Πρόσφατα (20.08.2008) το Νομικό Κέντρο για την Ελευθερία του Λογισμικού (Software Freedom Law Center) εξέδωσε έναν πρακτικό οδηγό που παρέχει οδηγίες σχετικά με τη συμμόρφωση αδειών ανοικτού λογισμικού με την GNU Γενική Δημόσια Άδεια. Στόχος είναι η αποφυγή αντιδικίας, στην περίπτωση όπου τμήματα λογισμικού που υπάγεται στην άδεια, ενσωματώνονται σε παράγωγο λογισμικό. Είναι πιθανό, όταν το λογισμικό που προκύπτει, δεν συμφωνεί με τους όρους της Γενικής Δημόσιας Άδειας, να ασκηθεί αγωγή με αντικείμενο τη συμμόρφωση του λογισμικού με τους όρους αυτούς. Τέτοιες αγωγές έχουν ασκηθεί από το Κέντρο.
Ο εν λόγω οδηγός επεξηγεί τις βασικές νομικές έννοιες που έχουν σχέση με την Γενική Δημόσια Άδεια και την επιβολή των όρων της από τους δικαιούχους, ενώ προτείνει μεθόδους για καλύτερη συμμόρφωση με τους όρους της άδειας, καθώς και τρόπους αντιμετώπισης των δικαιούχων.
Βλ. http://www.softwarefreedom.org
Ioannis Iglezakis
Παρασκευή 29 Αυγούστου 2008
Δευτέρα 11 Αυγούστου 2008
Εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας τελούμενα στο Διαδίκτυο
Στον ελληνικό Ποινικό Κώδικα ρυθμίζονται δύο διαδικτυακά εγκλήματα, τα οποία και τα δύο αφορούν την προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας.
Το πρώτο και σημαντικότερο αφορά την διακίνηση πορνογραφικού υλικού. Συγκεκριμένα, το άρθρο 384Α ΠΚ προβλέπει ως βασικό έγκλημα την παραγωγή, προσφορά, πώληση, κατοχή κλπ. υλικού πορνογραφίας και ως διακεκριμένη μορφή την περίπτωση όπου οι παραπάνω πράξεις γίνονται μέσω η/υ ή με τη χρήση του Διαδικτύου.
Συγκεκριμένα, στην παρ. 2 προβλέπεται ότι: «Όποιος με πρόθεση παράγει, προσφέρει, πωλεί ή με οποιονδήποτε τρόπο διαθέτει, διανέμει, διαβιβάζει, αγοράζει, προμηθεύεται ή κατέχει υλικό παιδικής πορνογραφίας ή διαδίδει πληροφορίες σχετικά με την τέλεση των παραπάνω πράξεων δια συστήματος ηλεκτρονικού υπολογιστή ή με τη χρήση διαδικτύου, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων έως τριακοσίων χιλιάδων ευρώ».
Στην παρ. 3 δίδεται ο ορισμός του υλικού πορνογραφίας, το οποίο συνιστά η αναπαράσταση ή η πραγματική ή εικονική αποτύπωση σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα του σώματος ή μέρους του σώματος ανηλίκου, κατά τρόπο που προδήλως προκαλεί γενετήσια διέγερση, καθώς και πραγματικής ή εικονικής ασελγούς πράξης που διενεργείται από ή με ανήλικο. Ο νομοθετικός αυτός ορισμός είναι στενότερος από το ορισμός του άρθρου 1 περ. β΄ της απόφασης-πλαίσιο 2004/68 της ΕΕ, καθ’ ότι προϋποθέτει την πρόκληση γενετήσιας διέγερσης, στοιχείο το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο κοινοτικό κείμενο .
Περαιτέρω, στην παρ. 4 διατυπώνεται δύο επιβαρυντικές περιπτώσεις του ίδιου εγκλήματος. Συγκεκριμένα, στη διάταξη αυτή ορίζεται ότι «οι πράξεις της πρώτης και δεύτερης παραγράφου τιμωρούνται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων έως εκατό χιλιάδων ευρώ: α) αν τελέσθηκαν κατ` επάγγελμα και κατά συνήθεια β) αν η παραγωγή του υλικού της παιδικής πορνογραφίας συνδέεται με την εκμετάλλευση της ανάγκης, της ψυχικής ή της διανοητικής ασθένειας ή σωματικής δυσλειτουργίας λόγω οργανικής νόσου ανηλίκου ή με την άσκηση ή απειλή χρήσης βίας ανηλίκου ή με τη χρησιμοποίηση ανηλίκου που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο έτος. Αν η πράξη της περίπτωσης β1 είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη του παθόντος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και χρηματική ποινή εκατό χιλιάδων έως πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ αν δε αυτή είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο, επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη».
Το δεύτερο αδίκημα αφορά την προσβολή της αιδούς ανηλίκου στο Διαδίκτυο ή σε άλλο μέσο επικοινωνίας (π.χ. κινητό τηλέφωνο). Με το άρθρο 24 του ν. 3500/2006 τροποποιήθηκε η διάταξη του άρθρου 342 ΠΚ που αναφέρεται στην κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια, το οποίο περιλαμβάνει ως διακεκριμένη μορφή της προσβολής της αιδούς των ανηλίκων την περίπτωση όπου η πράξη αυτή τελείται μέσω του Διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας.
Ειδικότερα, στην παρ. 4 της παραπάνω διάταξης ορίζεται ότι:
«Ο ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα δεκαέξι έτη και με προτάσεις ή με εξιστόρηση, απεικόνιση ή παρουσίαση πράξεων που αφορούν τη γενετήσια ζωή προσβάλλει την αιδώ του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και αν η πράξη τελείται κατά συνήθεια με φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών».
Η νέα αυτή διάταξη συμπεριλαμβάνεται στο νόμο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, στον οποίο εντάχθηκε με τροπολογία. Ο σκοπός του νομοθέτη ήταν να εισάγει μια διάταξη με σκοπό την καταπολέμηση της παιδοφιλίας, στο πλαίσιο του Διαδικτύου. Με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 342 ΠΚ τιμωρείται το αδίκημα της προσβολής της αιδούς ανηλίκου που τελείται από ενήλικους, στο διαδικτυακό περιβάλλον, που μπορεί να τυγχάνουν και παιδόφιλοι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αξιόποινο περιορίζεται στους ενήλικους δράστες και αποφεύγεται η επέμβαση σε αντικοινωνικές συμπεριφοριές που λαμβάνουν χώρα μεταξύ ανηλίκων στο διαδίκτυο ή σε άλλα μέσα επικοινωνίες ή στην κοινωνία .
Η αντιμετώπιση παρόμοιων συμπεριφορών που τελούνται στο Διαδικτύο με ρυθμίσεις όπως αυτή του άρθρου 342 § 4 ΠΚ είναι απαραίτητη προκειμένου να καλυφθούν τα κενά που υφίστανται αναφορικά με την προστασία των ανήλικων χρηστών του Διαδικτύου. Στην κατεύθυνση αυτή, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανήγγειλε την κατάθεση νομοσχεδίου, με το οποίο ποινικοποιείται το αδίκημα της προσέλκυσης παιδιών για σεξουαλικούς λόγους («grooming») μέσω της χρήσης του Διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων στα οποία έχουν πρόσβαση οι ανήλικοι.
Κατά την άποψή μας ιδιαίτερη μέριμνα θα έπρεπε να ληφθεί και για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των ανηλίκων. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί o σχετικός νόμος στις ΗΠΑ (COPPA).
Ioannis Iglezakis
Το πρώτο και σημαντικότερο αφορά την διακίνηση πορνογραφικού υλικού. Συγκεκριμένα, το άρθρο 384Α ΠΚ προβλέπει ως βασικό έγκλημα την παραγωγή, προσφορά, πώληση, κατοχή κλπ. υλικού πορνογραφίας και ως διακεκριμένη μορφή την περίπτωση όπου οι παραπάνω πράξεις γίνονται μέσω η/υ ή με τη χρήση του Διαδικτύου.
Συγκεκριμένα, στην παρ. 2 προβλέπεται ότι: «Όποιος με πρόθεση παράγει, προσφέρει, πωλεί ή με οποιονδήποτε τρόπο διαθέτει, διανέμει, διαβιβάζει, αγοράζει, προμηθεύεται ή κατέχει υλικό παιδικής πορνογραφίας ή διαδίδει πληροφορίες σχετικά με την τέλεση των παραπάνω πράξεων δια συστήματος ηλεκτρονικού υπολογιστή ή με τη χρήση διαδικτύου, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων έως τριακοσίων χιλιάδων ευρώ».
Στην παρ. 3 δίδεται ο ορισμός του υλικού πορνογραφίας, το οποίο συνιστά η αναπαράσταση ή η πραγματική ή εικονική αποτύπωση σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα του σώματος ή μέρους του σώματος ανηλίκου, κατά τρόπο που προδήλως προκαλεί γενετήσια διέγερση, καθώς και πραγματικής ή εικονικής ασελγούς πράξης που διενεργείται από ή με ανήλικο. Ο νομοθετικός αυτός ορισμός είναι στενότερος από το ορισμός του άρθρου 1 περ. β΄ της απόφασης-πλαίσιο 2004/68 της ΕΕ, καθ’ ότι προϋποθέτει την πρόκληση γενετήσιας διέγερσης, στοιχείο το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο κοινοτικό κείμενο .
Περαιτέρω, στην παρ. 4 διατυπώνεται δύο επιβαρυντικές περιπτώσεις του ίδιου εγκλήματος. Συγκεκριμένα, στη διάταξη αυτή ορίζεται ότι «οι πράξεις της πρώτης και δεύτερης παραγράφου τιμωρούνται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων έως εκατό χιλιάδων ευρώ: α) αν τελέσθηκαν κατ` επάγγελμα και κατά συνήθεια β) αν η παραγωγή του υλικού της παιδικής πορνογραφίας συνδέεται με την εκμετάλλευση της ανάγκης, της ψυχικής ή της διανοητικής ασθένειας ή σωματικής δυσλειτουργίας λόγω οργανικής νόσου ανηλίκου ή με την άσκηση ή απειλή χρήσης βίας ανηλίκου ή με τη χρησιμοποίηση ανηλίκου που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο έτος. Αν η πράξη της περίπτωσης β1 είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη του παθόντος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και χρηματική ποινή εκατό χιλιάδων έως πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ αν δε αυτή είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο, επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη».
Το δεύτερο αδίκημα αφορά την προσβολή της αιδούς ανηλίκου στο Διαδίκτυο ή σε άλλο μέσο επικοινωνίας (π.χ. κινητό τηλέφωνο). Με το άρθρο 24 του ν. 3500/2006 τροποποιήθηκε η διάταξη του άρθρου 342 ΠΚ που αναφέρεται στην κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια, το οποίο περιλαμβάνει ως διακεκριμένη μορφή της προσβολής της αιδούς των ανηλίκων την περίπτωση όπου η πράξη αυτή τελείται μέσω του Διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας.
Ειδικότερα, στην παρ. 4 της παραπάνω διάταξης ορίζεται ότι:
«Ο ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα δεκαέξι έτη και με προτάσεις ή με εξιστόρηση, απεικόνιση ή παρουσίαση πράξεων που αφορούν τη γενετήσια ζωή προσβάλλει την αιδώ του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και αν η πράξη τελείται κατά συνήθεια με φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών».
Η νέα αυτή διάταξη συμπεριλαμβάνεται στο νόμο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, στον οποίο εντάχθηκε με τροπολογία. Ο σκοπός του νομοθέτη ήταν να εισάγει μια διάταξη με σκοπό την καταπολέμηση της παιδοφιλίας, στο πλαίσιο του Διαδικτύου. Με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 342 ΠΚ τιμωρείται το αδίκημα της προσβολής της αιδούς ανηλίκου που τελείται από ενήλικους, στο διαδικτυακό περιβάλλον, που μπορεί να τυγχάνουν και παιδόφιλοι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αξιόποινο περιορίζεται στους ενήλικους δράστες και αποφεύγεται η επέμβαση σε αντικοινωνικές συμπεριφοριές που λαμβάνουν χώρα μεταξύ ανηλίκων στο διαδίκτυο ή σε άλλα μέσα επικοινωνίες ή στην κοινωνία .
Η αντιμετώπιση παρόμοιων συμπεριφορών που τελούνται στο Διαδικτύο με ρυθμίσεις όπως αυτή του άρθρου 342 § 4 ΠΚ είναι απαραίτητη προκειμένου να καλυφθούν τα κενά που υφίστανται αναφορικά με την προστασία των ανήλικων χρηστών του Διαδικτύου. Στην κατεύθυνση αυτή, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανήγγειλε την κατάθεση νομοσχεδίου, με το οποίο ποινικοποιείται το αδίκημα της προσέλκυσης παιδιών για σεξουαλικούς λόγους («grooming») μέσω της χρήσης του Διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων στα οποία έχουν πρόσβαση οι ανήλικοι.
Κατά την άποψή μας ιδιαίτερη μέριμνα θα έπρεπε να ληφθεί και για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των ανηλίκων. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί o σχετικός νόμος στις ΗΠΑ (COPPA).
Ioannis Iglezakis
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)