Special Workshop on Artificial Intelligence and Law

Ανακοινώθηκε το Special Workshop on Artificial Intelligence and Law, το οποίο οργανώνεται στα πλαίσια του 24ου Παγκομσίου Συνεδρίου Φιλοσοφίας του Δικαίου και Κοινωνικής Φιλοσοφίας, στο Πεκίνο στις 15-20 Σεπτεμβρίου 2009.

Ακολουθεί περιγραφή του Workshop

AI approaches to the complexity of legal systems: Multilingual ontologies, Multiagent systems, Distributed networks


Work on Artificial Intelligence and Law has been particularly fruitful in the last decade. Besides providing advanced computer applications for the legal domain such as knowledge based systems and intelligent information retrieval, research on AI and law has developed innovative interdisciplinary models for understanding legal systems and legal reasoning, which are highly significant for philosophy of law and legal theory. Among such models, we can mention, for instance, logical frameworks for feasible legal reasoning and dialectical argumentation, logics of normative positions, theories of case-based reasoning, and computable models of legal concepts.
Recently, research on models of legal systems and legal reasoning has merged with research on multiagent systems, which enable the animation of such models: normative structures may provide guidance to, and result from, the interaction of digital agents, that is autonomous entities able to act and communicate, in the pursuit of their purposes, possibly accepting the constraints of violable rules. By developing computable models including not only legal norms and concepts but also legal agents (with the associated roles and procedures) we can go beyond the statics of a legal system, i.e., its representation as a set of norms and concepts, and capture the social, interactive and dialectical dynamics of the law (using also ideas from game theory). An even more recent line of research in AI and law uses social network analysis to model the evolution of the law: This means identifying the patterns of emergent behavior of complex social networks and the ways to anticipate and control such dynamics.
Today there is a strong need not only to integrate research in AI and law within legal theory, but also to encompass the different branches of research in AI and law: When different branches are developing quickly, the risk is in fact missing the opportunities to exchange knowledge and methodologies. This is particularly so in the case of ‘multiagent systems’-approach and social network analysis, that share concepts and objects of study, but often present merely superficial convergences in practice as well as in theory.
Multilingual ontologies provide an important opportunity for integrating different trends of research in AI and law as those mentioned above: Logical models of norms and concepts, multiagent systems, and distributed networks.
The inspiring idea of the 24th IVR World Congress – “Global Harmony and the Rule of Law” – can indeed be approached by developing models of legal knowledge concerning both its structure and content, in order to promote mutual understanding and communication between different legal systems and cultures. By achieving all the more precise models of legal concepts – from multilingual dictionaries to taxonomies and legal ontologies, namely formal models of legal conceptualization – we enhance our comprehension of legal cultures, of their commonalities and differences. Moreover, in this way we profit increasingly from computer support in managing legal knowledge, drawing on commonalities and bridging differences for deeper understanding.
Legal ontologies, in particular, support the creation of multiagent systems for the law – where the different agents can understand one-another by sharing the same ontologies, or through the awareness of their different conceptual structures – which can be useful, for instance, in electronic commerce. Legal ontologies can profit from social network analysis, which could indicate what terms are fundamental for comparison. The study of how legal information is produced and distributed in complex social systems makes it possible to follow the semantic evolution of the network through its own topology, since the set of nodes with highest degree represents the main core of the taxonomy with the shortest average distance-concepts. The domain of multi-system and
multi-lingual ontologies not only offers the opportunity to integrate artificial intelligence with legal theory, but also with comparative legal studies.
The relation of legal ontologies, multiagent systems, and distributed networks, is only one, albeit important, among many other examples of AI and law. The aim of the workshop is thus to offer effective support for the exchange of knowledge and methodological approaches between scholars from different scientific fields, by highlighting their similarities and differences. The comparison of multiple formal approaches to the law – such as logical models, cognitive theories, argumentation frameworks, graph theory, game theory, as well as opposite perspectives like the internal and the external viewpoints – should stress possible convergences in the realm, say, of conceptual structures, argumentation schemes, emergent behaviors, learning evolution, adaptation, simulation, etc. The overall aim is to promote a fruitful interaction between some of the most striking contributions to AI research on contemporary legal systems.

Κριτική του Ευρωπαίου Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων στο δεύτερο σχέδιο οδηγίας για την αναθεώρηση της οδηγίας 2002/58

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων άσκησε κριτική στο δεύτερο σχέδιο οδηγίας
(Second opinion of the European Data Protection Supervisor on the review of Directive 2002/58/EC concerning the processing of personal data and the protection of privacy in the electronic communications sector (Directive on privacy and electronic communications).

Κριτική ασκείται στην ενημέρωση του υποκειμένου των δεδομένων σχετικά με παραβιάσεις ασφαλείας, καθώς αυτή περιορίζεται μόνο σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων της ιδιωτικής σφαίρας. Στους υπόχρεους θα έπρεπε, σύμφωνα με τον Επίτροπο, να περιλαμβάνονται και παροχείς, όπως οι παροχείς υπηρεσιών ηλεκτρονικής τραπεζικής.

Ο Επίτροπος απορρίπτει την πρόταση του Κοινοβουλίου να επιτρέπεται η επεξεργασία δεδομένων κίνησης για λόγους ασφαλείας ως μη χρήσιμη και επικίνδυνη για την προστασία
προσωπικών δεδομένων.

Επίσης, συνηγορεί υπέρ της πρότασης ενεργητικής νομιμοποίησης ενώσεων και οργανώσεων καταναλωτών επί παραβιάσεων των διατάξεων της οδηγίας και όχι μόνο σε παραβιάσης απαγορεύσεων ανεπιθύμητης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας όπως προτείνει το Συμβούλιο και η Επιτροπή.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την ενίσχυση της ασφάλειας και των θεμελιωδών ελευθεριών στο Διαδίκτυο

Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε με ομοφωνία των Πολιτικών Ομάδων την Έκθεση του ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ και Αντιπροέδρου της Επιτροπής κ. Σταύρου Λαμπρινίδη σχετικά με την "Ενίσχυση της Ασφάλειας και των Θεμελιωδών Ελευθεριών στο Διαδίκτυο". Η Έκθεση αναμένεται να υιοθετηθεί σύντομα

Η Έκθεση συνηγορεί υπέρ μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την κατάρτιση "Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο" ("Internet Bill of Rights") σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Χάρτα θα πρέπει να προστατεύει όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών στο Ίντερνετ, με συγκεκριμένη αναφορά σε εκείνα που θίγονται περισσότερο λόγω της φύσης του διαδικτύου. Έμφαση δίνεται μεταξύ άλλων στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής των χρηστών, της ελευθερίας έκφρασης και συνάθροισης και της ελευθερίας του Τύπου, καθώς και στη διασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών στην πολιτική συμμετοχή και δράση, στην εκπαίδευση και τη μάθηση και στην κατάργηση των διακρίσεων στην πρόσβαση στο διαδίκτυο.

2. Επισημαίνει την ανάγκη αποτελεσματικής αλλά και αναλογικής καταπολέμησης παλαιών αλλά και "νέων" εγκλημάτων που διαπράττονται στο διαδίκτυο (όπως η "κλοπή της ταυτότητας" των χρηστών και η παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας), υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι καμία νομοθεσία δεν θα πρέπει να επιτρέπει τη συστηματική παρακολούθηση της δράσης των πολιτών στο διαδίκτυο.

3. Σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης όλων των πολιτών στο διαδίκτυο, ζητάει να αντιμετωπιστούν ζητήματα που τώρα παρουσιάζονται, όπως η ουδετερότητα των δικτύων, η διαλειτουργικότητα, η προσβασιμότητα σε όλους τους διαδικτυακούς κόμβους, και κυρίως η χρήση ανοικτής μορφοποίησης δεδομένων και ανοικτών προτύπων. Η Έκθεση υπογραμμίζει την υποχρέωση των κυβερνήσεων να διασφαλίζουν την πρόσβαση ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες γεωγραφικές τους περιοχές και στους φτωχότερους πολίτες τους.

4. Τονίζει ότι η μη γνώση υπολογιστών και της χρήσης του Διαδικτύου είναι ο "νέος αναλφαβητισμός του 21ου Αιώνα" και ότι η πρόσβαση στο Διαδίκτυο αποτελεί επομένως θεμελιώδες δικαίωμα, όσο και η πρόσβαση στην εκπαίδευση. Υποστηρίζει συνεπώς την απαγόρευση ποινικών κυρώσεων για απλούς χρήστες που συνεπάγονται διακοπή της σύνδεσης με το Διαδίκτυο, ως μη αναλογικές σε μία δημοκρατική κοινωνία.

5. Τέλος, ζητάει μέτρα για τον περιορισμό της "συγκατάθεσης" που μπορεί να απαιτείται από κυβερνήσεις ή από εταιρείες πρόσβασης στο διαδίκτυο και να παρέχεται από τους χρήστες, προκειμένου αυτοί να παραιτούνται από ένα μέρος των δικαιωμάτων του πυρήνα της ιδιωτικής τους σφαίρας με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε συγκεκριμένες υπηρεσίες. Όπως υπογραμμίζει η Έκθεση, παρατηρείται σε αυτές τις περιπτώσεις μια δυσαναλογία γνώσεων και διαπραγματευτικής ισχύος, ανάλογη με αυτήν που συναντάται στο εργατικό δίκαιο, όπου απαγορεύεται ρητά η εκμαίευση της «συγκατάθεσης» του εργαζόμενου για την παραίτησή του από συγκεκριμένα δικαιώματα.

Ακολουθεί το κείμενο της Πρότασης:

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
σχετικά με την ενίσχυση της ασφάλειας και των θεμελιωδών ελευθεριών στο Διαδίκτυο
(2008/2160(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση σύστασης προς το Συμβούλιο που υπέβαλε ο Σταύρος Λαμπρινίδης εξ ονόματος της Ομάδας PSE σχετικά με την ενίσχυση της ασφάλειας και των θεμελιωδών ελευθεριών στο Διαδίκτυο (B6-0302/2008),
– έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τη Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΑΔ) και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης , και ιδίως τις διατάξεις του σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων, της ελευθερίας έκφρασης, του σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, καθώς και του δικαιώματος στην ελευθερία και ασφάλεια,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 1995 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών , την απόφαση πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2008, για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τυγχάνουν επεξεργασίας στο πλαίσιο της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις , την οδηγία 2003/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Νοεμβρίου 2003, για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα , την πρόταση της Επιτροπής της 13ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τροποποίηση της οδηγίας 2002/22/ΕΚ για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, την οδηγία 2002/58/ΕΚ, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών (COM(2007)0698), την οδηγία 2006/24/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για τη διατήρηση δεδομένων που παράγονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία σε συνάρτηση με την παροχή διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή δημοσίων δικτύων επικοινωνιών , καθώς και τη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα της 14ης Οκτωβρίου 2008 στην Υπόθεση C-301/06, Ιρλανδία κατά Κοινοβουλίου και Συμβουλίου,
– έχοντας υπόψη την απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου 2005/222/ΔΕΥ της 24ης Φεβρουαρίου 2005 για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών , την απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου 2001/413/ΔΕΥ της 28ης Μαΐου 2001 για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών , την απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου 2008/919/ΔΕΥ της 28ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας , την ανακοίνωση της Επιτροπής της 22ας Μαΐου 2007 με τίτλο "Προς την κατεύθυνση γενικής πολιτικής σχετικά με την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο" (COM(2007)0267), καθώς και την πρόσφατη πρωτοβουλία για την ανίχνευση της σοβαρής εγκληματικότητας και της τρομοκρατίας (όπως το σχέδιο "Check the Web"),
 έχοντας υπόψη τις εργασίες που έχουν εκτελεσθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ), τόσο όσον αφορά την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο, όσο και σε σχέση με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, μεταξύ άλλων και στο Διαδίκτυο ,
 έχοντας υπόψη τις πιο πρόσφατες αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων και των εθνικών συνταγματικών δικαστηρίων επί του θέματος, και ιδίως της απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, με την οποία αναγνωρίζεται διακριτό δικαίωμα προστασίας της εμπιστευτικότητας και της ακεραιότητας των συστημάτων πληροφορικής ,
 έχοντας υπόψη το άρθρο 114, παράγραφος 3, και το άρθρο 94 του Κανονισμού του,
 έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A6-0103/2009),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως αποδεικνύει η εξέλιξή του, το Διαδίκτυο αναδεικνύεται σε απολύτως απαραίτητο εργαλείο για την προώθηση δημοκρατικών πρωτοβουλιών, σε νέο στίβο για την πολιτική ανταλλαγή απόψεων (π.χ. η-εκλογική εκστρατεία και η-ψηφοφορία), και σε καθοριστικό όργανο, σε παγκόσμιο επίπεδο, για την άσκηση της ελευθερίας της έκφρασης (π.χ. ιστολόγια) και για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, και έναν μηχανισμό για την προώθηση του ψηφιακού γραμματισμού και τη διάδοση των γνώσεων (η-μάθηση)• εκτιμώντας ότι το Διαδίκτυο προσφέρει επίσης αυξανόμενο αριθμό ευκαιριών σε ανθρώπους κάθε ηλικίας να επικοινωνούν με άλλους ανθρώπους, για παράδειγμα από διαφορετικά μέρη του κόσμου, και έτσι επεκτείνει το πεδίο προκειμένου οι χρήστες να εξοικειώνονται με άλλους πολιτισμούς και έτσι να ενισχύουν την κατανόηση άλλων λαών και πολιτισμών• λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διαδίκτυο έχει επίσης αυξήσει την ποικιλομορφία των ειδησεογραφικών πηγών που έχουν στη διάθεσή τους τα άτομα τα οποία τώρα είναι σε θέση να αξιοποιούν τη ροή ειδήσεων από διάφορα σημεία του πλανήτη,

B. εκτιμώντας ότι οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί και τα ιδρύματα δημόσιου ενδιαφέροντος πρέπει να προσφέρουν το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο και τα ενδεδειγμένα τεχνικά μέσα που θα επιτρέπουν στους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά και αποτελεσματικά σε διοικητικές διαδικασίες μέσω εφαρμογών η-διακυβέρνησης,

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διαδίκτυο δίνει πλήρες νόημα στον ορισμό της ελευθερίας της έκφρασης, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως στη διάσταση "ανεξάρτητα από σύνορα",

Δ. εκτιμώντας ότι η διαφάνεια, ο σεβασμός της ιδιωτικότητας και το περιβάλλον εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετόχων του Διαδικτύου πρέπει να θεωρούνται απολύτως απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να οικοδομηθεί ένα βιώσιμο όραμα ασφάλειας για το Διαδίκτυο,

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Διαδίκτυο η ελευθερία έκφρασης και η ιδιωτικότητα ενδέχεται ταυτόχρονα να ενισχύονται καλύτερα και να εκτίθενται περισσότερο σε εισβολές και περιορισμούς τόσο από ιδιωτικούς όσο και από δημόσιους παράγοντες,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω της ελευθερίας που προσφέρει, το Διαδίκτυο έχει επίσης χρησιμοποιηθεί ως βήμα για τη διατύπωση βίαιων μηνυμάτων, όπως αυτά που παρακινούν σκοπίμως σε τρομοκρατικές επιθέσεις, καθώς και οι ιστοθέσεις που μπορεί να παρακινούν συγκεκριμένα σε εγκληματικές πράξεις με κίνητρο το μίσος, και ότι οι απειλές από την εγκληματικότητα του κυβερνοχώρου ευρύτερα έχουν αυξηθεί παγκοσμίως και θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπους (μεταξύ των οποίων παιδιά) και δίκτυα,

Ζ. εκτιμώντας ότι αυτά τα εγκλήματα πρέπει να απαντηθούν αποτελεσματικά και αποφασιστικά, χωρίς να αλλοιωθεί ο θεμελιωδώς ελεύθερος και ανοικτός χαρακτήρας του Διαδικτύου,

Η. εκτιμώντας ότι, σε μια δημοκρατική κοινωνία, οι πολίτες είναι αυτοί που δικαιούνται να παρατηρούν και να κρίνουν καθημερινά τις ενέργειες και τις πεποιθήσεις των κυβερνήσεών τους και των ιδιωτικών εταιριών που τους παρέχουν υπηρεσίες• λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη τεχνολογικά προηγμένων τεχνικών επιτήρησης, ορισμένες φορές σε συνδυασμό με την απουσία επαρκών νομικών εγγυήσεων σχετικά με τα όρια εφαρμογής τους, απειλεί ολοένα και περισσότερο αυτή την αρχή,

Θ. εκτιμώντας ότι τα άτομα έχουν το δικαίωμα να εκφράζονται ελεύθερα στο Διαδίκτυο (π.χ. περιεχόμενο παραγόμενο από τους χρήστες, ιστολόγια, κοινωνική δικτύωση), καθώς και ότι οι μηχανές αναζήτησης και η παροχή υπηρεσιών του Διαδικτύου έχουν διευκολύνει κατά πολύ την εξεύρεση πληροφοριών από άτομα, για παράδειγμα για άλλα άτομα• εκτιμώντας ωστόσο ότι υπάρχουν καταστάσεις κατά τις οποίες τα άτομα επιθυμούν να διαγράψουν πληροφορίες που διατηρούνται σε αυτές τις βάσεις δεδομένων• εκτιμώντας κατά συνέπεια ότι οι εταιρείες πρέπει να είναι σε θέση να εξασφαλίζουν ότι τα άτομα μπορούν να επιτύχουν τη διαγραφή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από βάσεις δεδομένων•

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τεχνολογικά άλματα ολοένα και περισσότερο καθιστούν δυνατή τη μυστική και ουσιαστικά μη εξιχνιάσιμη από τα άτομα επιτήρηση των δραστηριοτήτων των πολιτών στο Διαδίκτυο• εκτιμώντας ότι απλώς και μόνο η ύπαρξη τεχνολογιών επιτήρησης δεν δικαιολογεί αυτόματα τις χρήσεις τους, αλλά ότι το προεξάρχον συμφέρον της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών πρέπει να καθορίζει τα όρια και τις επακριβείς συνθήκες υπό τις οποίες είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται παρόμοιες τεχνολογίες από τις δημόσιες αρχές ή από εταιρίες• λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της εγκληματικότητας στο Διαδίκτυο και των απειλών για μια ανοιχτή δημοκρατική κοινωνία τις οποίες συνιστούν ορισμένα άτομα και οργανώσεις όταν χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να βλάψουν τα δικαιώματα των πολιτών, δεν πρέπει να σημαίνουν ότι τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να υποκλέπτουν και να παρακολουθούν όλη την κυκλοφορία δεδομένων στο Διαδίκτυο που λαμβάνει χώρα στην επικράτειά τους, είτε αυτό ισχύει για τους δικούς τους πολίτες είτε για την κυκλοφορία δεδομένων από το εξωτερικό• εκτιμώντας ότι η καταπολέμηση της εγκληματικότητας πρέπει να είναι ανάλογη με τη φύση του εγκλήματος•

ΙΑ. εκτιμώντας ότι η κλοπή ταυτότητας και η απάτη αποτελούν αυξανόμενο πρόβλημα το οποίο οι αρχές, οι πολίτες και οι εταιρείες μόλις τώρα αρχίζουν να αναγνωρίζουν, γεγονός που δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους για την ασφάλεια, όσον αφορά την ολοένα και πιο έντονη χρήση του Διαδικτύου για ευρύ φάσμα σκοπών, μεταξύ των οποίων το εμπόριο και η ανταλλαγή εμπιστευτικών πληροφοριών,

ΙΒ. εκτιμώντας ότι πρέπει να υπενθυμιστεί ότι, προκειμένου για δικαιώματα όπως η ελευθερία της έκφρασης ή ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής, περιορισμοί στην άσκηση παρόμοιων δικαιωμάτων μπορούν να επιβάλλονται από δημόσιες αρχές μόνο εάν είναι σύμφωνοι με το νόμο, αναγκαίοι, ανάλογοι του προβλήματος και κατάλληλοι για μια δημοκρατική κοινωνία,

ΙΓ. εκτιμώντας ότι στο Διαδίκτυο υπάρχει σημαντικό χάσμα εξουσίας και γνώσεων μεταξύ εταιρειών και δημόσιων φορέων από τη μια πλευρά και επιμέρους χρηστών από την άλλη• εκτιμώντας κατά συνέπεια ότι πρέπει να δρομολογηθεί ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τους απαραίτητους περιορισμούς στην "συγκατάθεση", τόσο σε σχέση με το τι έχουν δικαίωμα οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις να ζητούν από ένα χρήστη να αποκαλύψει όσο και σε σχέση με το σε ποιο βαθμό πρέπει να ζητείται από τα άτομα να εκχωρούν την ιδιωτικότητά τους και άλλα θεμελιώδη δικαιώματά τους προκειμένου να λάβουν ορισμένες υπηρεσίες ή άλλα προνόμια του Διαδικτύου,

ΙΔ. εκτιμώντας ότι λόγω του παγκόσμιου, ανοικτού και συμμετοχικού χαρακτήρα του, το Διαδίκτυο απολαμβάνει κατά κανόνα ελευθερία, αλλά ότι τούτο δεν καταργεί την ανάγκη προβληματισμού (σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, τόσο σε δημόσιο, όσο και σε ιδιωτικό πλαίσιο) σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να γίνονται σεβαστές και να προστατεύονται οι θεμελιώδεις ελευθερίες των χρηστών του Διαδικτύου,

ΙΕ. εκτιμώντας ότι η πληθώρα θεμελιωδών δικαιωμάτων που πλήττονται στον κόσμο του Διαδικτύου περιλαμβάνουν, χωρίς να εξαντλούνται, το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής (συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος για μόνιμη διαγραφή του προσωπικού ψηφιακού αποτυπώματος), την προστασία των δεδομένων, την ελευθερία έκφρασης, λόγου και συνεταιρίζεσθαι, την ελευθερία του Τύπου, την πολιτική έκφραση και συμμετοχή, την αποφυγή των διακρίσεων και την εκπαίδευση• εκτιμώντας ότι το περιεχόμενο παρόμοιων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του πεδίου εφαρμογής και του εύρους τους, του επιπέδου προστασίας που παρέχεται από τα δικαιώματα αυτά και των απαγορεύσεων κατάχρησης τέτοιων δικαιωμάτων, πρέπει να διέπεται από τους κανόνες σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων τους οποίους εγγυώνται τα Συντάγματα των κρατών μελών, οι διεθνείς συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της σύμβασης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, οι γενικές αρχές του κοινοτικού δικαίου και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και/ή άλλες σχετικές διατάξεις του εθνικού, του διεθνούς και του κοινοτικού δικαίου, στους αντίστοιχους τομείς εφαρμογής τους,

ΙΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες που δραστηριοποιούνται στο Διαδίκτυο πρέπει να αναλάβουν τις αντίστοιχες ευθύνες τους και να συμμετέχουν σε βήματα συζήτησης όπου εξετάζονται πιεστικά και σημαντικά ζητήματα που συνδέονται με τη διαδικτυακή δραστηριότητα, έτσι ώστε να αναζητηθούν και να προωθηθούν κοινές λύσεις,
ΙΖ. εκτιμώντας ότι ο η-αναλφαβητισμός θα αποτελέσει τον νέο αναλφαβητισμό του 21ου αιώνα• εκτιμώντας κατά συνέπεια ότι η εξασφάλιση του ότι όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι ισοδύναμη με την εξασφάλιση του ότι όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, και ότι δεν επιτρέπεται κυβερνήσεις ή ιδιωτικές εταιρίες να στερούν εκδικητικά την εν λόγω πρόσβαση από τους πολίτες• ότι δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση της εν λόγω πρόσβασης σε επιδίωξη παράνομων δραστηριοτήτων• ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν ζητήματα που τώρα παρουσιάζονται, όπως η ουδετερότητα των δικτύων, η διαλειτουργικότητα, η παγκόσμια προσπελασιμότητα σε όλους τους διαδικτυακούς κόμβους, και η χρήση ανοικτών μορφών και προτύπων,
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διεθνής, πολυπολιτισμικός και ιδιαίτερα πολύγλωσσος χαρακτήρας του Διαδικτύου δεν υποστηρίζεται ακόμη επαρκώς από την τεχνική υποδομή και τα πρωτόκολλα του παγκόσμιου ιστού,
ΙΘ. εκτιμώντας ότι, στη συνεχιζόμενη διαδικασία για τον "Χάρτη των Δικαιωμάτων του Διαδικτύου", είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη όλες οι ερευνητικές προσπάθειες που έχουν αναληφθεί στο πεδίο αυτό, περιλαμβανομένων των των πρόσφατων σχετικών μελετών της ΕΕ ,
Κ. εκτιμώντας ότι η οικονομική δραστηριότητα είναι σημαντική για την περαιτέρω δυναμική ανάπτυξη του Διαδικτύου, ενώ η διασφάλιση της οικονομικής του αποτελεσματικότητας πρέπει να εξασφαλίζεται με τον θεμιτό ανταγωνισμό και την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με τους αναγκαίους, ανάλογους και κατάλληλους τρόπους,
ΚΑ.εκτιμώντας ότι πρέπει να διατηρηθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της επαναχρησιμοποίησης των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, η οποία δημιουργεί χωρίς προηγούμενο ευκαιρίες για δημιουργικό και πολιτιστικό πειραματισμό και ανταλλαγές, αφενός, και της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αφετέρου,
ΚΒ.λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ολόκληρο τον κόσμο, εταιρείες του τομέα των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση από κυβερνήσεις να συμμορφωθούν με εγχώριους νόμους και πολιτικές, με τρόπο που ενδέχεται να αντιβαίνει στα διεθνώς αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης και της ιδιωτικότητας• λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ληφθεί θετικά μέτρα, μεταξύ των οποίων και εκείνα που έλαβε μια πολυσυμμετοχική ομάδα εταιρειών, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (συμπεριλαμβανομένων ομάδων που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του Τύπου), επενδυτών και πανεπιστημιακών, που έχουν δημιουργήσει μια συνεργατική προσέγγιση με στόχο την προστασία και προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης και της ιδιωτικότητας στον τομέα της ΤΠΕ και έχουν σχηματίσει την Παγκόσμια Πρωτοβουλία Διαδικτύου (GNI) ,
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισχυροί κανόνες προστασίας δεδομένων αποτελούν μείζον μέλημα της ΕΕ και των πολιτών της και ότι η αιτιολογική σκέψη 2 της οδηγίας 95/46/ΕΚ για την προστασία δεδομένων αναφέρει σαφώς ότι η τεχνολογία (δηλαδή τα συστήματα επεξεργασίας δεδομένων) "υπηρετεί τον άνθρωπο" και ότι πρέπει να σέβεται "τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα δικαιώματά τους, και ιδίως την ιδιωτική ζωή, και να συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο, στην ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών καθώς και στην ευημερία του ατόμου",
1. απευθύνει στο Συμβούλιο τις ακόλουθες συστάσεις:

Πλήρης και ασφαλής πρόσβαση στο Διαδίκτυο για όλους

α) να συμμετάσχει σε προσπάθειες ώστε το Διαδίκτυο να μετατραπεί σε σημαντικό εργαλείο ενδυνάμωσης των χρηστών, σε περιβάλλον που επιτρέπει την εξέλιξη προσεγγίσεων "από τα κάτω" και της η-δημοκρατίας, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι θα δημιουργηθούν ουσιαστικές δικλίδες ασφαλείας, δεδομένου ότι είναι δυνατόν να αναπτυχθούν στη σφαίρα αυτή νέες μορφές ελέγχου και λογοκρισίας• η ελευθερία και η προστασία της ιδιωτικής ζωής στην οποία απολαμβάνουν οι χρήστες στο Διαδίκτυο πρέπει να είναι πραγματικές και όχι πλασματικές•

β) να αναγνωρίσει ότι το Διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει εξαιρετική ευκαιρία για την ενίσχυση της ιδιότητας του ενεργού πολίτη και ότι, από την άποψη αυτή, ένα από τα κεντρικά στοιχεία είναι η πρόσβαση στα δίκτυα και στο περιεχόμενο• να συστήσει την περαιτέρω ανάπτυξη του ζητήματος αυτού με βάση την παραδοχή ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στην κοινωνία των πληροφοριών και ότι οι θεσμοί και οι συμμέτοχοι σε όλα τα επίπεδα έχουν γενική ευθύνη να βοηθούν σε αυτήν την εξέλιξη έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι δίδυμες νέες προκλήσεις του η-αναλφαβητισμού και του δημοκρατικού αποκλεισμού στην ηλεκτρονική εποχή •

γ) να καλέσει τα κράτη μέλη της ΕΕ να ανταποκριθούν σε μια κοινωνία που έχει ολοένα και μεγαλύτερη επίγνωση των πληροφοριών και να βρουν τρόπο να προσφέρουν μεγαλύτερη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, μέσω της διεύρυνσης των δυνατοτήτων πρόσβασης των πολιτών στις πληροφορίες που διατηρούν οι κυβερνήσεις, ώστε να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να επωφελούνται από τις πληροφορίες αυτές, και να εφαρμόσει την ίδια αρχή και για τις πληροφορίες που εκείνο διαθέτει•

δ) να εξασφαλίσει, σε συνεργασία με άλλους εμπλεκόμενους παράγοντες, ότι η ασφάλεια, η ελευθερία της έκφρασης και η προστασία της ιδιωτικότητας, καθώς και το ανοικτό πνεύμα στο Διαδίκτυο δεν θα προσεγγίζονται ως ανταγωνιστικοί στόχοι, αλλά αντιθέτως θα επιτυγχάνονται ταυτόχρονα στο πλαίσιο ενός συνολικού οράματος που θα δίνει ικανοποιητικές απαντήσεις σε όλες αυτές τις επιτακτικές ανάγκες•

ε) να εξασφαλίσει ότι τα νόμιμα δικαιώματα των ανηλίκων για προστασία από βλάβη, όπως προδιαγράφονται από τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού και όπως αντικατοπτρίζονται στη νομοθεσία της ΕΕ, αντανακλώνται πλήρως σε όλες τις σχετικές δράσεις, μέσα ή αποφάσεις που συνδέονται με την ενίσχυση της ασφάλειας και της ελευθερίας στο Διαδίκτυο•
Ισχυρή δέσμευση στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο
στ) να καλέσει την Προεδρία του Συμβουλίου και την Επιτροπή να εξετάσουν και να αναπτύξουν μια συνολική στρατηγική για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο, σύμφωνα, μεταξύ άλλων, με τη Σύμβαση για την Εγκληματικότητα στον Κυβερνοχώρο του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των τρόπων αντιμετώπισης του ζητήματος της "κλοπής ταυτότητας" και της απάτης σε επίπεδο ΕΕ, σε συνεργασία τόσο με παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου όσο και με οργανώσεις χρηστών, καθώς και με τις αστυνομικές αρχές που ασχολούνται με την εγκληματικότητα η οποία συνδέεται με την τεχνολογία της πληροφορίας, και να διατυπώσουν πρόταση σχετικά με τον τρόπο πραγματοποίησης εκστρατειών ευαισθητοποίησης και της πρόληψης παρόμοιων εγκλημάτων, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι η χρήση του Διαδικτύου είναι ασφαλής και ελεύθερη για όλους• ζητεί τη δημιουργία μιας υπηρεσίας της ΕΕ για βοήθεια προς τα θύματα κλοπής ταυτότητας και απάτης σχετικά με την ταυτότητα•

ζ) να ενθαρρύνει τον προβληματισμό σχετικά με την απαραίτητη συνεργασία μεταξύ παραγόντων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα στον τομέα αυτό και σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής του νόμου, σε συνδυασμό με κατάλληλη κατάρτιση για τις αρχές επιβολής του νόμου και τις δικαστικές αρχές, όπου θα περιλαμβάνεται•και η κατάρτιση σε θέματα προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων• να αναγνωρίσει την ανάγκη για μερισμό των ευθυνών, αλλά και τα οφέλη της συρρύθμισης και της αυτορύθμισης, που αποτελούν εναλλακτικούς ή συμπληρωματικούς προς την παραδοσιακή νομοθεσία μηχανισμούς•

η) να εξασφαλίσει ότι το έργο που έχει αναληφθεί στο πλαίσιο του σχεδίου "Check the Web" και οι πρόσφατες πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στη βελτίωση της κυκλοφορίας των πληροφοριών σχετικά με την εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία εθνικών μηχανισμών υλοποίησης και ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού υλοποίησης για την αναφορά αδικημάτων που διαπράττονται στο Διαδίκτυο (δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο από τηνEuropol) είναι αναγκαία, αναλογικά και ενδεδειγμένα και συνοδεύονται από όλες τις αναγκαίες διασφαλίσεις•

θ) να ενθαρρύνει προγράμματα για την προστασία των παιδιών και τη διαπαιδαγώγηση των γονέων τους, όπως ορίζεται στο δίκαιο της ΕΕ σχετικά με τους νέους η-κινδύνους, και να πραγματοποιήσει εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων προγραμμάτων μέχρι στιγμής• κατά τη διαδικασία αυτή, να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα διαδικτυακά παιχνίδια, τα οποία στοχεύουν κατά κύριο λόγο στα παιδιά και τους νέους•

ι) να ενθαρρύνει όλους τους κατασκευαστές υπολογιστών της ΕΕ να προεγκαθιστούν λογισμικό προστασίας παιδιών που μπορεί να ενεργοποιηθεί με ευκολία•
ια) να προχωρήσει στην έγκριση της οδηγίας για τα ποινικά μέτρα με στόχο την επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, μετά από αξιολόγηση, στο φως της σύγχρονης έρευνας της καινοτομίας, σχετικά με το κατά πόσον είναι αναγκαία και αναλογική, και με παράλληλη απαγόρευση, κατά την επιδίωξη του σκοπού αυτού, της συστηματικής παρακολούθησης και επιτήρησης όλων των δραστηριοτήτων των χρηστών στο Διαδίκτυο, και εξασφαλίζοντας ότι οι ποινές θα είναι ανάλογες προς τις διαπραττόμενες παραβάσεις• στο πλαίσιο αυτό, πρέπει επίσης να υπάρχει σεβασμός της ελευθερίας έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι των επιμέρους χρηστών και να καταπολεμούνται τα κίνητρα για παραβιάσεις των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στον κυβερνοχώρο, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων υπερβολικών περιορισμών πρόσβασης τους οποίους θέτουν οι ίδιοι οι κάτοχοι των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας•
ιβ) να εξασφαλίσει ότι η έκφραση αμφιλεγόμενων πολιτικών αντιλήψεων μέσω του Διαδικτύου δεν υπόκειται σε ποινική δίωξη•
ιγ) να εξασφαλίσει ότι δεν υπάρχουν νόμοι ή πρακτικές που περιορίζουν ή ποινικοποιούν το δικαίωμα των δημοσιογράφων και των μέσων ενημέρωσης να συγκεντρώνουν και να διανέμουν πληροφορίες για δημοσιογραφικούς σκοπούς•
Αδιάπτωτη προσοχή στην απόλυτη προστασία και την ενισχυμένη προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο
ιδ) να λάβει υπόψη ότι η "ψηφιακή ταυτότητα" γίνεται ολοένα και περισσότερο τμήμα του "εαυτού" μας και ότι, κατά συνέπεια, πρέπει να προστατεύεται ικανοποιητικά και αποτελεσματικά από επεμβάσεις τόσο ιδιωτικών όσο και δημόσιων παραγόντων – έτσι, το συγκεκριμένο σύνολο δεδομένων που συνδέεται οργανικά με την "ψηφιακή ταυτότητα" ενός ατόμου πρέπει να οριστεί και να προστατεύεται και όλα τα στοιχεία του να θεωρούνται απαράγραπτα, προσωπικά, μη οικονομικά και μη εμπορεύσιμα δικαιώματα• να λάβει δεόντως υπόψη τη σημασία της ανωνυμίας, της ψευδωνυμίας και του ελέγχου της ροής πληροφοριών για την ιδιωτικότητα και το γεγονός ότι πρέπει να παρέχονται στους χρήστες η εκπαίδευση και τα μέσα για την αποτελεσματική προστασία της, π.χ. μέσω διαφόρων διαθέσιμων τεχνολογιών ενίσχυσης της ιδιωτικότητας•
ιε) να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη που παρακολουθούν και επιβλέπουν την κυκλοφορία δεδομένων, ανεξάρτητα από το αν αυτό εφαρμόζεται στους πολίτες τους ή σε κυκλοφορία δεδομένων από το εξωτερικό, δρουν με απόλυτο σεβασμό των προϋποθέσεων και των διασφαλίσεων που επιβάλλει η νομοθεσία• να καλέσει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι εξ αποστάσεως έρευνες, εάν προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία, θα διενεργούνται στη βάση έγκυρου εντάλματος έρευνας που έχει εκδοθεί από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές• σημειωτέον ότι οι απλουστευμένες διαδικασίες για τη διεξαγωγή ερευνών εξ αποστάσεως, σε σύγκριση με τις άμεσες έρευνες, είναι απαράδεκτες, δεδομένου ότι παραβιάζουν το κράτος δικαίου και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα•
ιστ) να αναγνωρίσει τον κίνδυνο που παρουσιάζουν ορισμένες μορφές προστασίας και ελέγχου του Διαδικτύου που αποβλέπουν επίσης στην καταγραφή κάθε "ψηφιακού βήματος" ενός χρήστη, με στόχο να δημιουργηθεί ένα προφίλ του χρήστη και να "βαθμολογηθεί"• πρέπει να καταστεί σαφές ότι παρόμοιες τεχνικές θα πρέπει να αξιολογούνται πάντοτε με βάση την αναγκαιότητά τους και την αναλογικότητά τους στο φως των στόχων που επιδιώκουν να επιτύχουν• πρέπει να τονισθεί επίσης η ανάγκη για ενισχυμένη επίγνωση συγκατάθεση κατόπιν ενημέρωσης των χρηστών σε σχέση με τις η-δραστηριότητές τους συμπεριλαμβανομένου του μερισμού προσωπικών δεδομένων (π.χ. η περίπτωση των κοινωνικών δικτύων)•
ιζ) να καλέσει τα κράτη μέλη να ταυτοποιήσουν όλους τους φορείς που εφαρμόζουν επιτήρηση του δικτύου και να συντάσσουν δημόσια προσπελάσιμες σχετικές ετήσιες εκθέσεις, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η νομιμότητα, η αναλογικότητα και η διαφάνεια•
ιη) να εξετάσει και να προδιαγράψει όρια στην "συγκατάθεση" που, είτε οι κυβερνήσεις είτε ιδιωτικές εταιρίες, μπορούν να απαιτούν και να αποσπούν από τους χρήστες, προκειμένου αυτοί να παραιτούνται από ένα μέρος της ιδιωτικότητάς τους, δεδομένου ότι υπάρχει σαφής ανισομέρεια διαπραγματευτικής ισχύος και γνώσεων μεταξύ των μεμονωμένων χρηστών και των εν λόγω φορέων•
ιθ) να περιορίσει αυστηρά, να οριοθετήσει και να ρυθμίσει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες μια ιδιωτική εταιρεία του Διαδικτύου μπορεί να υποχρεωθεί να αποκαλύψει δεδομένα σε κρατικές αρχές, και να εξασφαλιστεί επιπλέον ότι η χρήση αυτών των δεδομένων από κρατικές αρχές υπόκειται στα αυστηρότερα δυνατά πρότυπα προστασίας δεδομένων• να θεσπίσει αποτελεσματικούς ελέγχους και αξιολογήσεις της διαδικασίας αυτής•
κ) να τονίσει τη σημασία της δυνατότητας των χρηστών του Διαδικτύου να διευρύνουν το δικαίωμά τους να ζητούν τη μόνιμη διαγραφή των προσωπικών δεδομένων τους που βρίσκονται σε ιστοθέσεις του Διαδικτύου ή σε οποιοδήποτε άλλο μέσο αποθήκευσης δεδομένων που ανήκει σε τρίτον• να εξασφαλίσει τον σεβασμό μιας τέτοιας απόφασης των χρηστών από τους φορείς παροχής υπηρεσιών Διαδικτύου, υπηρεσιών ηλερκτρονικού εμπορίου και υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας• να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη φροντίζουν για την αποτελεσματική εφαρμογή του δικαιώματος των πολιτών να έχουν πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα τους και, ενδεχομένως, να επιβάλλουν τη διαγραφή των δεδομένων αυτών ή την απόσυρσή τους από ιστοθέσεις•
κα) να καταδικάσει τη λογοκρισία που επιβάλλεται από τις κυβερνήσεις στο περιεχόμενο που είναι δυνατόν να αναζητηθεί σε ιστοθέσεις του Διαδικτύου, ιδίως όταν τέτοιοι περιορισμοί μπορούν να "παγώνουν" τον πολιτικό λόγο•
κβ) να καλέσει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι η ελευθερία έκφρασης δεν υπόκειται σε αυθαίρετους περιορισμούς από τη δημόσια και/ή την ιδιωτική σφαίρα και να αποφεύγουν κάθε διοικητικό ή νομοθετικό μέτρο που θα μπορούσε να λειτουργήσει κατασταλτικά σε όλες τις πτυχές της ελευθερίας του λόγου•
κγ) να υπενθυμίσει ότι η ΄διαβίβαση προσωπικών δεδομένων σε τρίτες χώρες πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τα όσα ορίζονται, μεταξύ άλλων, στην οδηγία αριθ. 95/46/ΕΚ και στην απόφαση πλαίσιο αριθ. 2008/977/ΔΕΥ•
κδ) να επισύρει την προσοχή στο γεγονός ότι η ανάπτυξη του "Διαδικτύου των πραγμάτων" και η χρήση συστημάτων αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων (RFID) δεν πρέπει να παρακάμπτει την προστασία των δεδομένων και των δικαιωμάτων των πολιτών•
κε) να καλέσει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ορθά την οδηγία 95/46/EΚ σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα σε σχέση με το Διαδίκτυο• να υπενθυμίσει στα κράτη μέλη ότι η εν λόγω οδηγία, και ιδίως το άρθρο 8, έχει εφαρμογή ανεξάρτητα από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και ότι οι διατάξεις της ζητούν από τα κράτη μέλη να προσφέρουν το δικαίωμα προσφυγής και αποζημίωσης για παραβιάσεις (άρθρα 22, 23 και 24)•
κστ) να ενθαρρύνει την ενσωμάτωση των θεμελιωδών αρχών του "Χάρτη Δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο" στη διαδικασία έρευνας και ανάπτυξης εργαλείων και εφαρμογών σχετικών με το Διαδίκτυο και στην προώθηση της αρχής της "ιδιωτικότητας βάσει σχεδιασμού", σύμφωνα με την οποία οι απαιτήσεις ιδιωτικότητας και προστασίας των δεδομένων πρέπει να εισάγονται στο συντομότερο δυνατό στάδιο στον κύκλο ζωής των νέων τεχνολογικών εξελίξεων έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ένα φιλικό για τους χρήστες περιβάλλον για τους πολίτες•
κζ) να υποστηρίξει και να ζητήσει την ενεργό συμμετοχή του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 στην ανάπτυξη ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με τις διαδικτυακές δραστηριότητες που έχουν ενδεχόμενο αντίκτυπο στην προστασία δεδομένων•
κη) να καλέσει την Επιτροπή να εκπονήσει εις βάθος μελέτη των πτυχών ιδιωτικότητας των διαδικτυακών διαφημίσεων•
Διεθνή εγχειρήματα
κθ) να ζητήσει από όλους τους παράγοντες του Διαδικτύου να συμμετάσχουν στη συνεχιζόμενη διαδικασία για τον "Χάρτη των Δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο" που στηρίζεται στα υφιστάμενα θεμελιώδη δικαιώματα, θα προωθεί την επιβολή τους και θα καλλιεργεί την αναγνώριση αρχών που τώρα εμφανίζονται• από την άποψη αυτή, ηγετικό ρόλο έχει να διαδραματίσει ο δυναμικός συνασπισμός για τον Χάρτη των Δικαιωμάτων του Διαδικτύου•
λ) να εξασφαλίσει ότι, στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται μια πρωτοβουλία πολυσυμμετοχική, πολυεπίπεδη και προσανατολισμένη στις διεργασίες, καθώς και ένα μείγμα μεταξύ παγκόσμιων και τοπικών πρωτοβουλιών, για τον καθορισμό και την προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών του Διαδικτύου έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η νομιμότητα, η υπευθυνότητα και αποδοχή της διαδικασίας•
λα) να αναγνωρίσει ότι ο παγκόσμιος και ανοιχτός χαρακτήρας του Διαδικτύου απαιτεί παγκόσμια πρότυπα για την προστασία δεδομένων, την ασφάλεια και την ελευθερία του λόγου• στο πλαίσιο αυτό, να καλέσει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αναλάβουν την πρωτοβουλία της διαμόρφωσης τέτοιων προτύπων• να χαιρετίσει το ψήφισμα της 30ής διεθνούς διάσκεψης επιτρόπων προστασίας δεδομένων και ιδιωτικότητας, που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο στις 15-17 Οκτωβρίου 2008, για την επείγουσα ανάγκη της προστασίας τς ιδιωτικότητας σε ένα κόσμο χωρίς σύνορα και της διατύπωσης μιας κοινής πρότασης για τον καθορισμό διεθνών προτύπων ιδιωτικότητας και προστασίας προσωπικών δεδομένων• να ζητήσει από όλους της συμμετόχους της ΕΕ (του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα) να πάρουν μέρος σε αυτό τον προβληματισμό•
λβ) να τονίσει τη σημασία της ανάπτυξης ενός πραγματικού ηλεκτρονικού βήματος διαλόγου στο Διαδίκτυο, όπου οι πολίτες της Ένωσης θα μπορούν να έχουν μια πιο διαδραστική συζήτηση με τους παράγοντες χάραξης πολιτικής και άλλους θεσμικούς συμμετόχους•
λγ) να ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή της ΕΕ σε διάφορα διεθνή βήματα που ασχολούνται με τις παγκόσμιες και τις τοπικές πτυχές του Διαδικτύου, όπως το Φόρουμ Διακυβέρνησης Διαδικτύου (IGF)•
λδ) να συμμετάσχει, μαζί με όλους τους αρμόδιους παράγοντες της ΕΕ στη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Φόρουμ Διακυβέρνησης Διαδικτύου το οποίο θα πραγματοποιήσει απολογισμό της εμπειρίας που έχει αποκτηθεί από τα εθνικά Φόρουμ, θα λειτουργεί ως περιφερειακός πόλος και θα αναμεταδίδει αποτελεσματικότερα τα ζητήματα, τις θέσεις και τον προβληματισμό πανευρωπαϊκής κλίμακας στα επικείμενα διεθνή Φόρουμ•
o
o o
2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα σύσταση στο Συμβούλιο και, για ενημέρωση, στην Επιτροπή.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Θεμελιώδη δικαιώματα στο Διαδίκτυο – ενισχυμένα και απειλούμενα ταυτοχρόνως

Ζούμε σε μια εποχή όπου ο καθένας, από τις κυβερνήσεις έως την αστυνομία, τις ιδιωτικές εταιρίες, ακόμη και τους εγκληματίες, επιδιώκει την όσο το δυνατό μεγαλύτερη πρόσβαση στα ιδιωτικά ηλεκτρονικά μας δεδομένα. Ειδικότερα το Διαδίκτυο προσφέρει λεπτομέρειες για την ιδιωτική ζωή μας οι οποίες ήταν αδιανόητες προηγουμένως• ακόμη και ένα απλό κλικ σε έναν ιστότοπο παράγει δεδομένα τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιήσουν ή να καταχραστούν οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ, οι υπηρεσίες συλλογής πληροφοριών ή οι κλέφτες ταυτότητας.

Έτσι, το να εξασφαλιστεί η προστασία του θεμελιώδους δικαιώματος στην ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο είναι ένα από τα πλέον επείγοντα καθήκοντα που αντιμετωπίζουμε ως νομοθέτες. Πρόκειται επίσης για μια από τις πιο ακανθώδεις δεοντολογικές, νομικές, τεχνολογικές και πολιτικές προκλήσεις που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ οι κοινωνίες μας.

Είναι σαφές στον καθένα ότι το Διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει εργαλείο επέκτασης των θεμελιωδών μας δικαιωμάτων, δεδομένου ότι μας ενδυναμώνει με απεριόριστες πληροφορίες και μας συνδέει με άτομα και κοινότητες από ολόκληρο τον κόσμο. Λιγότερο σαφές έχει γίνει σε πολλούς ότι, στη διαδικασία αυτή, το Διαδίκτυο αποτελεί επίσης ένα σοβαρότατο κίνδυνο για τα θεμελιώδη δικαιώματα μας, δεδομένου ότι ενδεχομένως μας εκθέτει σε ύπουλη επιτήρηση, ενώ παράλληλα χρησιμεύει ως εργαλείο για εγκληματίες ακόμη και τρομοκράτες. Και το λιγότερο σαφές από όλα είναι πώς μπορούμε να ρυθμίσουμε το Διαδίκτυο με τέτοιο τρόπο ώστε να μας επιτρέπει να αντλούμε τα οφέλη του, περιορίζοντας παράλληλα τους απολύτως υπαρκτούς σοβαρούς κινδύνους κατάχρησης. Αυτός ο υπολογισμός δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας της εγγενούς φύσης του Διαδικτύου που είναι ένα αποκεντρωμένο δίκτυο καθοδηγούμενο από τους χρήστες, το οποίο δεν ελέγχεται από καμιά κυβέρνηση και υπερβαίνει σχεδόν όλα τα σύνορα.

Κατά συνέπεια, η ανά χείρας έκθεση επιδιώκει να καταδείξει πώς μπορούμε να προστατέψουμε και να προωθήσουμε τις θεμελιώδεις ελευθερίες των ατόμων σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον. Στα βασικά στοιχεία της απάντησής μας, πρέπει να συγκαταλέγονται :

- η συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων,
- η δράση σε διάφορα επίπεδα, με αξιοποίηση των υφιστάμενων εθνικών, περιφερειακών και διεθνών μηχανισμών και παρατήρηση του πώς εφαρμόζονται αυτοί στη σημερινή νομοθετική πρακτική,
- η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, και
- η ανταπόκριση στις ανάγκες και τα προβλήματα διαφόρων τύπων χρηστών του Διαδικτύου και πολλών (και συνεχώς εξελισσόμενων) ειδών διαδικτυακών δραστηριοτήτων.

Η επίτευξη της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ ιδιωτικότητας και ασφάλειας βρίσκεται στην καρδιά της αποστολής μας. Θα απαιτήσει συνεχή επαγρύπνηση και αναστόχευση, έτσι ώστε να μπορούμε διαρκώς να συμβαδίζουμε με την ακατάσχετη πρόοδο της τεχνολογίας. Πρέπει να εξετάζουμε προσεκτικά ανησυχίες ασφαλείας κάθε είδους, από ζητήματα εθνικής ασφάλειας, έως την ασφάλεια και αξιοπιστία των δικτύων μας και την προσωπική ασφάλεια των ατόμων που μοιράζονται τα δεδομένα τους στο Διαδίκτυο. Εάν η μέριμνα για ένα ασφαλέστερο Διαδίκτυο αποτελεί θεμιτό στόχο των κοινωνιών μας, τότε πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να περιορίσουμε τη χρήση των τεχνικών επιτήρησης και παρακολούθησης που θα μπορούσαν να απειλήσουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες μας, ιδίως όταν η αναγκαιότητα η αναλογικότητα και η αποτελεσματικότητά τους αμφισβητούνται. Η ευελιξία, η προσαρμοσιμότητα και η λογοδοσία πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε νομοθεσίας και κάθε προγράμματος που θα αναπτύξουμε, έτσι ώστε αυτά να μπορούν πάντοτε να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από τις εξελισσόμενες τεχνολογίες.


Το Διαδίκτυο μπορεί επίσης να ενισχύσει σε σημαντικό βαθμό άλλα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως είναι η ελευθερία του λόγου, της πολιτικής δράσης και του συνεταιρίζεσθαι – αλλά εξίσου εύκολα μπορεί και να τις υπονομεύσει. Πρόσφατο παράδειγμα αυτής της συζήτησης ήταν η νομοθετική πρωτοβουλία για την παρακολούθηση του λόγου στο Διαδίκτυο με στόχο την πρόληψη τρομοκρατικών επιθέσεων. Πρόκειται για κλασσικό παράδειγμα νομοθεσίας η οποία, αν δεν έχει προσαρμοσθεί πολύ στενά στην επίτευξη των στόχων της, θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε επιτήρηση μαζικής κλίμακας, "παγώνοντας" έτσι τον πολιτικό λόγο των ατόμων που βρίσκονται στην καρδιά μιας δημοκρατικής κοινωνίας.

Η εξεύρεση της σωστής ισορροπίας σε παρόμοια ζητήματα έχει κεφαλαιώδη σημασία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Διαδίκτυο έχει εφοδιάσει τους εγκληματίες με ένα ισχυρό νέο οπλοστάσιο εργαλείων και είναι επίσης αναμφίβολο ότι πρέπει να εμποδιστούν οι τρομοκράτες από το να χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο για το σχεδιασμό και την εκτέλεση επιθέσεων. Παρομοίως, οι κοινωνίες μας δικαίως απαιτούν να κατασταλεί η παιδική πορνογραφία στο Διαδίκτυο. Τέτοιοι εγκληματίες που δημιουργούν απτούς κινδύνους, αμβλύνουν την αντίσταση των πολιτών μας σε αστυνομικές εκκλήσεις για ευρείας κλίμακας επιτήρηση του Διαδικτύου – το οποίο από τη φύση του είναι "μη απτό". Πρέπει να αντισταθούμε σε αυτή την τάση. Οι νόμοι μας πρέπει να είναι αποτελεσματικοί για την καταπολέμηση του εγκλήματος, όχι όμως και υπερβολικοί. Το Διαδίκτυο, εξ αιτίας της πιο άμορφης και μη απτής φύσης του, είναι εκτεθειμένο σε τέτοιες υπερβάσεις. Για παράδειγμα, λίγοι άνθρωποι θα αποδέχονταν την έννοια ότι η αστυνομία ή οι εταιρείες μάρκετινγκ θα μπορούσαν να ανοίγουν κάθε γράμμα που αποστέλλεται μέσω του ταχυδρομείου για να ελέγξουν το περιεχόμενό του. Παρόμοια επαγρύπνηση απαιτείται για την προστασία του περιεχομένου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Ωστόσο, ο λόγος μπορεί να παγώσει και η ιδιωτικότητα να προσβληθεί όχι μόνο από δημόσιες αρχές που κυνηγούν εγκληματίες αλλά και από ιδιωτικές εταιρίες του Δικτύου που κυνηγούν τα κέρδη. Η νεότερη τάση όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο και συνήθως μόνο αφού οι εταιρίες ληφθούν επ' αυτοφώρω να συλλέγουν, να αποθηκεύουν και να χρησιμοποιούν τα δεδομένα μας χωρίς τη δική μας άδεια, είναι να ζητείται η "συγκατάθεση" του χρήστη (είτε σε ενεργητική είτε σε παθητική βάση) για τη χρήση των δεδομένων του.

Πρέπει να αναρωτηθούμε "ποιά είναι τα όρια της συγκατάθεσης;" Το ερώτημα αυτό ισχύει τόσο σε σχέση με το τί μπορεί να ζητεί μια εταιρία από τον χρήστη να αποκαλύψει όσο και σε σχέση με το βαθμό που ένα άτομο επιτρέπεται να εκχωρεί τμήμα της ιδιωτικότητάς του και άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων του προκειμένου να λάβει ορισμένες διαδικτυακές υπηρεσίες ή προνόμια.

Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις δεν είναι τόσο απλές. Σε έναν άλλο τομέα, στον τομέα της εργατικής νομοθεσίας, οι κοινωνίες μας έχουν συμφωνήσει ότι υπάρχουν όρια στη συγκατάθεση των ατόμων σε σχέση με την ιδιωτική ζωή τους. Για παράδειγμα, στα περισσότερα κράτη μέλη το εργατικό δίκαιο και οι συμφωνίες των συλλογικών συμβάσεων, προσδιορίζουν τις ανώτατες ώρες εργασίας, τον ελάχιστο μισθό ή άλλα εργατικά δικαιώματα, τα οποία δεν είναι δυνατόν να ζητηθεί από τα άτομα να "παραχωρήσουν μέσω διαπραγματεύσεων" στους εργοδότες τους. Ο λόγος είναι απλός: θεωρείται δεδομένο ότι δεν υπάρχει ισορροπία δυνάμεων μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατόν να δοθεί ή να αποσπαστεί σε ίση βάση η "συγκατάθεση". Ένας άλλος λόγος είναι ότι έχουμε επίσης αποφασίσει ότι πρέπει να αποτρέψουμε έναν "ανταγωνισμό προς τα κάτω" σε ολόκληρο το σώμα των εργατικών δικαιωμάτων, που θα μπορούσε να δημιουργηθεί αν ορισμένοι επί μέρους εργαζόμενοι είχαν το δικαίωμα ή "εξαναγκάζονταν" να παραχωρήσουν μέσω διαπραγματεύσεων ορισμένα δικαιώματά τους.

Παρόμοιο χάσμα εξουσίας και γνώσεων υπάρχει και στο Διαδίκτυο: Η δύναμη, οι γνώσεις και τα συμφέροντα των εταιριών και των κυβερνήσεων υπερισχύουν συντριπτικά σε σχέση με τον επί μέρους χρήστη, όπως και ο κίνδυνος της προσφοράς "φθηνότερων" (και κατά συνέπεια "ελκυστικότερων" για ορισμένους χρήστες) διαδικτυακών υπηρεσιών σε αντάλλαγμα για χαμηλότερη προστασία της ιδιωτικότητας. Ο εισηγητής είναι πεπεισμένος ότι η επόμενη μάχη στο θέμα της ασφάλειας και της ιδιωτικότητας του Διαδικτύου θα έχει ως αντικείμενο τα όρια της "συγκατάθεσης" που επιδιώκουν οι κυβερνήσεις και οι ιδιωτικές εταιρίες.

Το ζήτημα πρέπει να μας ενδιαφέρει βάσιμα διότι στη σημερινή Ευρώπη ο "μεγάλος αδελφός" δεν θα έρθει με τη μορφή κάποιου αυταρχικού καθεστώτος• θα έρθει, αν έρθει, αθόρυβα και με την "συγκατάθεσή" μας.

Τέλος, το δικαίωμα στην εκπαίδευση και το δικαίωμα πρόσβασης στο Διαδίκτυο είναι δύο επιπλέον δικαιώματα τα οποία πρέπει να προωθούνται αυτοτελώς, αλλά και τα οποία θα μπορούσαν επίσης να απειληθούν σε συνάρτηση με την καταπολέμηση του εγκλήματος στο Διαδίκτυο. Ο η-αναλφαβητισμός θα είναι ο νέος αναλφαβητισμός του 21ου αιώνα. Όπως κάθε παιδί σήμερα έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση και κάθε ενήλικος στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση, έτσι και κάθε άτομο σε όλη τη διάρκεια ζωής του πρέπει να έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε υπολογιστές και στο Διαδίκτυο. Οι κυβερνήσεις πρέπει να εξασφαλίσουν παρόμοια πρόσβαση ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές τους και στους πιο φτωχούς πολίτες• επιπλέον, δεν είναι δυνατόν η πρόσβαση να αφαιρείται ως "τιμωρία" για παραβάσεις των πολιτών. Άνθρωποι από κάθε τομέα της ζωής και από κάθε περιοχή και πολιτισμό πρέπει να είναι σε θέση να επωφελούνται από την πλατιά ποικιλία υπηρεσιών που προσφέρει το Διαδίκτυο. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να συνεχίσουν την προσωπική τους ανάπτυξη, να επιδίδονται σε εκπαιδευτικές, επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις και να επιδιώκουν οικονομικές ευκαιρίες αξιοποιώντας στο έπακρο όλες τις δυνατότητες που προσφέρουν οι τεχνολογίες μας και η νομοθεσία μας.

11.6.2008
ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΣΤΑΣΗΣ (B6 0302/2008)
σύμφωνα με το άρθρο 114, παράγραφος 1, του Κανονισμού
του Σταύρου Λαμπρινίδη
σχετικά με την ενίσχυση της ασφάλειας και των θεμελιωδών ελευθεριών στο Διαδίκτυο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) και το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ειδικότερα δε τα άρθρα του σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης και το σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής,
– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες πρωτοβουλίες για την ανίχνευση της σοβαρής εγκληματικότητας και της τρομοκρατίας (το σχέδιο Check the web), καθώς και την πρόσφατη πρόταση τροποποίησης της απόφασης-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και την πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας 2002/58 σχετικά με την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών,
– έχοντας υπόψη τις εργασίες που έχουν δρομολογηθεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης, τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ), τόσο όσον αφορά την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και της εγκληματικότητας τον κυβερνοχώρο, όσο και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, μεταξύ άλλων και στο διαδίκτυο,
– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων και των εθνικών συνταγματικών δικαστηρίων επί του θέματος, ειδικότερα δε, την απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου (BVerfG) που αναγνωρίζει ένα ξεχωριστό δικαίωμα προστασίας του εμπιστευτικού χαρακτήρα και της ακεραιότητας των συστημάτων πληροφορικής,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 114, παράγραφος 1, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το διαδίκτυο έχει καταστεί ένα ουσιαστικό εργαλείο σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο για την ανάπτυξη της ελευθερίας της έκφρασης, όσο και για την άνθηση των οικονομικών δραστηριοτήτων• ότι στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό να μην περιορισθούν οι δυνατότητες που προσφέρει το εργαλείο αυτό από τον αγώνα κατά της εγκληματικότητας και των καταχρήσεων εκ μέρους δημοσίων αρχών και ιδιωτών,
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της πλανητικής του διάστασης, της ταχείας εξέλιξής του και των τεχνικών ιδιαιτεροτήτων του, το φαινόμενο του διαδικτύου δύσκολα μπορεί να ενταχθεί στο αποκλειστικό εθνικό δίκαιο και ότι ως εκ τούτου θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες, κυρίως σε διεθνές επίπεδο, με στόχο την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων, τόσο εκείνων που αφορούν στην ασφάλειά τους, όσο και εκείνων που προστατεύουν τις ελευθερίες τους και εκείνων που άπτονται της προστασίας της ιδιωτικής τους ζωής,
1. απευθύνει στο Συμβούλιο τις ακόλουθες συστάσεις:
α) μια προοδευτική προσέγγιση των εθνικών νομοθεσιών εντός της ΕΕ, όσον αφορά τις απαιτήσεις που συνδέονται με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο•
β) να επιτευχθεί η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ εθνικών και ευρωπαίων νομοθετών, καθώς και μεταξύ εθνικών και ευρωπαϊκών δικαστικών αρχών,
γ) να ευνοηθεί ο διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων και όσων αφορά το φαινόμενο του διαδικτύου, κυρίως των φορέων εκμετάλλευσης και των χρηστών του διαδικτύου,
δ) να ευνοηθεί η σύναψη των αναγκαίων σε διεθνές επίπεδο συμφωνιών, τόσο σε διμερές (κυρίως οι διατλαντικές σχέσεις) όσο και σε πολυμερές επίπεδο (οι πρωτοβουλίες σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης, ΟΟΣΑ και ΟΗΕ)•
2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα σύσταση στο Συμβούλιο και, για ενημέρωση, στην Επιτροπή.


20.1.2009
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
σχετικά με την ενίσχυση της ασφάλειας και των θεμελιωδών ελευθεριών στο Διαδίκτυο
(2008/2160(INI))
Συντάκτης: Μανώλης Μαυρομμάτης
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διαδίκτυο αποτελεί ένα σημαντικό και απαράμιλλο εργαλείο, που συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη και την προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης, στη διαμόρφωση απόψεων, στη διάδοση και αναβάθμιση του πολιτισμού και της γνώσης, καθώς και στην ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων,,
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της διακρατικής του διάστασης, το Διαδίκτυο διέπεται από ευρωπαϊκό και διεθνές νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει θέματα όπως η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και των πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς και η ασφάλεια στη χρήση του, ιδίως από ανηλίκους και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες,
1. χαιρετίζει τη θέσπιση πολυετούς κοινοτικού προγράμματος σχετικά με την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνιών και ελπίζει να τεθεί το συντομότερο σε εφαρμογή•
2. καλεί τα κράτη μέλη, την Επιτροπή, τους παρόχους Διαδικτύου, τους εκπροσώπους των χρηστών και όλους τους παρεμφερείς αρμόδιους φορείς να συνεργάζονται προκειμένου να περιοριστεί, και σταδιακά να εξαλειφθεί, το παράνομο και βλαβερό επιγραμμικό περιεχόμενο•
3. αναγνωρίζει ότι η ευρεία χρήση του Διαδικτύου μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και να συμβάλει σημαντικά στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς• εκτιμά, ωστόσο, ότι πρέπει πάντα να διασφαλίζονται και να προστατεύονται όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα των ατόμων, βάσει του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να υφίσταται μια σωστή ισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ενδιαφερόμενων μερών•
4. υπενθυμίζει τη Σύμβαση της UNESCO για την Προστασία και την Προώθηση της Πολυμορφίας των Πολιτιστικών Εκφράσεων, που τέθηκε σε ισχύ στις 18 Μαρτίου 2007 και η οποία υπογραμμίζει ότι οι πολιτισμικές εκφράσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν αντικείμενα απλής εμπορικής διαπραγμάτευσης, εφόσον έχουν διπλή (οικονομική και πολιτισμική) φύση και ότι, ως εκ τούτου, θα πρέπει να προστατεύονται από καταχρήσεις στο Διαδίκτυο•
5. υποστηρίζει, επομένως, την ανάπτυξη ενός νομικού πλαισίου για το πολιτισμικό και δημιουργικό περιεχόμενο στο Διαδίκτυο και την καταπολέμηση της πειρατείας.

Κράτος δικαίου και κουκουλοφόροι

Ρύθμιση για την κουκούλα προϋπήρχε ήδη στην ισχύουσα διάταξη του άρθρου 167 ΠΚ. Συγκεκριμένα, η διάταξη αυτή του ΠΚ προβλέπει τα εξής:

Άρθρο 167 ΠΚ

"1. Όποιος μεταχειρίζεται βία ή απειλή βίας για να εξαναγκάσει κάποια αρχή ή υπάλληλο να ενεργήσουν πράξη που ανάγεται στα καθήκοντά τους ή να παραλείψουν νόμιμη πράξη, καθώς και όποιος βιαιοπραγεί κατά υπαλλήλου ή προσώπου που έχει προσληφθεί ή άλλου υπαλλήλου που έχει προστρέξει για να τον υποστηρίξει ενώ διαρκεί η νόμιμη ενέργειά του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Σε κάθε περίπτωση αποκλείεται η μετατροπή ή η αναστολή της ποινής. ***
2. Αν οι πράξεις που προβλέπει η προηγούμενη παράγραφος έγιναν από πρόσωπο που οπλοφορεί ή φέρει αντικείμενα με τα οποία μπορεί να προκληθεί σωματική βλάβη ή έχει καλυμμένα ή αλλοιωμένα τα χαρακτηριστικά του ή έγιναν* από περισσότερους, καθώς και αν το πρόσωπο κατά του οποίου στράφηκε η πράξη διέτρεξε σοβαρό προσωπικό κίνδυνο, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη."

Εφόσον λοιπόν ρυθμιζόταν ως επιβαρυντική περίπτωση η αλλοίωση χαρακτηριστικών από πρόσωπο που προβαίνει σε αντίσταση κατά της αρχής, όπως είναι οι κουκουλοφόροι διαδηλωτές, δύσκολα αντιλαμβάνεται κανείς για ποιο λόγο γίνεται εκ νέου ρύθμιση του ίδιου θέματος, και μάλιστα τη στιγμή που δεν γίνεται ιδιώνυμο αδίκημα η κάλυψη ή αλλοίωση των χαρακτηριστικών του προσώπου.

Μήπως ο νομοθέτης παρασύρθηκε - και πάλι; - από τη ρητορική των ΜΜΕ και όσων εμφανίζονται σε τηλεοπτικά παράθυρα;

Συνέδριο: The Future Of Copyright – What Is The Right Protection?

International Copyright Conference

7 - 8 May 2009 in Berlin, DZ-Bank, Pariser Platz 3

Digital technology, and globalisation connected with the Internet, have
fundamentally changed the parameters for using content protected
under copyright law. In view of the major overall economic impact and
the magnitude of the importance of protecting intellectual property for
society itself, there continues to be substantial attention emanating
from politics, from the economy and from scientific circles on the issue
of what actually constitutes the right protection of intellectual property.
With this Conference the Federal Ministry of Justice wants to take
stock of the current situation and boost thinking on the further
development of copyright law at the national, European and
international levels. In regard to substance, the Conference will be
discussing the basic conceptional alignment needed for the further
development of copyright law. So far as international or European
provisions determine the status quo, there should be reflection on
whether, and if so how, these requirements are to be modified.
In historical terms, German, European and international copyright law
have been moulded by the notion of ensuring protection for creative
authors. However, in economic terms, copyright is today increasingly
serving to protect commercial users. In the discussion of how
copyright law is to evolve, as much thought is to be expended on this
economic reality as on the concerns of users and on the common
good of the general public. This discussion should be conducted with
reference to selected, representative markets like the information
market (“Knowledge Economy”) and the entertainment market
(“Entertainment Industry”).
Papers and discussions will be interpreted simultaneously into
German, English and French.

Πρόγραμμα:

Thursday, 7 May 2009
9.30 am Registration of participants
10.30 am - 11.00 am Welcoming remarks
Brigitte Zypries
Federal Minister of Justice
11.05 am - 11.35 am Keynote-speech I – legal analysis
Prof. Dr. Reto M. Hilty
Director, Max Planck Institute for Intellectual
Property, Competition and Tax Law, Munich
11.40 am - 12.10
noon
Keynote speech II – economic analysis
Prof. Dietmar Harhoff, Ph.D.
Institute for Innovation Research, Technology
Management and Entrepreneurship, Ludwig
Maximilian University, Munich
Lunch
2.00 pm - 5.30 pm Panel I - “Knowledge Economy“
panellists:
Prof. Dr. Rainer Kuhlen, University of
Konstanz; ENCES - European Network for
Copyright in support of Education and Science
Eric Merkel-Sobotta, Springer
Science+Business Media, Berlin
Prof. Dr. Roland Reuß, German Department,
University of Heidelberg
Barbara Stratton, cilip - Chartered Institute of
Library and Information Professionals; EBLIDA
and IFLA, London
Maarten Wilbers, CERN – European
Organization for Nuclear Research, member of
the SCOAP3 working group, Geneva
chairperson: Dr. Martin Schaefer
legal practicioner at the law firm Boehmert &
Boehmert, Berlin
7.30 pm
Dinner at the invitation of the Federal
Minister of Justice
Friday, 8 May 2009
9.00 am – 12.30
noon
Panel II – “Entertainment Industry”
panellists:
Dr. Harald Heker, GEMA – German Society for
musical performing and mechanical reproduction
rights,Munich
Bendik Hofseth, jazz solo saxophonist,
composer; NOPA - Norsk vorening for
komponister og tekstforfattere
Shira Perlmutter, IFPI - International Federation
of the Phonographic Industry, London
Supran Sen, Film Federation Of India; Film &
Television Producers Guild, Mumbai
Matthias Spielkamp, iRights.info – “Urheberrecht
in der digitalen Welt” (“Copyright in the Digital
World”), Berlin
chairperson: Tim Renner
motor.de, Berlin
Lunch
2.00 pm - 3.50 pm “How should copyright develop in the future?”
Dr. Francis Gurry, Director General of WIPO –
World Intellectual Property Organization, Geneva
Dr. Günther Krings, Member of the Bundestag
(to be confirmed)
Dirk Manzewski, Member of the Bundestag (to
be confirmed)
Jacques Toubon, Member of the European
Parliament, Brussels
A Representative of the European
Commission
chairperson: Dr. Hubert Weis,
Federal Ministry of Justice
3.50 pm - 4.00 pm Closing remarks
Brigitte Zypries
Federal Ministry of Justice
Afterwards Departure of the participants

BILETA 2009 - The 24th Annual Conference

Στις 21 έως 23 Απριλίου 2009 λαμβάνει χώρα το Συνέδριο της BILETA που φιλοξενείται από το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου του Winchester. Το Συνέδριο έχει ως θέμα: "To Infinity and Beyond: Law and Technology in Harmony?"

Ειδικότερα, εξετάζεται η σχέση τεχνολογίας και δικαίου, η οποία μπορεί να είναι αρμονική σε όλο το φάσμα από το ηλεκτρονικό εμπόριο μέχρι την ηλεκτρονική μάθηση.
Οι θεματικές που καλύπτει είναι οι εξής:

* Intellectual property - including copyright, open source etc
* E-learning
* E-commerce
* Virtual worlds / SNS
* Intermediaries - IP providers
* Infrastructure - including regulation and computer misuse
* Privacy and data-protection
* Cybercrime - including criminological aspects
* Legal theory and critical perspectives
* New technologies

Βασικοί ομιλητές (key note speakers) είναι οι εξής:
1) Jeremy Phillips, Intellectual Property Consultant with Olswang, Solicitors and Research Director of the Intellectual Property Institute. http://www.jeremyphillips.eu/
και
2) Dr Richard Clayton of the Cambridge Computer Laboratory, University of Cambridge 'It’s time to repeal Internet Legislation'
http://www.cl.cam.ac.uk/~rnc1/

Το Πρόγραμμα του Συνεδρίου είναι διαθέσιμο εδώ:

Σχέδιο νόμου στη Σουηδία για την ανταλλαγή αρχείων

Η κυβέρνηση της Σουηδίας κατέθεσε πρόταση νόμου για τη ρύθμιση της ανταλλαγής αρχείων, η οποία έχει ως στόχο την ενδυνάμωση της νομικής θέσης των δικαιούχων επί προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στο Διαδίκτυο και την ανάπτυξη, έτσι, της δημιουργικότητας.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, σε περιπτώσεις παραβίασης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, οι δικαιούχοι θα έχουν τη νόμιμη αξίωση κατά των παροχέων υπηρεσιών Διαδικτύου (ISPs) να λάβουν γνώση της ταυτότητας του κατόχου μιας διεύθυνσης ΙΡ. Αυτό θα γίνεται με απόφαση δικαστηρίου, το οποίο θα κρίνει με βάση στοιχεία που παρουσιάζει ο δικαιούχος που θεμελιώνουν την προσβολή. Ο Δικαστής που κρίνει επί του αιτήματος αποκάλυψης της ταυτότητας του χρήστη η/υθα πρέπει να προβούν σε στάθμιση συμφερόντων ώστε να θεμελιωθεί ο εύλογος χαρακτήρας του αιτήματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόταση στηρίζεται στην οδηγία 2004/48.

Η πρόταση του Υπουργείου Δικαιοσύνης δημοσιεύεται στην παρακάτω ιστοσελίδα:
http://www.sweden.gov.se/sb/d/10634/a/117091

Enhancing Child Safety & Online Technologies

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μια μελέτη της ομάδας εργασίας Internet Safety Technical Task Force του κέντρου Berkman Center for Internet and Society σχετικά με την προστασία των ανηλίκων στα κοινωνικά δίκτυα. Το αποτέλεσμα της μελέτης αυτής ήταν ότι αποτελεσματική προστασία μπορεί να προσφέρει μόνο ο συνδυασμός της τεχνολογίας με τον ανθρώπινο παράγοντα.

Ειδικότερα, τα προβλήματα για τους ανηλίκους στα κοινωνικά δίκτυα προέρχονται από τις σεξουαλικές προσβολές ή παρενοχλήσεις, αλλά και από απειλές και άσκηση λεκτικής βίας. Τα φαινόμενα αυτά βεβαίως έχουν τις ρίζες τους στην κοινωνία και δεν γεννήθηκαν το πρώτον στο Διαδίκτυο. Για την αντιμετώπισή τους καθίσταται αναγκαία η συνεργασία ψυχολόγων, κοινωνικών υπηρεσιών, ειδικών της τεχνολογίας και παρόχων δικτύων, αλλά και παιδαγωγών.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

Socioeconomic and Legal Implications of Electronic Intrusion

Socioeconomic and Legal Implications of Electronic Intrusion

ISBN: 978-1-60566-204-6; 338 pp; April 2009

Published under Information Science Reference, an imprint of IGI Global

http://www.igi-global.com/reference/details.asp?id=33264



Edited by: Dionysios Politis, Phaedon-John Kozyris, and Ioannis Iglezakis,
Aristotle University of Thessaloniki, Greece



DESCRIPTION


In the information society, electronic intrusion has become a new form of trespassing often causing significant problems and posing great risks for individuals and businesses.



Socioeconomic and Legal Implications of Electronic Intrusion focuses on abusive and illegal practices of penetration in the sphere of private communications. A leading international reference source within the field, this book provides legal and political practitioners, academicians, and intrusion researchers with expert knowledge into global theft and spam perspectives, identity theft and fraud, and electronic crime issues.



****************************************



"This book provides in depth analysis of four distinct domains that are actively present in our everyday on-line habitat."

-Dionysios Politis, Aristotle University of Thessaloniki, Greece



****************************************



TOPICS COVERED

Cyberproperty

Digital forensics

Electronic crime

Electronic intrusion

Forensic watermarking

Internet privacy

Intrusion detection systems

Privacy implications of identity protection

Privacy laws and principles

Surveillance

Unsolicited unwanted bulk spam



For more information about Socioeconomic and Legal Implications of Electronic Intrusion, you can view the title information sheet at http://www.igi-global.com/downloads/pdf/33264.pdf
To view the Table of Contents and a complete list of contributors online go to http://www.igi-global.com/reference/details.asp?ID=33264

&v=tableOfContents
You can also view the first chapter of the publication at
http://www.igi-global.com/downloads/excerpts/33264.pdf



ABOUT THE EDITORS
Dionysios Politis is an assistant professor of the Multimedia Lab, in the Department of Informatics, Aristotle University of Thessaloniki. He has earned his BS in Physics (1987), MSc in radio engineering and electronics (1990), and PhD in computer science (1998) from the same university. He is a holder of a graduate diploma in computing studies (1991) from RMIT University as a scholar of the Australian government.



He has been a collaborator of the Centre of International and European Economic Law (1992-2002) and has participated in various computer law projects, mainly focusing on the pre-accession route of South Eastern Europe countries to EU integration. His research interests focus on multimedia reconstructions and visualizations, mainly with an e-learning orientation.
He has edited, published or presented more than 60 books, chapters in books, journals, magazines, newspapers, radio-television emissions and international conferences.



Ioannis Iglezakis is an assistant professor at the Aristotle University in Thessaloniki and attorney at law at the Thessaloniki Bar Association. He was born in Thessaloniki in 1965. He graduated from the Aristotle University in Thessaloniki in 1987 and received his Ph.D. from the same university in 2000. He has masters of Laws from the Aristotle University in Thessaloniki (1990) and from the University of Hanover, Germany (1993). He is the author of books related to I.T. and public and EU law (in Greek) and has various publications in Greek, German and English legal reviews, on issues related to I.T. law, public, economic and EU law. He is the co-author of Cyberlaw (Hellas), Kluwer Law Editions.



Phaedon-John Kozyris is Professor of Law, Emeritus, at the Universities of Thessaloniki (Greece) and Ohio State (USA). Dr. Kozyris's subjects of study include corporations, conflict of law, jurisprudence, international transactions, and communications. He is a member of American Society of Comparative Law and author of many articles in legal periodicals, and is a co-editor and author of two chapters in Introduction to Greek Law (3rd ed. Kluwer).



****************************************

To view the full contents of this publication, check for Socioeconomic and Legal Implications of Electronic Intrusion in your institution's library. If you library does not currently own this title, please recommend it to your librarian by visiting http://www.igi-global.com/recommend.asp?ID=33264

****************************************

ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Παυλίδου Κυριακή
Μεταπτυχιακή φοιτήτρια ΑΠΘ
Τομέας Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας του Δικαίου
kir.pav@hotmail.com



1 ) Ορισμός Διαδικτυακής απάτης.

Ως απάτη στο διαδίκτυο νοείται η απάτη που τελείται στο ψηφιακό περιβάλλον και η οποία διακρίνεται από την απάτη με ηλεκτρονικό υπολογιστή (η/υ), του 386Α Π.Κ., κατά το ότι ο υπολογιστής είναι το βοηθητικό μέσο τέλεσης της πράξης. Γενικά η έννοια της διαδικτυακής απάτης αναφέρεται σε κάθε τρόπο, σχέδιο ή ενέργεια με τους οποίους μπορεί να εμφανιστεί αυτή στο χώρο του διαδικτύου, χρησιμοποιώντας ένα ή περισσότερα μέσα του κυβερνοχώρου, ήτοι ιστοσελίδες, χώρους ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων, παράθυρα ανοιχτών (online) συνομιλιών των χρηστών. Και όλα αυτά μέσα στον αποκαλούμενο «χρόνο Ίντερνετ», που σημαίνει ότι τα πράγματα περνάνε σε μια άλλη διάσταση και κινούνται σε ένα τελείως διαφορετικό χωροχρόνο από τον πραγματικό, κάνοντας έτσι πιο πιθανές τις περιπτώσεις απάτης κάτω από τις ειδικές συνθήκες με τις οποίες είναι γνωστό, αλλά και ελκυστικό το διαδίκτυο.


2 ) Κύριες μορφές Διαδικτυακής απάτης

Αν γίνει δεκτό ότι στο χώρο του διαδικτύου οριοθετείται από ένα σημείο και μετά η εγκληματικότητα και κατά συνέπεια μπορεί να γίνει λόγος τόσο για διεθνές όσο και για εθνικό επίπεδο εμφάνισης του φαινομένου, τότε οι κύριες μορφές απάτης στο διαδίκτυο είναι σε μεν α) παγκόσμια κλίμακα, οι δημοπρασίες, οι προσφορές επαγγελματικής ή περιπτώσεις “Work-at-home” απασχόλησης, η υποκλοπή ταυτότητας, οι απάτες με πιστωτικές κάρτες, η απάτη μεταφοράς Νιγηριανών Κεφαλαίων ή προκαταβολή ή επονομαζόμενη «Απάτη 419», καθώς και η κλήρωση και ψεύτικη προειδοποίηση ιού (Virus hoax email) ۠ σε δε β) εθνική κλίμακα είναι η τακτική “Ψαρέματος” (Phising), η “Παραπλάνηση” (Pharming), η αποστολή ανεπιθύμητων ηλεκτρονικών μηνυμάτων (Spam/Spim), η αποστολή πλαστών μηνυμάτων εύρεσης εργασίας στο Διαδίκτυο (Scam), η μη ενδεδειγμένη διατήρηση ιστοσελίδας blog [1] από ανηλίκους και η γνωστοποίηση προσωπικών δεδομένων από κάτοχο μεγάλου αριθμού blog, και τέλος ο διαδικτυακός τζόγος και οι κίνδυνοι στη διαδικασία λήψης αρχείων στον προσωπικό υπολογιστή (personal computer, p/c) από διακομιστή κατά τη διαδικασία του “downloading”.
Ειδικότερα ως διαδικτυακές απάτες μπορούν να αναφερθούν και οι εξής περιπτώσεις:
o Η εσκεμμένη παραπληροφόρηση για προϊόντα hardware & software που αγοράζονται online. Επίσης οι αγορές online που δεν παραδίδονται ποτέ.
o Οι απάτες πρόσβασης στο διαδίκτυο, όπου άγνωστοι ISPs χρεώνουν λανθασμένα τους χρήστες για υπηρεσίες που ποτέ δεν είχαν ζητηθεί.
o Οι υπέρογκες χρεώσεις σε τηλεφωνικούς λογαριασμούς ή σε πιστωτικές κάρτες, για υπηρεσίες που ποτέ δεν ζητήθηκαν ή είχαν παρουσιαστεί ότι παρέχονται δωρεάν.
o Τα συστήματα εργασίας στο σπίτι που υπόσχονται ιδιαίτερα αυξημένες πωλήσεις και κέρδη.
o Οι προκαταβολές για δάνεια με πολύ μικρό επιτόκιο, όπου τα θύματα εξαπατούνται στο να πληρώσουν προκαταβολικά χρεώσεις, και τα οποία τελικά δεν υλοποιούνται.
Βέβαια τα δεδομένα όσον αφορά τις μορφές αυτές της απάτης στο internet, αλλάζουν συνεχώς και έτσι κάποιες περιπτώσεις που κατά τη διεξαγωγή των ερευνών δεν κατατάσσονται σε εκείνες με τη μεγαλύτερη συχνότητα τέλεσης στα γεωγραφικά όρια μιας δεδομένης χώρας, ενδέχεται σήμερα να εντάσσονται. Συνεπώς, ο διαχωρισμός σε απάτες που εμφανίζονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο είναι μάλλον αμφισβητούμενος και τίθεται συνεχώς υπό κριτική σκέψη, καθώς εκτός των άλλων ανακύπτουν και ζητήματα δικαιοδοσίας στο Διαδίκτυο ή τόπου τέλεσης της απάτης, τα οποία εξετάζονται ως ένα βαθμό παρακάτω. Εν προκειμένω μια τέτοια τακτική παρουσίασης των μορφών απάτης δεν ακολουθείται, αλλά προτιμάται η εξέταση των μορφών αυτών ως μεμονωμένων αρχικά και ακολούθως υπό τις ευρύτερες κατηγορίες διαδικτυακής απάτης στις οποίες εντάσσονται.

i) Δημοπρασίες και λιανικές πωλήσεις.
Μια πρώτη περίπτωση απάτης στο Διαδίκτυο αφορά τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες, οπού τα αντικείμενα που αγοράζονται δεν παραδίδονται ή τα αντικείμενα που δημοπρατούνται περιγράφονται παραπλανητικά. Συχνές είναι επίσης οι περιπτώσεις, όπου ή υπάρχει εσκεμμένη παραπληροφόρηση σχετικά με προϊόντα που αγοράζονται online ή πάλι δεν παραδίδονται.
Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εμπορικών Συναλλαγών των Η.Π.Α. (Federal Trade Commission) και του Κέντρου Ελέγχου Απάτης στο Διαδίκτυο (Internet Fraud Watch), οι δόλιες ενέργειες που εντοπίζονται στα site με δημοπρασίες, είναι οι πιο συχνά αναφερόμενες μορφές απάτης στο διαδίκτυο με ποσοστό 42% επί το σύνολο των καταγγελιών. Στις απάτες αυτής της μορφής τα εν λόγω, σε δημοπρασία site, τυπικά προασπίζονται ότι προσφέρουν αντικείμενα υψηλής αξίας, που κυμαίνονται από ρολόγια μεγάλης αγοραστικής αξίας μέχρι συλλεκτικά παιχνίδια και προτρέπουν τον χρήστη να αγοράσει τα αντικείμενα αυτά, τα οποία, όμως, άλλοτε δεν παραδίδονται καθόλου ή παραδίδονται πλαστά αντί αυτών.

ii) Προσφορές επαγγελματικής απασχόλησης/ Περιπτώσεις “Work-at-home” απασχόλησης.
Στην περίπτωση της απάτης αυτής γίνεται χρήση του διαδικτύου για να διαφημιστούν επιχειρηματικές ευκαιρίες που θα επιτρέψουν στους ενδιαφερόμενους να προσκομίσουν υπέρογκα συνήθως ποσά μηνιαίως σε επιχειρήσεις “work-at-home”, δηλαδή, με τη δυνατότητα εργασίας στο σπίτι. Οι επιχειρήσεις αυτές συνήθως απαιτούν από τους φερέλπιδες ενδιαφερομένους να εισφέρουν ποσά που ξεκινούν από 35$ (περίπου 28 ευρώ) και φθάνουν μέχρι και εκατοντάδες δολάρια, ενώ παράλληλα ο εξοπλισμός ή οι πληροφορίες που χρειάζονται προκειμένου να στηθεί και να μετατραπεί από εν δυνάμει σε βιώσιμη μια τέτοια επιχείρηση, δεν παρέχονται σε καμία περίπτωση. Όσον αφορά τη δεδομένη απάτη, αυτή παρουσιάζει στοιχεία όμοια με την απάτη του «scam» , δηλαδή των πλαστών μηνυμάτων εύρεσης εργασίας στο Διαδίκτυο, όπως εξετάζεται στα επόμενα.

iii) Υποκλοπή ταυτότητας.
Ορισμένες απάτες που λαμβάνουν χώρα στο Διαδίκτυο και παρουσιάζονται όλο και συχνότερα αφορούν την υποκλοπή ταυτότητας των χρηστών και την παράνομη απόσπαση και χρήση των προσωπικών τους δεδομένων με τρόπο που μπορεί να σχετίζεται με παραπλάνηση ή με εξαπάτηση με απώτερο οικονομικό όφελος. Στην ενότητα της υποκλοπής της ταυτότητα μπορούν να ενταχθούν πιο ειδικές κατηγορίες ηλεκτρονική απάτης στο Διαδίκτυο, όπως είναι η λεγόμενη τακτική ψαρέματος (phising), ή η απάτη με pharming, που αναλύονται παρακάτω.

iv) Απάτες με πιστωτικές κάρτες.
Στις απάτες με πιστωτικές κάρτες ενδέχεται να γίνονται στους χρήστες ψευδείς προσφορές για απόκτηση πιστωτικών καρτών με πολύ μικρό επιτόκιο, πάλι μέσω προ-πληρωμής. Μια άλλη ,όμως, απάτη που αφορά εξίσου τις πιστωτικές κάρτες έχει να κάνει και με τη χρήση των πιστωτικών καρτών συνήθως στις δημοπρασίες, που αναφέρθηκαν παραπάνω. Συγκεκριμένα περιλαμβάνουν τη χρήση αριθμών πιστωτικών καρτών που αποκτήθηκαν παράνομα προκειμένου να παραγγελθούν προϊόντα ή να παραχθούν υπηρεσίες online.
Στην τελευταία αυτή περίπτωση το σκηνικό στήνεται ως εξής: ο υποψήφιος πελάτης έρχεται σε επικοινωνία με τον εμφανιζόμενο ως πωλητή και ο πωλητής με τη σειρά του υπόσχεται να παραδώσει στον ενδιαφερόμενο το αντικείμενο που τον ενδιαφέρει χωρίς να χρειάζεται ο αγοραστής να πληρώσει τίποτα από πριν. Σε περίπτωση που ο αγοραστής συμφωνήσει, ο πωλητής (χωρίς τη γνώση του καταναλωτή) χρησιμοποιεί το αληθινό όνομα αυτού του ίδιου καταναλωτή μαζί με τον αριθμό μιας πιστωτικής κάρτας που απέσπασε παράνομα από κάποιο άλλο πρόσωπο, με σκοπό να αγοράσει ένα αντικείμενο από ένα καθ’όλα νόμιμο website. Πρόκειται, δηλαδή, με μια πιο προσεκτική ματιά για μια ανάμειξη περισσοτέρων μορφών διαδικτυακής απάτης που ,όμως, καταλήγουμε να εξετάζουμε ως αυτοτελή περίπτωση. Μόλις δε αυτό το website, που αναφέρθηκε τελευταίο, παραδώσει το αντικείμενο στον αγοραστή, τότε αυτός με τη σειρά του πιστεύοντας ότι η συναλλαγή είναι νόμιμη, εξουσιοδοτεί την πιστωτική του κάρτα να χρεωθεί προς όφελος του πωλητή ή στέλνει κατευθείαν τα χρήματα στον πωλητή.
Ως εκ τούτου εμφανίζονται να υπάρχουν δυο θύματα της τελεσθείσης απάτης: η πρωτότυπη μεγάλης κλίμακας εμπορική επιχείρηση που εκθέτει και online τα προϊόντά της και η οποία παρέδωσε το αντικείμενο βασιζόμενη στην πιστωτική κάρτα που χρησιμοποιήθηκε παράνομα και ο καταναλωτής που απέστειλε κανονικά τα χρήματά του αφότου έλαβε το προϊόν που ο πωλητής δήθεν παρήγγειλε από την εταιρεία. Στο μεταξύ ο ίδιος πωλητής που ουσιαστικά μεσολάβησε έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει τα χρήματα, που δόλια απεκόμισε, σε τραπεζικούς λογαριασμούς πέρα από τη δυνατή ευχέρεια τόσο της εταιρίας όσο και του καταναλωτή. Κατά συνέπεια ο αγοραστής καλείται κατ’ επιλογή του συνήθως, εφόσον αγόρασε με ψεύτικες πιστωτικές κάρτες, είτε να επιστρέψει το προϊόν, είτε να πληρώσει εκ των υστέρων.

v) Απάτη μεταφοράς Νιγηριανών Κεφαλαίων ή προκαταβολή ή επονομαζόμενη «Απάτη 419».
H απάτη της λεγόμενης μεταφοράς Νιγηριανών Κεφαλαίων( Nigerian advance fee fraud), γνωστή διεθνώς και ως «απάτη 419» από το αντίστοιχο άρθρο του Νιγηριανού Ποινικού Κώδικα, ανήκει στις ευρύτερες απάτες "προκαταβολής φόρων", όπου βασική αρχή είναι το να πειστεί το υποψήφιο θύμα ότι προ-πληρώνοντας ένα μικρό ποσό εξασφαλίζει ένα άλλο πολύ μεγαλύτερο, χωρίς να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες.
Ειδικότερα η απάτη αυτή συνίσταται στην αποστολή αυτόκλητων επιστολών και ηλεκτρονικών μηνυμάτων που προσφέρουν στον παραλήπτη μια γενναία αμοιβή για να βοηθήσουν τον αποστολέα του μηνύματος στη μεταφορά τεράστιων χρηματικών ποσών, συνήθως σε δολάρια Η.Π.Α., τα οποία ο αποστολέας ισχυρίζεται ότι προέρχονται ενδεικτικά από κέρδη επιχειρήσεων, συσσωρευμένα μερίδια, αδιάθετα κρατικά κεφάλαια έως και αδήλωτα κεφάλαια ατόμων που έχουν πεθάνει.
Οι «εγκέφαλοι» της απάτης αποσκοπούν στο να αποσπάσουν τα τραπεζικά στοιχεία των θυμάτων. Οι συναλλαγές συνήθως προβλέπουν ότι ο παραλήπτης της επιστολής ή του ηλεκτρονικού μηνύματος (email) πρέπει να καταβάλει κάποιου είδους αμοιβή, φόρο ή μερίδιο για να ολοκληρωθεί η συμφωνία -αυτή είναι και η λεγόμενη προκαταβολή- ۠ τα χρήματα αυτά, ωστόσο, στη συνέχεια χάνονται.
Μια πρόσφατη μορφή αυτής της απάτης είναι να πειστεί ο παραλήπτης ότι τα χρήματα είναι έτοιμα να μεταφερθούν, παροτρύνοντάς τον να επισκεφτεί μια πλαστή ιστοσελίδα τραπέζης και να ελέγξει έναν συγκεκριμένο λογαριασμό που εμφανίζει πιστωτικό υπόλοιπο δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, χωρίς, όμως, τα χρήματα αυτά να υπάρχουν, ενώ σε άλλη περίπτωση συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται τα στοιχεία των παραληπτών σε διαφορετικές μορφές απάτης.[2]
Οι περισσότεροι άνθρωποι, συνήθως, είναι σκεπτικοί απέναντι σε τέτοιες προσφορές ή ‘‘ευκαιρίες’’, ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων που καταλήγουν θύματα της συγκεκριμένης μορφής απάτης.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 90 η απάτη μεταφοράς Νιγηριανών Κεφαλαίων έχει αναδειχθεί σε μια από τις πιο επικερδείς και πιο δημοφιλείς πλέον μορφές απάτης που χρησιμοποιούν ως μέσο τις υπηρεσίες του διαδικτύου, ενώ πιστεύεται ότι σήμερα περισσότεροι από 10.000.000 χρήστες του Διαδικτύου έχουν δεχθεί μηνύματα προσέλκυσης στην απάτη, ενώ ένα ποσοστό 5% από αυτούς , περίπου δηλαδή 500.000 άνθρωποι, έχουν προχωρήσει σε περαιτέρω επαφές. Σύμφωνα δε με μια νέα μελέτη που έγινε στις ΗΠΑ από το National Consumers League και δημοσιεύθηκε από το BBC, το 94% των χρηστών Internet που απάντησαν στην έρευνα δήλωσαν ότι έχουν λάβει μηνύματα, τα οποία είτε προσέφεραν οικονομικές υπηρεσίες, είτε προωθούσαν αμφιλεγόμενα συστήματα εύκολου κέρδους, είτε σύστηναν την αγορά κάποιων συγκεκριμένων μετοχών προερχόμενων από το εξωτερικό.

vi) Κλήρωση.
Πρόκειται για επιστολές ή ηλεκτρονικά μηνύματα που αναφέρουν ότι ο παραλήπτης κέρδισε ένα βραβείο σε μια κλήρωση και προκειμένου να αποκτήσει τα χρήματα αυτά ο παραλήπτης πρέπει να απαντήσει. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνό στο διαδίκτυο και τέτοια ηλεκτρονικά μηνύματα είτε βρίσκονται πλέον σε μόνιμη βάση σε sites που έχουν συνήθως μεγάλη επισκεψιμότητα χρηστών είτε εμφανίζονται ως ‘pop-up’ ιστοσελίδες, ενώ ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται γίνεται όλο και πιο επίμονος και επιτηδευμένος (έντονη χρωματική «επένδυση» των ηλεκτρονικών μηνυμάτων, χρήση διαφόρων -ελκυστικών στο ανθρώπινο μάτι- “εφέ”, τονισμένα σημεία στίξης, εύληπτη, φορτική και συγκινησιακή χρήση της γλώσσας, παραπλανητική εκφορά λέξεων, διαρκής επανάληψη εμφάνισης του μηνύματος ακόμα και σε αξιόπιστες και προσφιλείς ως προς τον χρήστη ιστοσελίδες, συνήθεια, σταδιακή απενοχοποίηση και μειωμένη καχυποψία σε παραπλήσια φαινόμενα ).
Από τη στιγμή δε που απαντήσει κάποιος χρήστης, ζητούνται από αυτόν τα στοιχεία του τραπεζικού του λογαριασμού προκειμένου να μπορέσουν να μεταφερθούν τα χρήματα, ενώ ενδέχεται επίσης ο παραλήπτης να πρέπει να καταβάλει κάποιο τέλος διεκπεραίωσης. Ακολούθως τα χρήματα αυτά, αν καταβληθούν, δεν επιστρέφονται, και τα στοιχεία που γνωστοποιεί ο παραλήπτης ίσως χρησιμοποιηθούν και σε άλλες μορφές απάτης.

vii) Ψεύτικη προειδοποίηση ιού (Virus hoax email)
Η τελευταία αυτή περίπτωση, αν και δεν παραπέμπει εκ πρώτης όψεως σε μια από τις μορφές απάτης που εμφανίζονται στο χώρο του διαδικτύου, ωστόσο αντιμετωπίζεται ως τέτοια. Αναφέρεται κυρίως στις ηλεκτρονικές εκείνες ειδοποιήσεις σχετικά με ιούς, οι οποίες ,εντούτοις, είναι φάρσες και έχουν συνήθως ως στόχο να προκαλέσουν ανησυχία, εκνευρισμό και να ενοχλήσουν τους παραλήπτες αυτών των προσωρινών μηνυμάτων.
Οι προειδοποιήσεις αυτές υπάρχει σαφώς η πιθανότητα να είναι πραγματικές, ωστόσο, πρέπει πάντα να διασταυρώνονται από τον χρήστη στην ιστοσελίδα κάποιου έγκυρου προγράμματος anti-virus, λ.χ. της NOD, της Norton, της McAfee, της Sophos, της Symantec κ.ά., προτού να προβεί σε κάποια πράξη.


3 ) Ευρύτερες μορφές Διαδικτυακής απάτης

Στα προηγούμενα αναφέρθηκαν συγκεκριμένες και εξειδικευμένες περιπτώσεις απάτης στο ψηφιακό περιβάλλον σύμφωνα με πορίσματα ερευνών που σχετίζονται με τη συχνότητα εμφάνισής τους στο χώρο του διαδικτύου. Οι περιπτώσεις, όμως, αυτές είναι δυνατό να εξετασθούν και υπό τις ευρύτερες κατηγορίες στις οποίες εμπίπτουν.
Συγκεκριμένα η Microsoft δημοσίευσε πρόσφατα άρθρο που αναφέρεται σε αυτές τις γενικευμένες μορφές ηλεκτρονικής απάτης στον κυβερνοχώρο, μέσα στις οποίες παρατηρείται ότι ανήκουν πολλές από τις περιπτώσεις απάτης που εξετάστηκαν μεμονωμένα παραπάνω, και είναι ονομαστικά οι :
• Phising – Τακτική “Ψαρέματος”.
• Pharming - “Παραπλάνηση”.
• Αποστολή ανεπιθύμητων ηλεκτρονικών μηνυμάτων–Spam/Spim.
• Πλαστά μηνύματα εύρεσης εργασίας στο Διαδίκτυο–Scam.
• Mη ενδεδειγμένη διατήρηση ιστοσελίδας blog από ανηλίκους – γνωστοποίηση προσωπικών δεδομένων από κάτοχο blogspot.
• Διαδικτυακός τζόγος.
• Κίνδυνοι στη διαδικασία λήψης αρχείων στο p/c από ξένο διακομιστή - διαδικασία “downloading”.

i) a) Phishing – Τακτική “Ψαρέματος”.
Μια διαδεδομένη μορφή απάτης στο Διαδίκτυο είναι η λεγόμενη τακτική ‘‘Ψαρέματος’’, κατά αγγλική ορολογία ‘‘Phishing’’, η οποία εμφανίζεται αρχικά με την αποστολή ανεπιθύμητων και ενοχλητικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων, και με απώτερο στόχο να προχωρήσει στην κλοπή των αριθμών πιστωτικών καρτών, των κωδικών πρόσβασης, των πληροφοριών λογαριασμών ή άλλων προσωπικών δεδομένων. O εντοπισμός τέτοιων μηνυμάτων γίνεται μέσα από στρατηγική εξαπάτησης που έχει σχεδιαστεί για την υποκλοπή της ταυτότητας του χρήστη. Οι επιτήδειοι της ηλεκτρονικής απάτης πλησιάζουν με ψεύτικα προσχήματα και προσπαθούν να πείσουν τον χρήστη να κοινοποιήσει σημαντικές προσωπικές πληροφορίες, όπως αριθμούς πιστωτικών καρτών, κωδικούς πρόσβασης (passwords) ή δεδομένα προσωπικών λογαριασμών του. Οι απάτες “ψαρέματος” μπορεί να γίνονται επίσης είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω τηλεφώνου, και να διακινούνται κατόπιν μέσω ανεπιθύμητων ηλεκτρονικών μηνυμάτων, pop-up windows ή άμεσων μηνυμάτων (instant messaging).[3]
Σε τέτοια αναδυόμενα παράθυρα (“pop-up windows”) είναι επισφαλές να εισάγει ο χρήστης προσωπικές ή οικονομικές πληροφορίες του, ενώ μια κοινή τεχνική “ψαρέματος” γίνεται με το άνοιγμα ενός τέτοιου ψεύτικου αναδυόμενου παραθύρου και την ενεργοποίηση του ηλεκτρονικού μηνύματος που περιέχει, οπότε πλέον η πιστοποίηση ασφαλείας είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί.
Προκειμένου δε να διαπιστωθεί εάν μια τοποθεσία Web προσφέρει την ποθητή ασφάλεια και προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων του χρήστη, η εμφάνιση του εικονιδίου με το κίτρινο λουκέτο στα εν λόγω site αποτελεί ένα σημάδι, καθώς το κλειστό λουκέτο υποδεικνύει πως η τοποθεσία Web χρησιμοποιεί κρυπτογράφηση για την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών που εισάγονται (όπως ο αριθμός της πιστωτικής κάρτας ή άλλη πληροφορία ταυτοποίησης). Το εικονίδιο, ωστόσο, με το κίτρινο λουκέτο μπορεί να είναι ψεύτικο και για να σιγουρευτεί η γνησιότητά του χρειάζεται διπλοπάτημα για να διαπιστωθεί στη συνέχεια το πιστοποιητικό ασφαλείας της τοποθεσίας, ενώ το όνομα που ακολουθεί το "issued to" (εκδόθηκε για […] ), θα πρέπει να αντιστοιχεί με το όνομα της τοποθεσίας. Σε περίπτωση που το όνομα διαφέρει, πιθανόν να πρόκειται για ψεύτικη τοποθεσία, γνωστή και ως "spoofed" (πλαστή) τοποθεσία.

b) Phishing mules.
Μόλις οι εγκέφαλοι της απάτης συγκεντρώσουν τα οικονομικά στοιχεία διαφόρων ατόμων μέσω phishing, είναι σε θέση να τα καταχραστούν και να υποκλέψουν χρήματα από τους λογαριασμούς των προσώπων αυτών. Προκειμένου να καλύψουν, όμως, τα ίχνη τους, αναθέτουν σε ανυποψίαστα, ως προς τη φύση της απάτης, άτομα, τα οποία είναι γνωστά με τον όρο «mules», να παίξουν το ρόλο μεσολαβητών. Οι μεσάζοντες αυτοί δημοσιεύουν κυρίως διάφορες δελεαστικές αγγελίες εργασίας στο διαδίκτυο, με τις οποίες υπόσχονται στους ενδιαφερόμενους ότι θα κερδίσουν χρήματα με σχετικά γρήγορο τρόπο, καταβάλλοντας λίγη προσπάθεια.
Οι τραπεζικοί λογαριασμοί των επονομαζόμενων «mules», χρησιμοποιούνται για την παραλαβή εμβασμάτων από τους «εκτεθειμένους» λογαριασμούς των υποψήφιων θυμάτων εξαπάτησης, για τους οποίους έχει γίνει περισυλλογή προσωπικών στοιχείων και δεδομένων. Στη συνέχεια , ζητείται από τους “mules” να αποσύρουν τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν στους λογαριασμούς τους, αφαιρώντας, όμως, το ποσοστό που θα λάβουν καλόπιστα ως προμήθεια, και κατόπιν να τα αποστείλουν σε μετρητά -χρησιμοποιώντας συνήθως κάποια υπηρεσία διεθνών εμβασμάτων- στους «εγκέφαλους» της απάτης, οι οποίοι διατηρούν παράλληλα με τον τρόπο αυτό και την ανωνυμία τους.

ii) Pharming - “Παραπλάνηση”.
Στην απάτη με παραπλάνηση έχουμε συνήθως ανακατεύθυνση του διακομιστή (browser) σε ψεύτικες ιστοσελίδες. Η κινητικότητα του χρήστη στο χώρο του διαδικτύου, ανακατευθύνεται, δηλαδή, από μία τοποθεσία σε μία άλλη, πανομοιότυπη. Ιστοσελίδες τραπεζών ή αντίστοιχων οικονομικών οργανισμών είναι συχνά στόχοι τέτοιων ενεργειών, κατά τις οποίες γίνεται προσπάθεια να αποσπαστούν προσωπικά δεδομένα, με σκοπό να βρουν πρόσβαση στον τραπεζικό λογαριασμό χρηστών ή να κλέψουν την ταυτότητά τους ή ακόμα να διαπράξουν κάποια άλλου είδους απάτη εξ’ ονόματος των χρηστών αυτών. Η απάτη στην περίπτωση αυτή έγκειται στο ότι ενδέχεται οι χρήστες να παραπλανηθούν και να καταχωρίσουν το όνομα χρήστη και τον κωδικό χρήστη στη βάση δεδομένων της πλαστής ιστοσελίδας.
Το pharming (παραπλάνηση), πιθανόν να θυμίζει τις απάτες “ψαρέματος” από ηλεκτρονικά μηνύματα, που αναπτύχθηκαν παραπάνω, όμως η παραπλάνηση γίνεται με πιο δόλια μέσα, αφού ο χρήστης μπορεί να κατευθυνθεί σε μία ψεύτικη ιστοσελίδα χωρίς να το γνωρίζει.

iii) Αποστολή ανεπιθύμητων ηλεκτρονικών μηνυμάτων–Spam/Spim.
Η απάτη αυτής τις ευρύτατα διαδεδομένης μορφής, το λεγόμενο spam [4], αφορά τις περιπτώσεις αποστολής μεγάλων ποσοτήτων ανεπιθύμητων ηλεκτρονικών μηνυμάτων, με μεγάλη συνήθως συχνότητα και σε μεγάλο αριθμό παραληπτών-κατόχων ηλεκτρονικής θυρίδας διαφόρων υπηρεσιών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το spam, όπου γίνεται λόγος, αφορά κυρίως email spam ˙ έχουν εμφανιστεί, ωστόσο, και περιπτώσεις λήψης ανεπιθύμητων άμεσων μηνυμάτων στις πρόσθετες υπηρεσίες που προσφέρουν τα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία ( Instant messaging, Messenger, IRC κ.ά). Οι περιπτώσεις αυτές συχνά αναφέρονται ως "spim", και τα άμεσα μηνύματα μπορεί να προέρχονται ακόμη και από κάποιον παντελώς άγνωστο ως προς τον παραλήπτη, καθώς επίσης να περιέχουν και επικίνδυνους ιούς.
Το spam χαρακτηρίζεται ως ανεπιθύμητη αλληλογραφία, καθότι ο αποστολέας δεν έχει προβεί σε συνειδητή έναρξη της αλληλογραφίας αυτής με τον αποστολέα των εν λόγω μηνυμάτων, ενώ επίσης μπορεί να καταλήξει και σε φαινόμενο τελούμενο κατ’επανάληψη υπό την ίδια μορφή ή με αλαφρά αλλαγμένο περιεχόμενο.
Στην περίπτωση μάλιστα που τα email αυτά έχουν τη μορφή ενημερωτικών ή διαφημιστικών μηνυμάτων για προϊόντα ή υπηρεσίες με σκοπό την επίτευξη πωλήσεων, όπως συναντάται συνήθως στην πράξη, αυτά φτάνουν στο γραμματοκιβώτιο του χρήστη χωρίς να έχει προηγηθεί εκδήλωση ενδιαφέροντος για περαιτέρω πληροφόρηση και συστηματική ενημέρωση. Είναι πιθανό δε, πέρα από την προφανή δυσαρέσκεια που προκαλείται στον αποδέκτη του μηνύματος, να εσωκλείεται περιεχόμενο που να οδηγεί στην εξαπάτηση του χρήστη ή που να είναι ικανό να μολύνει τον υπολογιστή του λήπτη με ιό ή άλλο κακόβουλο λογισμικό.

iv) Πλαστά μηνύματα εύρεσης εργασίας στο Διαδίκτυο–Scam.
Στην κατηγορία αυτής της απάτης, όπου εντοπίζονται πρακτικές που εξετάσθηκαν και αυτοτελώς παραπάνω, ανήκουν γενικά οι περιπτώσεις εκείνες που αφορούν ψεύτικες ευκαιρίες απασχόλησης και δημιουργία παράνομων γραφείων εύρεσης εργασίας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η εγκληματική δραστηριότητα εντοπίζεται αρχικά στη δημιουργία ψεύτικων αγγελιών για ανύπαρκτες θέσεις εργασίας που μοιάζουν με αληθινές και οι οποίες δημοσιεύονται σε νόμιμες, αξιόπιστες και γνωστές προς τον χρήστη ιστοσελίδες εύρεσης εργασίας με απώτερο σκοπό την απόσπαση πληροφοριών και προσωπικών δεδομένων (περίπτωση phishing) , ενώ κατόπιν και αφότου περάσουν μερικές μέρες παύουν να υπάρχουν πλέον.
Αναφορικά με τα παράνομα γραφεία ευρέσεως εργασίας που διατηρούνται στο internet, η δράση τους εκτείνεται από τη σάρωση προσωπικών ιστοσελίδων και τη δημοσίευση ανακοινώσεων σε δημόσιες ιστοσελίδες μέχρι την εμφάνιση των παραπάνω γραφείων ευρέσεως εργασίας και την αποστολή ανεπιθύμητης αλληλογραφίας σε πιθανούς υποψήφιους που διαθέτουν είτε νόμιμα γραφεία ευρέσεως εργασίας είτε προσφέρουν υπαρκτές θέσεις απασχόλησης.

v) Διαδικτυακός τζόγος.
Το διαδίκτυο προσφέρει εκτός των άλλων και πολλές δραστηριότητες ψυχαγωγίας, όπως είναι τα διαδικτυακά παιχνίδια , των οποίων η χρήση από ανηλίκους είναι νόμιμη, χωρίς ,ωστόσο, να συμπεριλαμβάνονται τα τυχερά παιχνίδια. Οι κυριότερες διαφορές ανάμεσα στις τοποθεσίες παιχνιδιών και τις τοποθεσίες τυχερών παιχνιδιών είναι οι εξής:
- Οι τοποθεσίες παιχνιδιών συνήθως περιέχουν παιχνίδια με κάρτες, πίνακες, λέξεις, arcade ή παζλ, με αυτόματη παρακολούθηση και προβολή του σκορ.
- Δεν γίνεται ανταλλαγή χρημάτων, αληθινών ή ψεύτικων. Οι τοποθεσίες τυχερών παιχνιδιών μπορούν να περιέχουν σενάρια, στα οποία οι άνθρωποι κερδίζουν ή χάνουν κάποιο τεχνητό νόμισμα. Αντίθετα οι τοποθεσίες διαδικτυακού τζόγου συνήθως αφορούν το κέρδος ή την απώλεια αληθινών χρημάτων.
Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι η συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια στο χώρο του διαδικτύου από ανηλίκους εγκυμονεί πολλούς κινδύνους και ενδέχεται να γίνει μέσο εξαπάτησης των προσώπων αυτών.

vi) Κίνδυνοι στη διαδικασία λήψης αρχείων στο p/c από ξένο διακομιστή - διαδικασία “downloading”.
Στη διαδικασία λήψης αρχείων στον προσωπικό υπολογιστή του χρήστη, διαδικασία “downloading”, συμπεριλαμβάνεται η εγκατάσταση προγραμμάτων από CD, το άνοιγμα εικόνων ή η σύνδεση σε τοποθεσίες Web από ηλεκτρονικά μηνύματα, αντιγραφή εγγράφων Word ή λογιστικών φύλλων Excel από το δίκτυο της εταιρείας, η ενημέρωση λογισμικού που απαιτείται από το Διαδίκτυο ή η μεταφορά μουσικών αρχείων από έναν υπολογιστή στην άλλη άκρη του κόσμου.
Ωστόσο, αυτά τα αρχεία ενδέχεται να μην είναι αυτό που ανέμενε ο χρήστης που έκανε την λήψη, αλλά αντίθετα μπορεί να είναι εντελώς επικίνδυνα για τον η/υ, καθώς υπάρχει η πιθανότητα να περιέχουν κακόβουλο λογισμικό ( malware) και είναι το λογισμικό το οποίο μπορεί να έχει βλαπτικές συνέπειες για τον υπολογιστή. Είναι πιθανόν επίσης τα αρχεία να περιέχουν ιούς, worm , προγράμματα υποκλοπής ή άλλα «ενοχλητικά» προγράμματα.
Αντιστοίχως η απελευθέρωση ενός ιού μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή δεδομένων του η/υ ή να επιτρέψει την πρόσβαση τρίτων σε αυτόν, στο δίκτυο και σε όλους τους υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι σε αυτό. Αυτό μπορεί να έχει καταστροφικό αντίκτυπο στην παραγωγική διαδικασία της εταιρείας στην οποία εργάζεται ο χρήστης και έχει κάνει επί τόπου λήψη των επιβλαβών αρχείων, ειδικά εάν ο ιός καταστρέψει σημαντικές πληροφορίες, όπως καταλόγους διευθύνσεων ή άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες.
Οι πιο γνωστές δε μορφές προγραμμάτων υποκλοπής ενδέχεται να αλλάξουν τη συμπεριφορά του υπολογιστή, δηλαδή, να τον καθυστερούν υπερβολικά, ακόμη και να του προκαλέσουν βλάβη. Περισσότερο επικίνδυνο είναι το γεγονός ότι τα προγράμματα υποκλοπής μπορούν να παρακολουθήσουν της συνήθειες περιήγησης, να αποσπάσουν κωδικούς πρόσβασης καθώς επίσης και να επιτρέψουν σε κάποιον εισβολέα να πάρει τον έλεγχο του υπολογιστή από τον οποίο έγινε η λήψη.
Κακόβουλο λογισμικό μπορεί να εγκατασταθεί στον υπολογιστή χωρίς να το γνωρίζει ο χρήστης ή χωρίς να συναινεί ή μπορεί να είναι ενσωματωμένο σε κάποιο πρόγραμμα που σκοπεύει ο χρήστης να κάνει λήψη από το διαδίκτυο, ενώ κάποια είδη κακόβουλου λογισμικού εξαπλώνονται ακόμα και όταν αποσταλούν ηλεκτρονικά μηνύματα από έναν "μολυσμένο" υπολογιστή σε κάθε ηλεκτρονική διεύθυνση που βρίσκουν.


4. Τόπος τέλεσης της απάτης μέσω Διαδικτύου – δικαιοδοσία στο Internet.

Τόπος τέλεσης του εγκλήματος της κοινής απάτης είναι τόσο ο τόπος όπου έλαβε χώρα η αξιόποινη συμπεριφορά, όσο και ο τόπος όπου επήλθε στον παθόντα η μείωση της περιουσιακής βλάβης, καθώς και ο τόπος όπου επήλθαν τα ενδιάμεσα αποτελέσματα της πράξης, δηλαδή η πλάνη και η περιουσιακή διάθεση ( άρθρο 16 Π.Κ., όπου ως «αποτέλεσμα» της πράξης εδώ νοούνται και τα ενδιάμεσα αποτελέσματα μέχρι το τελικό αποτέλεσμα της πράξης) [5]. Συνεπώς και η πλάνη παρά το ότι θεωρείται ‘‘άυλο’’ αποτέλεσμα, θεμελιώνει και αυτή- ως στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης- τον άδικο χαρακτήρα της απάτης. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι ως τόπος τέλεσης σε περίπτωση κοινής απάτης είναι, για το σύνολο της απάτης, η Ελλάδα και αντιστοίχως εφαρμόζεται η ελληνική ποινική νομοθεσία (άρθρο 5 Π.Κ.). Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που διαπράχθηκε μέρος μόνο της απάτης, ή επήλθε μόνο ένα από τα αποτελέσματα της αξιόποινης συμπεριφοράς – η Ελλάδα, δηλαδή, είναι και πάλι ο τόπος τέλεσης της εγκληματικής δράσης.
Αναφορικά με την απάτη που τελείται στο Διαδίκτυο, ο τόπος τέλεσης θα προσδιοριστεί όπως και για την κοινή απάτη, καθώς για τη διαδικτυακή απάτη ισχύει η διάταξη της απάτης (386 Π.Κ.) και οι ρυθμίσεις που απορρέουν από την διάταξη αυτή. Κατά την ερμηνεία αυτή λοιπόν στην απάτη μέσω Διαδικτύου τόπος τέλεσης είναι η Ελλάδα για όλη την απάτη ακόμη κι αν πραγματώθηκε στον ελλαδικό χώρο μόνον μερικά η αξιόποινη αυτή πράξη. Έχουμε, δηλαδή, πραγμάτωση ορισμένου αποτελέσματος και αυτό είναι αρκετό για να γίνει εφαρμογή του άρθρου 5 του Ποινικού Κώδικα, για την αρχή της εδαφικότητας, καθώς σε καμία περίπτωση δεν διαδραματίζει κανένα ρόλο αν ο ‘‘παραγωγός’’ των επιβλαβών δεδομένων έχει ως έδρα του άλλη, εκτός της Ελλάδας, χώρα.
Η μόνη περίπτωση στην οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τόπος τέλεσης της απάτης μέσω Internet, είναι όταν η απάτη διαπράχθηκε στην αλλοδαπή εξ’ολοκλήρου και ο δράστης προσπόρισε ή σκόπευε να προσπορίσει το παράνομο περιουσιακό όφελος στην Ελλάδα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η Ελλάδα δεν θεωρείται ως τόπος τέλεσης του εγκλήματος, διότι ο τελευταίος δεν ταυτίζεται με τον τόπο της πραγμάτωσης του εγκληματικού σκοπού, που εδώ είναι η ημεδαπή. Σε ένα τέτοιο σενάριο η Ελλάδα θα ήταν μόνο ο τόπος ουσιαστικής αποπεράτωσης του εγκλήματος, και ως εκ τούτου, κατά την ορθότερη άποψη, δεν λαμβάνεται υπόψη το στάδιο της ουσιαστικής αποπεράτωσης στα εγκλήματα με (διαφοροποιημένη) υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση, δηλαδή, το στάδιο που διανύουν τα εγκλήματα αυτά από την τυπική ολοκλήρωσή τους μέχρι την πραγματική υλοποίηση του σκοπού, για τον οποίο έγινε το έγκλημα. Στην απάτη και αναλογικά στην απάτη μέσω διαδικτύου, που είναι τέτοιο έγκλημα υπερχειλούς υποκειμενικής υποστάσεως,, εφόσον ο νόμος θέλει δόλο σκοπού ως προς το στοιχείο του προσπορισμού παράνομου περιουσιακού οφέλους, δεν αποτελεί τόπο τέλεσης του εγκλήματος ο τόπος στον οποίο επήλθε ή επεδιώκετο να επέλθει το παράνομο περιουσιακό όφελος του δράστη της απάτης. Στην πρακτική αυτή προσιδιάζει περισσότερο η θεωρία του βαρύνοντος τόπου, η οποία εξετάζεται συνοπτικά πιο κάτω, και αποτελεί την κρατούσα θεωρία στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Στο σημείο αυτό κρίνεται, ωστόσο, σκόπιμο να αναφερθούν και οι υπόλοιπες θεωρίες που έχουν υποστηριχθεί σχετικά με τον τόπο τέλεσης της διαδικτυακής απάτης υπό ένα ευρύτερο πρίσμα εξέτασης της δικαιοδοσίας στο Internet. Επιγραμματικά οι θεωρίες που έχουν υποστηριχθεί είναι οι εξής :
- Η θεωρία του τόπου ενέργειας, σύμφωνα με την οποία ως τόπος τέλεσεως του αδικήματος θα πρέπει να θεωρηθεί ο τόπος όπου τελέσθηκε η ενέργεια που έτεινε στο άδικο αποτέλεσμα και αν η ενέργεια έλαβε χώρα σε περισσότερα από ένα κράτη, να ληφθεί υπόψη και ο τόπος όπου ολοκληρώθηκε.
- Η θεωρία του τόπου του αποτελέσματος, όπου ως τόπος τελέσεως του αδικήματος θεωρείται ο τόπος όπου εκδηλώθηκε το ζημιογόνο αποτέλεσμα.
- Η μικτή θεωρία, όπου ως τόπος τελέσεως του αδικήματος θεωρείται τόσο ο τόπος ενέργειας όσο και ο τόπος του αποτελέσματος με δικαίωμα επιλογής του αδικηθέντος.
- Η θεωρία του βαρύνοντος τόπου, σύμφωνα με την οποία ο τόπος του αδικήματος εντοπίζεται στο κράτος όπου το έγκλημα εκδηλώθηκε κατά την κύρια σημασία του. Βέβαια υπάρχουν δυσκολίες κατά την εφαρμογή της θεωρίας δεδομένου ότι είναι δύσκολο να καθοριστεί ο βαρύνων τόπος για την τέλεση της διαδικτυακής αδικοπραξίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΕΛΟΥΣ:

1. Βλ. και sτην ιστοσελίδα της Wikipedia, αναζήτηση για την ερμηνεία της έννοιας blog με πλοήγηση στη διεύθυνση http://en.wikipedia.org/wiki/Blog, όπου παρατίθεται στα αγγλικά ή έννοια του όρου. Εδώ σε ελεύθερη μετάφραση: “ Το blog (σύντμηση του όρου weblog) είναι μια ιστοσελίδα (website), της οποίας συνήθως κάτοχος είναι ένα φυσικό πρόσωπο που προβαίνει σε τακτικές καταχωρήσεις που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ερμηνευτικές σημειώσεις, περιγραφές γεγονότων ή καταστάσεων, αναπαραγωγή γραφικών (graphics) ή οπτικοακουστικών προβολών (video) και άλλες ενέργειες. Οι δε καταχωρήσεις αυτές στο blog εμφανίζονται συνήθως με αντίστροφη χρονολογική σειρά. Η λέξη "blog" μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης και σαν ρήμα, υποδηλώνοντας, το να διατηρεί ή να προσθέτει κάποιος περιεχόμενο σε ένα blog.”
2. Σημ. πιο αναλυτικά επεξηγείται σε φάσεις εκτέλεσης το φαινόμενο αυτής της απάτης στο άρθρο του Κ. Δελημπάση, «Η απάτη μεταφοράς Νιγηριανών κεφαλαίων», 22/06/2001, βλ. διαδικτυακός τόπος www.e-telescope.gr , πλοήγηση στο Διαδίκτυο&Υπολογιστές. Ακολούθως υπάρχει απόσπασμα από το άρθρο αυτό με τις φάσεις που ακολουθεί η συγκεκριμένη απάτη : « […]ο αποστολέας υποτίθεται πώς είναι κάποιο πολύ σημαντικό πρόσωπο του προηγούμενου καθεστώτος υπάρχει κάποιο σημαντικό χρηματικό ποσό (30-100 εκατομμύρια δολάρια) προϊόν υπεξαιρέσεων ή δωροδοκιών το οποίο αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να διοχετευθεί εκτός της χώρας με το όνομα του δικαιούχου-αποστολέα του mail. ο παραλήπτης καλείται να βοηθήσει την κατάσταση λειτουργώντας ως αποδέκτης του ποσού ώστε να γίνει αποδεκτή από την κυβέρνηση η διοχέτευση των χρημάτων εκτός της Νιγηρίας και για τη βοήθειά του αυτή θα λάβει ως προμήθεια ένα σημαντικό ποσό (έως και 30% του συνολικού ποσού).[…] Αρχικά, από το υποψήφιο θύμα ζητείται η συγκατάθεσή του και η παροχή πληροφοριών που σχετίζονται με τραπεζικούς λογαριασμούς, και άλλα στοιχεία που θα διευκολύνουν τη συναλλαγή. […]Η 2η φάση του σχεδίου ενεργοποιείται από τη στιγμή που κάποιος αποφασίσει να απαντήσει στην αρχική προσφορά και να την αποδεχτεί. […] Σε κάποια χρονική στιγμή, ακριβώς πριν τη μεταβίβαση των χρημάτων, θα εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα (ένα απρόβλεπτο τέλος που πρέπει να πληρωθεί, κάποιος υπάλληλος που πρέπει να δωροδοκηθεί, κάποια προκαταβολή φόρου που απαιτείται από την τράπεζα). Ο "Νιγηριανός αξιωματούχος" προφασίζεται προσωρινή αδυναμία του να καλύψει αυτό το ποσό λόγω του ότι έχει ήδη προχωρήσει στην εντολή μεταβίβασης των χρημάτων με αποτέλεσμα αυτά να είναι δεσμευμένα μέχρι να λυθεί το πρόβλημα που ανέκυψε. […]Στα πλαίσια λοιπόν της συνεργασίας των δύο μερών ζητείται από το θύμα να καταβάλλει αυτό το έκτακτο χρηματικό ποσό, το οποίο "φυσικά" θα πάρει πίσω μόλις ολοκληρωθεί η συναλλαγή. […]Το θύμα με τη σειρά του, στην προσδοκία μιας προμήθειας της τάξης των 300-1.000 εκατομμύρια δε διστάζει να πληρώσει αρχικά 500.000. […] Στις περισσότερες των περιπτώσεων, σε κάποια χρονική στιγμή το θύμα καλείται να ταξιδέψει στη Νιγηρία ή σε κάποια γειτονική χώρα για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. […]Από το 1992, έχουν αναφερθεί οι θάνατοι 17 ανθρώπων οι οποίοι είτε προσπαθούσαν να πάρουν πίσω χρήματα που είχαν χάσει μέσω της απάτης, είτε είχαν παρασυρθεί εκεί βάσει του παραπάνω σχεδίου. […] ».
3. Βλ. και πιο πάνω σελ.7, 2) Κύριες μορφές Διαδικτυακής απάτης, vi)Κλήρωση, §§1&2, για τις “pop-up” ιστοσελίδες.
4. Το spam πιστεύεται ότι πήρε το όνομά του από την ομώνυμη κονσέρβα ζαμπόν της αμερικάνικης εταιρείας τροφίμων Hormel Foods Corporation. Άρχισε να χρησιμοποιείται με αφορμή ένα sketch που προβλήθηκε το 1970 από τη βρετανική τηλεόραση BBC στα πλαίσια της κωμικής σειράς «Monty Python's Flying Circus» της ομάδας κωμικών Monty Python. Κατά τη διάρκεια αυτού του sketch, παρουσιάζονται δύο πελάτες σε ένα εστιατόριο,οι οποίοι προσπαθούν να παραγγείλουν πρωινό χωρίς κονσέρβα spam, από ένα μενού που την περιέχει σε κάθε καταχώρισή του. Ο σερβιτόρος του καταστήματος απαριθμεί τα φαγητά του καταλόγου που περιέχουν όλα κονσέρβα SPAM, ενώ μια χορωδία θαμώνων που παραπέμπουν σε Viking συνοδεύουν στο υπόβαθρο όλες τις συζητήσεις με ένα επαναλαμβανόμενο τραγούδι "SPAM, SPAM, SPAM, SPAM... lovely SPAM, wonderful SPAM" ( : SPAM,SPAM, SPAM, SPAM...αξιαγάπητο SPAM, υπέροχο SPAM ), κάνοντας ,έτσι, "SPAMming" στο διάλογο. Η υπέρμετρη αυτή χρήση της λέξης spam μνημονεύει τα σιτηρέσια της Βρετανίας κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου η κονσέρβα SPAM ήταν ένα από τα ελάχιστα προϊόντα κρέατος που δεν συμπεριλαμβάνοντο στη διανομή τροφίμων και έτσι ήταν ευρέως διαθέσιμο.
5. Σχετικά με τον τόπο τέλεσης για την απάτη και την απάτη μέσω Internet, βλ. και Μυλωνόπουλος Χρ., « Ποινικό Δίκαιο», σ.σ. 533-535.