριμένα, δέχθηκε ότι για να εμπίπτει στην έννοια της παρουσίασης στο κοινό μια παρουσίαση, όπως είναι η πράξη της δημιουργίας συνδέσμου, η οποία αφορά τα ίδια έργα με την αρχική παρουσίαση και η οποία πραγματοποιήθηκε στο Διαδίκτυο, όπως και η αρχική παρουσίαση, δηλ. με τον ίδιο από τεχνική άποψη τρόπο, πρέπει να απευθύνεται σε νέο κοινό, δηλ. σε ένα κοινό που δεν λήφθηκε υπόψη από τους δικαιούχους, όταν αυτοί επέτρεψαν την αρχική παρουσίαση στο κοινό. Στην προκειμένη περίπτωση η διάθεση των οικείων έργων δεν συνεπάγεται την παρουσίαση τους σε ένα νέο κοινό, διότι στην αρχική παρουσίαση είχαν ελεύθερη πρόσβαση όλοι οι χρήστες του Διαδικτύου, ενώ οι χρήστες του ιστοτόπου που περιέχει σύνδεσμο, με τον οποίο γίνεται παραπομπή στον ιστοτόπο όπου είχε γίνει η αρχική παρουσίαση είναι θεωρητικά δυνητικοί αποδέκτες αυτής και, συνεπώς, περιλαμβάνονται στο κοινό που είχαν υπόψη τους οι δικαιούχοι όταν επέτρεψαν την αρχική παρουσίαση.

Επίσης, έκρινε ότι η παραπάνω διάταξη έχει την έννοια ότι είναι αντίθετο προς τη δυνατότητα κράτους μέλους να θεσπίζει ευρύτερη προστασία των κατόχων του δικαιώματος του δημιουργού, προβλέποντας ότι η έννοια της παρουσίασης στο κοινό περιλαμβάνει περισσότερες ενέργειες από αυτές που διαλαμβάνονται στη διάταξη αυτή.

 Το καίριο συμπέρασμα από την παραπάνω νομολογία είναι ότι δεν προσβάλλεται η εξουσία παρουσίασης στο κοινό με τη δημιουργία ενός συνδέσμου σε άλλο ιστοχώρο.

Βεβαίως, δεν πήρε θέση αν παραβιάζεται η εξουσία αναπαραγωγής, ωστόσο, το ζήτημα αυτό έλυσε  η απόφαση του γερμανικού Ακυρωτικού δικαστηρίου στην υπόθεση Paperboy[1], με την οποία έγινε δεκτό ότι η εισαγωγή ενός απώτερου συνδέσμου δεν παραβιάζει το δικαίωμα της αναπαραγωγής και το δικαίωμα της ψηφιακής διάδοσης του έργου, όπως ούτε και το δικαίωμα του κατασκευαστή στη βάση δεδομένων[2].

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
  Ιγγλεζάκης, Σύνδεσμοι (links) και πλαίσια (frames). Ζητήματα δικαίου πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας στο Διαδίκτυο, ΕΕΕυρΔ 2003, σελ. 697 επ.
Ιγγλεζάκης, Ζητήματα ευθύνης των φορέων παροχής υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας από τη χρήση συνδέσμων (links) στο διαδίκτυο. Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επισκόπηση Εμπορικού Δικαίου 2011, σελ. 45 επ.

---

[1] Βλ. BGH, απόφαση της 17.7.2003.

[2] Ομοίως, δικαστήριο της Καλιφόρνια των ΗΠΑ έκρινε ότι η παραπομπή με απώτερους συνδέσμους δεν παραβιάζει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας· βλ. Ticketmaster Corp. v. Tickets.com, Inc. Βλ. σχετικά K. Bodard/B. de Vuyst/G. Meyer, Deep Linking, Framing, Inlining and Extension of Copyrights: Recent Cases in Common Law Jurisdictions, eLaw March 2004, παρ. 13.